TEMEL BAKIM HİZMETLERİ - Deneme Sınavı - 25

Kısa girişimler ile farkındalığın yükseltilmesi, değişim ve bireyin kendini denetlemesi hedeflenir. Sorunun algılanması ve çözüm arayışını hızlandıran kısa danışmalık hizmetlerini kapsayan bir yaklaşımdır. Bu yöntemin özellikleri arasında;
• Eğitiminin kolay oluşu,
• Kısa oluşu,
• Genel sağlık hizmetlerinde ve rutin uygulamada kullanılabilir oluşu,
• Düşük maliyetli oluşu,
• Sorun ile ilgili özelleşmiş tedavi kurumlarına ulaşmakta kolaylık sağlaması,
• Tedavi arayışını hızlandırması,
• Uzun süreli tedaviler için bekleme süresini kısaltması,
• Özelleşmiş tedavilerden önce kişinin motivasyonunun sağlanması
yer almaktadır.
Kısa girişim sağlık personeli, hemşire, sosyal çalışanlar ve sağlık eğitmenleri gibi kişilerce uygulanabilir. Uygulamada yazılı ve görsel araçlardan faydalanılır.

Doğru Cevap C'dir.

Relaps, kişinin alkol ya da madde kullanımını bıraktıktan sonra tekrar kullanmaya başlaması demektir. Doğru cevap D seçeneğidir.

Madde Danışmanlığı

Madde danışmanlığı, hastanın şimdiki durumunun gerçekleri ile uğraşan, danışmanın profesyonel bir şekilde tavsiyelerde bulunduğu, randevu düzeni içinde yapılan görüşmelerden oluşan bir yöntemdir. Kişinin bireysel gereksinimleri saptanarak uygun hizmetlere yönlendirilir. Kişiye sorunlarını anlatması için fırsat verilerek birey yargılanmadan dinlenip, koşulsuz kabullenilir. Yakın gelecek için gerçekçi hedefler koyması için yardımcı olunur. Hedefler sadece madde kullanımı açısından değil aynı zamanda sosyal içerikli de olabilir. Seçenekler bireye sunularak birisini seçmesi sağlanır. Sosyal çevrenin değiştirilmesinde yardım, uzaklaştırıcı hobilerin edinilmesi gibi yönleri bulunabilir.  Doğru Cevap B'dir.

Oyun terapisi çocuklarda kullanılır. Yaşlılarda Oyun aktiviteleri kullanılanilir. Doğru cevap D seçeneğidir.

Kontrollü İçme Yöntemi

Bağımlı olmayan ancak bağımlılığa aday kişilerdeki alkol kullanım bozukluklarında yeri olan etkin bir tedavi yöntemidir. Alkol kullanımını azaltmak ya da sınırlamak “kontrollü içme” olarak isimlendirilir. Alkol kullanım bozukluklarında temel hedef alkol kullanımının tamamen bırakılması olmakla birlikte bağımlılığa ilerleyebilecek tehlikeli düzeyde alkol kullanımı olan kişilerde bu yönteminin önemli yararlar sağladığı görülmüştür.

Sosyal Hizmete Muhtaç Kişilerin Özellikleri
• Ebeveynlerinden biri ya da her ikisini kaybeden veya terk edilen çocuklar
• Ebeveynleri tarafından ihmal ve istismar edilen çocuklar
• Doğuştan engelli doğanlar ya da sonradan bir sağlık sorunu trafik kazası veya doğal afetle engelli hale gelenler
• Yaşlılığa bağlı psikolojik ve fizyolojik engelleri olan ya da evlatları tarafından terk edilen yaşlılardır.

Ebeveynleri tarafından yetiştirilememesi bu kişilerin özelliklerinden değildir. 

Doğru cevap C seçeneğidir.

Psikomotor Aktiviteler

Hastaların geçmişlerinde de yer alan bazı aktivitelerin birlikte yapılması hem birey ile iletişimin sağlanmasında hem de el becerilerini ve vücut esnekliklerini korumada yardımcı olabilir. Bu grup içinde halka sıralama, denge sağlama, hamur yoğurma, vida sıkma, bebek giydirme gibi aktiviteler yer alabilir.

Doğru Cevap E'dir.

Sosyal hizmet eğitiminde yer alan; psikolojiye giriş, krize müdahale, gelişim psikolojisi, sosyal psikoloji, davranış bozuklukları psikolojisini içeren insan davranışı ve sosyal çevre derslerinin yanı sıra görüşme yöntemleri, tıbbi ve psikiyatrik sosyal hizmet dersleri ruh sağlığı alanındaki temel bilgi ve becerileri edindirmeyi amaçlamaktadır. Doğru cevap B seçeneğidir.

Kişi ve ailesi için psikososyal iletişim terapisinin beklenen amaçları arasında;
• Terapide uyumu artırmak,
• Kişi ve ailesi için hayat kalitesini arttırmak, yeni başa çıkma yetenekleri edinmelerine
yardım etmek,
• Değişim umudunu arttırmak,
• Tekrar aynı sorunla karşılaşmayı önlemek,
• Duygusal destek sağlamak,
• Uyum, duygu ve davranış değişiklikleri sağlamak,
• Hastalık ya da sorunun belirtilerini öğretmek,
• Aile yükünü ve stresini azaltmak
yer almaktadır.

Doğru cevap B seçeneğidir.

Oyunun çocukların hayatında önemli bir yer kapladığı çok öncelerden biliniyordu. JeanJacques Rousseau, 18. Yüzyılın başında, çocukları anlamak için oyunlarının gözlenmesinin önemini vurgulamıştır. Çocuklar iç dünyaları ile ilgili iletişimi oyun yoluyla dış dünyaya ifade ederler. Bu nedenle oyun terapisi, çocukların oyunu ve oyuncakları kullanarak kendilerini ifade ettikleri, çocukların uyumlu ve mutlu olarak yaşamalarını hedefleyen gelişimsel bir terapi şeklidir. Doğru Cevap A'dır.

Psikososyal İletişim Terapisinden Beklentiler

Kişi ve ailesi için psikososyal iletişim terapisinin beklenen amaçları arasında;
• Terapide uyumu artırmak,
• Kişi ve ailesi için hayat kalitesini arttırmak, yeni başa çıkma yetenekleri edinmelerine yardım etmek,
• Değişim umudunu arttırmak,
• Tekrar aynı sorunla karşılaşmayı önlemek,
• Duygusal destek sağlamak,
• Uyum, duygu ve davranış değişiklikleri sağlamak,
• Hastalık ya da sorunun belirtilerini öğretmek,
• Aile yükünü ve stresini azaltmak
yer almaktadır

Doğru Cevap C'dir.

Yaşlıların davranışsal problemleri kazaları oluşturan en önemli nedenlerden biridir. Depresyon, demans, inmelere bağlı davranış ve dikkat değişiklikleri, beceri yeteneğindeki kayıp kişisel davranış problemlerinin başında gelir.

Birçok çalışma, yaşlıların ev kazalarını en çok kış mevsiminde (%60), mutfakta (%27,7) ve kayma nedeniyle (%36,1) yaşadıkları belirlenmiştir. Yine yapılan çalışmalar yaşlı birey­lerin en çok koridorda, tuvalette, mutfakta, oturma odası ve yatak odasında düşerek kaza geçirdiklerini belirlemişlerdir. Sosyokültürel yapıya göre ev içi döşemenin yapısı (örneğin muşamba) kaza olasılığını arttırır. Ev kazalarına ev içinde önlem almadan yaşayanların kaza riski daha yüksektir. Kaygan yüzeyler, düzgün olmayan zeminler, evdeki aydınlatma hataları ve yetersiz ışık, sabit olmayan mobilyalar, eşikler, yürüme zorluğu olan hastaların evlerindeki çok miktarda halı, sehpalar, yerde bulunan objeler, kalabalık mobilyalar, kaza­ya en çok neden olan çevresel koşullardır. Doğru yanıt C’dir.

Seramik uğraşısında elle şekillendirmenin yararları
Kullanılan kil negatif elektriği ve doğal bir üründür. Sakinleştirme etkisi vardır.
Yaratıcılığı desteklekler
El-göz koordinasyonu sağlar.
Üç boyutlu çalışmaya fırsatı verir.
Hayal gücünü geliştirir ve özgün ürünler çıkarır.
Hem zihinsel hem de bedensel aktiviteye sağlar.
Grupla çalışması gerçekleştirir.
Yaşlının problemlere farklı çözümler getirmesini sağlar.
Özgüven kazandırır.
Bağımsız düşünmeye ve bunu uygulamaya imkân tanır. Doğru yanıt D’dir.

Dünya Sağlık Örgütü 65 ve üstü yaş grubunu yaşlı nüfus olarak tanımlamıştır. Doğru cevap E seçeneğidir.

Verilen durumların hepsi bir sağlık problemi olduğu için önem arz etmektedir. Fakat bu durumları kendi içerisinde bir sıraya koyacak olursak B seçeneğinde verilen durum bakım açısından daha büyük bir önem taşır. Bunun nedeni hem hastanın yaşı hem de içinde bulunduğu sağlık probleminin kalıcı nitelikli olmasıdır. Dolayısıyla doğru cevap B seçeneğidir.

A,B,D ve E seçeneklerinde verilen kişiler sağlık durumları dolayısıyla bağımlı kişiler olacakları için düşük puan alırken C seçeneğindeki kişi öz bakım becerisini yerine getirdiği için daha yüksek puan alacaktır. Bu durumda doğru cevap C seçeneğidir.

Kırılgan yaşlı, yaştan bağımsız olarak yarı bağımlı ya da tam bağımlı olan, çok sayıda hastalığı olan, genel durumunun daha bozuk olduğu veya daha çabuk bozulabilen yaşlılar için kullanılan bir tanımdır.

Uygun giyinme ve temiz giyinme yaşlının psikolojik olarak olumlu etkiler ve sağlığı içinde belirleyicidir. Yaşlının oryantasyonunun bozuk olduğu, felçli olduğu, görmediği, hareket kabiliyeti sorun olan durumlarda yardıma ihtiyacı vardır. Giysilerin pratik, az düğmeli, rahat, bol olması belirleyecidir. Giyinmenin ve giysilerin basit olması önemlidir. Hatta demansı olan yaşlılarda alışkanlıklarını bozmamak için benzer aynı giysilerin birden fazla olması psikolojik olarak rahatlatıcı ve pratik olabilir. İdrar veya gayta kaçırması olan yaşlılarda ve genel olarak kolay çıkartılabilen giysiler tercih edilmelidir. Doğru cevap C seçeneğidir.

Yaşlının yaşadığı evde tuvalet, banyo ve buralara ev içinde yaşlının ulaşımı son derece önemlidir. Kaymayan terlikler kullanılmalıdır Özellikle düşmelerin önlenmesinde ve acil durumlarda son derece yararlıdır. Tuvalet ve banyoya giden antrede ve tuvalet yanında; duş yanında tutunma barları olmalıdır. Tutunma kolları duvarda yatay eksende iyi sabitlenmiş olmalıdır. Tutunma barlarının çapı 4-5 cm olmalı ve zeminden 90-100 cm yükseklikte yerleştirilmelidir. Banyo kapısı mekanı daraltmamak için dışarıya açılmalıdır. Banyo zemini kaymaz, ışık ile parlamayan özellikli malzemeden yapılmalı ve döşemeler ıslak bırakılmamalıdır.
Zemin ile duvar rengi kontrast oluşturacak şekilde farklı renklerden yapılmalıdır. Giriş ve çıkışlarda düşmelere neden olabileceğinden küvetten kaçınılmalıdır. Oturaklı duş sistemi tercih edilmelidir. Armatürler kolay açılır kapanır özellikte olmalıdır. Banyoda havalandırma sistemi ve sıcak kaynağı güvenliği olmalıdır. Banyo dolapları ve havalandırma sistemleri eşya üzerine çıkmada, ulaşılabilecek yükseklikte olmadır. Dolayısıyla doğru cevap B seçeneğidir.

Verilen seçeneklerden en uygun olanı B seçeneğidir. Diğer seçenekler yaşlıların evde yaşayabilecekleri kazalardan korunması için yapılması gerekenlerden biridir. Yaşlı bir kişiye sık sık duş almasını söylemek ise enfeksiyon hastalıklarından korunmak için yeterli ya da uygun değildir. Doğru cevap B seçeneğidir.