TEMEL BAKIM VE REHABİLİTASYON-I - Deneme Sınavı - 2

Transfer aktivitesi öncesi, hasta ile ilgilenen sağlık personeli veya bakımverenin bilmesi gereken kurallar şu şekilde özetlenebilir:

- Yapılması planlanan transfer aktivitesi hakkında bilgi

- Transferin gerçekleştirilebilmesi için hastanın ne kadar yardıma muhtaç olduğu ve yardım tipinin ne olduğu

- Hastanın transferi tamamlaması için ne kadar süreye ihtiyaç duyduğu

- Gösterilen güvenlik düzeyi

- Hareket kalitesi

- Transfer sırasında dikkat edilmesi gereken faktörler ve alınması gereken önlemler

- Hastanın performansındaki tutarlılık

- Kullanılan yardımcı cihaz ve araç-gereçler

Doğru cevap E'dir.

Oturmada veya lateral yardımlı transfer aktivitesinde hasta, en az bir yardımcı eşliğinde bir noktadan diğer bir noktaya oturma pozisyonunda iken geçiş yapar. Bunun için kaydırma tahtası veya benzer fonksiyonu olan yardımcı ekipman kullanımı gerekebilmektedir. Doğru cevap C'dır.

En sık kullanılan hareketler, sırtüstü pozisyondan yana doğru kayma hareketi, sırtüstü pozisyonda yukarı doğru kayma, sırtüstü pozisyonda aşağı doğru kayma, sırtüstü yatma pozisyonundan yan yatma pozisyonuna gelme, sırtüstü pozisyondan yüzükoyun pozisyona gelme, yüzükoyun pozisyondan sırtüstü pozisyona gelme ve yatmadan oturmaya gelme pozisyonudur. Doğru cevap E'dir.

Transfer hastanın en güçlü olduğu taraftan en zayıf olduğu tarafa doğru yapılmalıdır. Örneğin, sol tarafı felçli bir hastanın transfer aktiviteleri vücudunun sağ tarafı kullanılarak gerçekleştirilmelidir. Doğru cevap B'dir.

Bağımsız Transfer (Tekerlekli Sandalyeden Yatağa Transfer), Oturarak Transfer yöntemidir. Doğru cevap D'dir.

Oturma pozisyonunda iken bağımsız transfer, hastanın bir yüzeyden diğer başka bir yüzeye doğru yardım almaksızın oturur pozisyonundaki transferini içerir. Bu transfer aktivitesinde de hastanın kaydırma tahtası gibi yardımcı bir ekipman kullanması gerekmektedir. Doğru cevap A'dır.

Tekerlekli sandalye kullanıcısı, sandalyeye kalça ve dizi 90° açıda olacak şekilde oturmalıdır. Doğru cevap E'dir.

Transfer prosedürünün gözden geçirilmesi;

Transfer hazırlığı,

Hastanın durumu ile ilgili bilgileri edin (örneğin, ağırlık aktarma durumu, cerrahi sonrası prosedür, eklem hastalığı veya osteoporoz olup olmadığını kontrol et).

En kısa yoldan yapılacak olan transfer aktivitesini planla.

Hastanın en güçlü tarafından zayıf tarafına doğru yapabileceği hareket biçimini planla. Bu durumda, hastanın kuvvetli olan tarafı daha çok kullanılmış olur.

Gerekli olması durumunda, kullanılabilecek yardımcı ekipman veya araç-gereçlerin ne olacağını belirle.

Hastanın transfer için uygun bir şekilde giyinmiş olduğundan emin ol.

Doğru cevap D'dir.

Yardımlı ayağa kalkma aktivitesinde yardımcı personel (veya bakımveren), hastanın ayağa kalkmasına, kendi ekseni etrafında dönmesine ve daha sonra transfer olacağı alana (yatak, tuvalet oturağı veya tekerlekli sandalye) geçmesine yardımcı olur. Doğru cevap C'dir.

Modifiye bağımsız durumda, hasta aktiviteyi gerçekleştirebilmek için adaptif veya yardımcı bir cihaza ihtiyaç duyar (örneğin; kaydırma tahtası, yatak rayı, mobilya gibi), hasta aktiviteyi zamanında ve güvenli bir şekilde gerçekleştirir. Doğru cevap C şıkkıdır.

Uygun bir transfer ve aktivite için yapılacak hasta değerlendirmesi, uygun bir şekilde yapılmış hasta bilgilendirmesi, hasta ve aile bireylerinden alınan bilgiler ve tedavi amaçları temel oluşturacaktır. Değerlendirme hastanın fiziksel yetenekleri ve deneyimi doğrultusunda planlanır. Hastanın fiziksel kapasite değerlendirmesinde, kas kuvveti, eklem ve yumuşak doku esnekliği, oturma ve ayakta durma dengesi, endurans, oturma ve ayakta durma pozisyon tolerasyonu, motor kontrol gibi parametreler bakılmalıdır. Stres fiziksel bir etken değildir. Doğru cevap D şıkkıdır.

Oturma pozisyonunda bağımlı yükselme aktivitesi, en az bir yardımcı personel ile (bu sayı 2 veya 3 kişi de olabilir) hastanın oturduğu yerden kaldırılarak başka bir yere oturma pozisyonunda transferi şeklinde gerçekleşir. Doğru cevap B şıkkıdır.

Hasta, sırtüstü yatar pozisyonda iken bir üst ekstremite abduksiyonda (kol yana doğru açık olacak şekilde) diğeri adduksiyonda (kol gövdenin yanında) olacak şekilde pozisyon alır. Doğru cevap A şıkkıdır.

Alternatif yöntem, özellikle yatağın tekerlekli sandalyeden çok daha yüksek olduğu ve boy ayarlaması yapılamayan durumlarda kullanılabilecek bir yöntemdir. Hastanın yatağa alınabilmesi için uygun yükseklikteki tabure kullanılır. Bunun için tabure yüksekliğinin çok yüksek olmaması tercih edilir. Doğru cevap B şıkkıdır.

Transfer aktivitesinde, hasta kollarını yardımcıların omuzlarına yerleştirir. Yardımcılar ise bir kollarını hastanın beline diğer kollarını ise bulundukları taraftaki bacağının altına (dizinin hemen yukarısına denk gelecek şekilde) yerleştirir. Bu pozisyon salıncak pozisyonuna benzemektedir. Doğru cevap E şıkkıdır.

Trasnfer aktivitesinde, bel kemeri hasta için kullanılan bir ekipmandır. Doğru cevap C şıkkıdır.

Yatak içi mobilite sıklıkla, uzun yatmaya bağlı sağlık sorunlarının gelişimini engellemek (yatak yaraları, eklem kısıtlılıkları ve şekil değişiklikleri gibi) ve hastanın bağımsız aktivite düzeyini geliştirebilmek amacıyla yapılmaktadır. İnme uzun yatmaya bağlı olarak gelişen bir sağlık sorunu değildir. Doğru cevap C şıkkıdır.

Kişi korumalı: Yardımcı personel hastanın hemen yanındadır ve elleri hastanın üzerindedir.Hasta, aktivite performansını gerçekleştirirken mutlaka korunmaya ihtiyacı vardır.

Gerekli olması durumunda, ellerini yıkayıp eldiven giymelisin.Kendini hastaya tanıtıp, yapılacak işlemi ve hastadan beklentilerini mutlaka hastanın anlayabileceği bir dille  ifade et. Hastanın seni anladığından ve yapılacak işlemi kabul ettiğinden, olası riskleri anlayıp kabul ettiğinden emin ol.Tekerlekli sandalye, yatak veya transfer bölgesinin hareketliliğinin kısıtlandığından emin ol.Hastaya çok yakın durman gerekir.

Yatma pozisyonunda bağımlı transfer:Bu transfer yöntemi, oturma pozisyonunda
yardımla dahi bir yüzeyden diğer yüzeye hareket ettirilemeyen (veya hareket ettirilmesinde sakınca olan) ve maksimum fiziksel desteğe ihtiyacı olan
hastalarda kullanılır. Duruma göre bir, iki veya üç yardımcı personel veya özel bir yardımcı ekipmanın kullanımı ile gerçekleştirilir. Bu yardımcı ekipman, mekanik bir kaldıraç olabileceği gibi plastik transfer tahtası, yatak pedi olabilir.