TEMEL BAKIM HİZMETLERİ - Deneme Sınavı - 12

Davranışçı terapi uygulamaları sırasında üzerinde önemle durulması gereken konulardan biri, tekniklerin standart biçimde kullanılmasıyla ilgilidir. Standart veya paket tedavi programları başarısız olmaya mahkûmdur. “Hastalık yok, hasta vardır” ilkesinden yola çıkarak tedavinin her hasta için, o hastanın bireysel ve kültürel özellik ve gereksinmeleri göz önünde bulundurularak düzenlenmesi gerekir. Çünkü tanılar aynı olsa da hastalığın gidişi her bireyde farklılıklar gösterecektir.

kazaları içerisinde en sık rastlanan kaza tipleri düşme, yangın, havasız kalma ve zehirlenmelerdir.

Davranış tedavisinin verimliliği, tedavi verilen alanla karşılaştığında kişinin gösterdiği davranış şekline göre değerlendirilir. Örneğin, ölümcül bir trafik kazasından kurtulan birisi, daha sonra taşıtlara binmemek gibi kaçınma davranışı oluşturabilir. Bu kişinin tekrar trafiğe çıkabilmesi bir verimliliktir. Gittiği herhangi bir mekândan bir enfeksiyon kapan birisi, daha sonraki dönemlerde enfeksiyon riskini azaltmak için aşırı temizliğe yönelebilir. Bu durum onu sosyal yaşamdan koparabilir. Bu davranış tipinin değişmesi bir verimliliktir. Cevap: C

B şıkkı; Zihinsel meşguliyet tedavisinin amacının açıklamasıdır. Yaşlının zihinsel egzersiz yaparak bilişsel fonksiyonlarını koruması ,psikolojik olarak desteklenerek duygusal fonksiyonlarını koruması amaçlanır.

Kazalar şu şekilde sınıflandrılır: İş kazaları, Ev kazaları, Ttafik kazaları, Zehirlenmeler, Yanıklar vs. Kalp krizi doğru cevaptır. Çünkü Kalp krizi bir hastalık çeşididir kaza değil.

Merdiven, sandalye, yatak, koltuk gibi yüksek bir yerden düşme, Tümsek, halı gibi engellere takılarak düşme, Zayıf ışıklandırma, karanlıkta yapılan aktivetiler nedeniyle düşme, Şekli bozulmuş ve cilalanmış yüzey,tuvalet, banyo gibi ıslak zemin sorunları nedeniyle düşme gibi nedenler düşme nedenlerinden sayılır. Fakat koku ile ilgili bir sebepten dolayı düşme gerçekleşmez. bu nedenle doğru cevap "C" şıkkıdır.

Yaşlıyı ve çevresini bilgilendirmeye yönelik eğitimler vermek, Yaşlının evde veya dışarıda hareketi ve eylemi için gerekli destekleyici uygulamalar yapmak, Duştan çıktıktan sonra yaşlının kaymasını engelleyecek önlemler almak, Kişinin sağlık ve denge problemlerini sık sık yaptırmak kazayı önlmede kişisel önlemlerdendir. Fakat "B" şıkkının bununla bir ilgisi yoktur.

Yapılan araştırmalar en fazla kazların karlı, yağışlı olan kış mevsiminde olduğunu göstermiştir.

Dikkat azalması, unutkanlık, erken yorulma, görme ve işitme gücünün azalması, karanlığa adaptasyonun zayıflaması, adele kuvveti ve koordainasyonunun yetersiz olması yaşlılarda kazanın meydana gelmesindeki ana sebeplerdir fakat "A" şıkkı doğrudan ana nedenlerden biri değildir.

Bahçe ev içi düzenlemeleriyle alakalı bir unsur değilidir. Bu nedenle "E" şıkkı doğrudur. Zemin, ilaçlar, telefon, kapılar ev içi düzenlemeleri unsurlarına örnektir.

Doğru cevap "a" dır. Yaşlının refleks ve duyu organlarındaki bozulmalar tirafik kazlarındaki en önemli sebeptir.

Ülkemizde 2000 yılında yapılan nüfus sayımında 65 yaş ve üzeri nüfus tüm nüfusun %5.7’si iken 2007’de bu oran %7.1, 2009’da %6.9 ve son olarak Türkiye İstatistik Kurumunun Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi (ADNKS) 2010 verilerine göre bu oran % 7.2’dir (5.327.736 kişi).

TEMEL GÜNLÜK YAŞAM AKTİVİTELERİ Banyo Giyinme Transfer Tuvalet Kontinans Beslenme

ENSTRÜMANTAL GÜNLÜK YAŞAM AKTİVİTELERİ Telefon kullanma Alışveriş Yemek hazırlama Ev korunması Transport Medikasyonlar Finans

Yaşlının tıbbi bakımı, yaşlının akut, subakut ve kronik bakımı şeklinde üç kısımda incelenebilir. Akut bakım, yaşlının hastanede bakımını içermektedir. Akut bakım ünitelerinin (geriatrik değerlendirme üniteleri) amacı, medikal tedavi vermenin yanında multidisipliner işbirliği ile fonksiyonel bağımsızlığın idamesi sağlamak, çok yönlü bir taburculuk planı çizmektir. Subakut bakım, uzun dönem bakım evlerinde kısa bir süre kalması planlanan hastaları içermektedir. Amaç, rehabilitasyon, kompleks bir medikal bakım ve/veya yara bakımı içindir. Bu kişiler, genelde hastanelerden yeni taburcu edilmiş olup hemşirelik bakımına ihtiyaç duymaktadır. Kronik bakım ise multiple kronik hastalıkları olan ve toplumda yaşamayı tek başına başaramayan yaşlılara uygulanmaktadır. Bir de özel bakım vardır ki taburculuk planı olmayan, demans bakımı, diyaliz, hospis bakımına ihtiyaç duyan yaşlılar içindir ve eğitilmiş personel gereklidir.

Bakım verilecek kişinin alışkanlıklarının ortaya konması son derece önemlidir:Tuvalet alışkanlıkları, Uykusu, uykuya başlaması, uykuyu sürdürmesi, Mental durumu önemlidir. Gün içinde neler yaptığı, varsa hobileri, günlük yaşam aktiviteleri sırasında varsa rutin yaptıklarının bilinmesi önemlidir. Sevdigi müzikler, kedi köpek gibi sevdiği bir hayvanın varlığı, Kisisel hijyeni ile ilgili alışkanlıkları, sevdikleri, banyo düzeninin ve alışkanlıklarının bilinmesi de bakımın sonucunu etkilemektedir.

Yaşam kalitesinin artırılması, ailenin desteklenmesi ve hastalığın yüklerinin azaltılması gibi konulara odaklanmak şeklinde özetlenebilir. Hastalar hala yaşam uzatıcı tedaviyi alıyor olsalar bile bu yaklaşımlardan fayda görürler. Yaşamının sonuna yaklaşmış hastaların bakımı konusunda basamaklı bir yaklaşım geliştirilmelidir. Bu basamaklar aşağıdaki gibidir: 1. Hastanın sona yaklaştığının fark edilmesi 2. Bakımın amaçlarının netleştirilmesi ve açıklanması 3. Bakımın planlanması 4. Planın uygulanması 5. Tedavinin etkinliğinin ve semptomların şiddetinin değerlendirilmesi 6. Değişiklik olmaması veya başarı durumunda tedaviye devam edilmesi/ Yeni bir problemle karşılaşılması veya başarısızlık durumunda yeni bir tedavi seçeneği aranması/ Ölümün gerçekleşmesi durumunda sağlık personelinin üzerine düşen görevlerin yerine getirilmesi.

Genel popülasyona baktığınızda, Türkiye’deki kazaların %40’ ı trafik kazaları, %20’ si iş kazaları, %20’ si ev kazaları ve %5’ i ise ateşli silah yaralanmalarıdır. Ayrıca tarımsal uygulamalar ve sportif etkinliklerde de kazalar görülmektedir. Türkiye genelindeki kaza dağılımında ev kazaları, trafik kazalarından sonra iş kazaları ile birlikte ikinci sırada yer almaktadır.

Yaşlılarda kazaların oluşmasındaki ana nedenler, dikkat azalması, yalnız yaşam, görme ve işitme gücünün azalması, karanlığa adaptasyonun zayıflaması, adale kuvveti ve koordinasyonun yetersiz olması, unutkanlık, erken yorulma ve ileri yaştır.

Davranışsal faktörler; dolabın en üst rafını temizleme gibi fiziksel yeteneğinin üstünde aktivite ve günlük işleri yapmak, uygun olmayan ayakkabı-terlik giyme, yetersiz besin alımı ve yetersiz egzersiz yapmaktır.