TEMEL BAKIM HİZMETLERİ

Yaşlılarda kazaların oluşmasındaki ana nedenler, dikkat azalması, yalnız yaşam, görme ve işitme gücünün azalması, karanlığa adaptasyonun zayıflaması, adale kuvveti ve koordinasyonun yetersiz olması, unutkanlık, erken yorulma ve ileri yaştır

kazaları içerisinde en sık rastlanan kaza tipleri düşme, yangın, havasız kalma ve zehirlenmelerdir.

Kazalar şu şekilde sınıflandrılır: İş kazaları, Ev kazaları, Ttafik kazaları, Zehirlenmeler, Yanıklar vs. Kalp krizi doğru cevaptır. Çünkü Kalp krizi bir hastalık çeşididir kaza değil.

Merdiven, sandalye, yatak, koltuk gibi yüksek bir yerden düşme, Tümsek, halı gibi engellere takılarak düşme, Zayıf ışıklandırma, karanlıkta yapılan aktivetiler nedeniyle düşme, Şekli bozulmuş ve cilalanmış yüzey,tuvalet, banyo gibi ıslak zemin sorunları nedeniyle düşme gibi nedenler düşme nedenlerinden sayılır. Fakat koku ile ilgili bir sebepten dolayı düşme gerçekleşmez. bu nedenle doğru cevap "C" şıkkıdır.

Yaşlıyı ve çevresini bilgilendirmeye yönelik eğitimler vermek, Yaşlının evde veya dışarıda hareketi ve eylemi için gerekli destekleyici uygulamalar yapmak, Duştan çıktıktan sonra yaşlının kaymasını engelleyecek önlemler almak, Kişinin sağlık ve denge problemlerini sık sık yaptırmak kazayı önlmede kişisel önlemlerdendir. Fakat "B" şıkkının bununla bir ilgisi yoktur.

Yapılan araştırmalar en fazla kazların karlı, yağışlı olan kış mevsiminde olduğunu göstermiştir.

Dikkat azalması, unutkanlık, erken yorulma, görme ve işitme gücünün azalması, karanlığa adaptasyonun zayıflaması, adele kuvveti ve koordainasyonunun yetersiz olması yaşlılarda kazanın meydana gelmesindeki ana sebeplerdir fakat "A" şıkkı doğrudan ana nedenlerden biri değildir.

Bahçe ev içi düzenlemeleriyle alakalı bir unsur değilidir. Bu nedenle "E" şıkkı doğrudur. Zemin, ilaçlar, telefon, kapılar ev içi düzenlemeleri unsurlarına örnektir.

Doğru cevap "a" dır. Yaşlının refleks ve duyu organlarındaki bozulmalar tirafik kazlarındaki en önemli sebeptir.

Genel popülasyona baktığınızda, Türkiye’deki kazaların %40’ ı trafik kazaları, %20’ si iş kazaları, %20’ si ev kazaları ve %5’ i ise ateşli silah yaralanmalarıdır. Ayrıca tarımsal uygulamalar ve sportif etkinliklerde de kazalar görülmektedir. Türkiye genelindeki kaza dağılımında ev kazaları, trafik kazalarından sonra iş kazaları ile birlikte ikinci sırada yer almaktadır.

Yaşlılarda kazaların oluşmasındaki ana nedenler, dikkat azalması, yalnız yaşam, görme ve işitme gücünün azalması, karanlığa adaptasyonun zayıflaması, adale kuvveti ve koordinasyonun yetersiz olması, unutkanlık, erken yorulma ve ileri yaştır.

Davranışsal faktörler; dolabın en üst rafını temizleme gibi fiziksel yeteneğinin üstünde aktivite ve günlük işleri yapmak, uygun olmayan ayakkabı-terlik giyme, yetersiz besin alımı ve yetersiz egzersiz yapmaktır.

yangınların sonucu olarak bölgesel veya genel yanık olguları sıklıkla görülür. Yanık dışında yangında ortaya çıkan diğer bir durum, karbon monoksit solunmasına bağlı zehirlenmelerdir. Yanıklar yaşamsal olarak önemli bölgeleri veya vücudun geniş alanlarını tuttuğu zaman ölüm ortaya çıkabilir. Sinir uçlarının yoğun olduğu hassas bölgelerde olduğu zaman ise şok gelişebilir.

Yaşlıların davranışsal problemleri kazaları oluşturan en önemli nedenlerden biridir. Depresyon, demans, inmelere bağlı davranış ve dikkat değişiklikleri, beceri yeteneğindeki kayıp kişisel davranış problemlerinin başında gelir.

Girişte ve tekerlekli sandalye ile problem yaşamamak için sahanlık, merdiven ve kapı geçişleri geniş ve yatay olmalı. Kapı kolları içeriden ve dışarıdan kolay açılabilecek şekilde olmalı. Kapı eşikleri olmamalıdır. Kapı kolları ve kapılar sağlam olmalı. Kapıya yakın olarak yerleştirilmiş bir oturma yeri eve yorularak gelen yaşlı bireyin dinlenmesine olanak sağlayabilir.

Mobilyalar, düşme riskini azaltmak için duvarlar boyunca ve alanın köşesine yerleştirilmelidir. Yumuşak oturaklı ama sert destek kollu sandalye ve koltuklar tercih edilmelidir. Sandalye ve kanepeler çok yüksek ya da çok derin olmamalı, kolaylıkla kalkılabilmelidir. Sandalye ve kanepeler sağlam ve güvenli olmalı, oturma ya da ayağa kalkmada yardımcı kollukları olmalıdır, eğilme yada sallanma yapmamalıdır. Masa ayakları düşme ve takılmaları engellemek için dışarıya çıkıntılı olmamalıdır. Mutfak masalarında ayakta kullanıldığı durumlarda bir destek fonksiyonu da üstlenebilmelidir. Yaşlıların baston kullandığı düşünülerek kapı üzerinde bir baston askısı yapılabilir.

Destekleyici uygulamalar; yaşlının evde veya dışarıda hareketi ve eylemi için gerekli destekleyici uygulamalar kaza riskini azaltır. Örneğin, baston veya diğer destekleyici alet kullanma, duştan çıktıktan sonra ıslak zemin için kullanacakları kaymayı engelleyen gereçler ya da tutunma yerlerine yönelik düzenlemeler yaşlıların güvenli davranışlarını destekleyecek kişisel önlemlerden bazılarıdır.

1. Eğitim; yaşlıyı ve çevresini bilgilendirmeye yönelik eğitimler, olabilecek risklere karşı farkındalık yaratarak kişiye güvenli davranışları öğretir ve bunları destekler. 2. Destekleyici uygulamalar; yaşlının evde veya dışarıda hareketi ve eylemi için gerekli destekleyici uygulamalar kaza riskini azaltır. Örneğin, baston veya diğer destekleyici alet kullanma, duştan çıktıktan sonra ıslak zemin için kullanacakları kaymayı engelleyen gereçler ya da tutunma yerlerine yönelik düzenlemeler yaşlıların güvenli davranışlarını destekleyecek önlemler den bazılarıdır. 3. Sağlık personelinin desteği; risk faktörlerini azaltmak için, kazalara yönelik risk faktörlerinin saptanmasında önemlidir. Doktor, sağlık personeli, hemşire, kurum çalışanları kişiyi olabilecek kazalardan korumak için, uyarı işaretleri koyabilirler. Kişinin sağlık ve denge kontrolleri sık sık yaptırılabilir. İşitme cihazı, gözlük, yürüme gereçleri tavsiye edilebilir. Gece karanlıkta kalkmaması tavsiye edilebilir.

Yaşlılarda görülen kazaların %82’sini ev kazaları oluşturmaktadır.

Biyolojik faktörler: İleri yaş, refleks ve duyu azalması, unutkanlık, kronik ya da akut diğer hastalıklar Davranışsal faktörler: Dolabın en üst rafını temizleme gibi fiziksel yeteneğinin üstünde aktivite ve günlük işleri yapmak, uygun olmayan ayakkabı-terlik giyme, yetersiz besin alımı ve yetersiz egzersiz yapmak Çevresel faktörler: Kayan zemin, yetersiz aydınlatılmış alan, tutma yerlerinin eksikliği Sosyal ve ekonomik faktörler: Yetersiz gelir, düşük eğitim, kötü koşullu konutlarda yaşam