TEMEL AFET BİLGİSİ - Deneme Sınavı - 6

Tireli çizgilerle gösterilen kesim kayaların düşmeden önceki pozisyonunu ifade eder.

Birden fazla sayıda makaslama yüzeyi boyunca gelişen ve çoğunlukla serbest yüzeyler boyunca yer değiştirerek yayılan kütle hareketidir. Hareket eden kütlede hızın dağılımı, viskoz bir sıvıdaki dağılıma benzemektedir.

Karstik bölgelerde eriyebilen kayaçların varlığına bağlı olarak zeminin üst kesiminin çökmesi sonucu oluşan obruklar bunlara örnek olarak verilebilir.

Bazı etkileri ortadan kaldırarak veya minimize ederek belirli boyuttaki kütle hareketlerini önlemek mümkündür. Bu işlemlerden bir tanesi de yeraltı sularını dışarı çıkarmadır.Buna drenaj denir.

Ülkemizde heyelan dağılımına bakıldığında; heyelanların Orta Anadolu Platosu düzlükleri (İç
Anadolu’nun düzlükleri), Mardin – Urfa platformu, Trakya Havzası ve Kars-Erzurum Platosu’nun düz kesimleri hariç ülkemizin hemen hemen tamamında heyelan tehlikesi yüksektir. Buna karşın ülkemizdeki özellikle Batı ve Doğu Karadeniz'de heyelan tehlikesi ve yaşanan ölümlerin oranı diğer bölge ve bölümlerin üzerindedir. Bu oranın ülke ortalamasının üstünde olmasının temel sebepleri; hazırlayıcıdoğal koşullar bakımından heyelan gelişimine imkan veren litolojik birimlerin ve yüksek topoğrafik eğim koşullarının varlığı ve tetikleyici bir faktör olan ani ve aşırı yağışların bölgedeki etkinliğidir.

Çığ oluşumundaki koşullar:
• Meteorolojik (yağış türleri, yeni kar yağış miktarı, rüzgar yönü ve şiddeti, hava sıcaklığı ve günlük değişimler, bulutluluk vb.)
• Topografik Yapı - Bitki Örtüsü (eğim açıları, yamaç yönelimleri, rüzgaraltı yamaçlar, bitki örtüsünün etkisi ve diğer topografik oluşumlar)
• İçsel Koşullar / Kar tabakasının yapısı (gerilim dağılımı ve tabakaların dayanım paterni)
• Suni etkiler (dışarıdan doğal veya insan etkisiyle aşırı yüklemeler, suni çığ oluşturma yöntemleri) olarak sınıflanmaktadır.

Hassas arama, kaba aramanın defalarca uygulanmasının ardından başarısız olunduğunda uygulanır. Arama yoğunluğu, 70x30 cm’dir.

Tipi, görüş mesafesini yağan kar ile 400 metrenin altına düşüren, en az 3 saat süren ve 56 km/saat hızında veya daha şiddetli rüzgârlar ile görülen kar fırtınasıdır.

Yerkabuğunun derinliklerinde biriken enerjinin aniden açığa çıkmasıyla ortaya çıkan titreşimlerin dalgalar halinde yayılarak yeryüzüne ulaşması ve sarsması olayına deprem denir.

Odak Noktası (Hiposantır) yerin içinde depremin enerjisinin ortaya çıktığı noktadır. Bu noktaya odak noktası veya iç merkez de denir.

Depremin nasıl oluştuğunu, deprem dalgalarının yer içinde ne şekilde yayıldıklarını, ölçü aletleri ve yöntemlerini, kayıtların değerlendirilmesini ve deprem ile ilgili diğer konuları inceleyen bilim dalına sismoloji denir.

17 Ağustos 1999 yılında yaşanan Kocaeli-Gölcük merkezli depremin büyüklüğü 7,4 ‘tür.

Depremin yer yüzeyindeki etkileri depremin şiddeti olarak tanımlanır. Şiddetin ölçüsü, insanların deprem sırasında uykudan uyanmaları, mobilyaların hareket etmesi, bacaların yıkılması ve toplam hasar gibi çeşitli kıstaslar göz önüne alınarak yapılır.

Ülkemizde en büyük deprem 26 Aralık 1939 tarihinde Erzincan ilimizde yaşanan 7.9 büyüklüğündeki depremdir.

Temeller, binanın düşey taşıyıcı elemanlarının yükünü yer yüzeyine (zemine) aktaran elemanlardır.

Bu yapı inşaat mühendislerinin zemindeki farklı oturma açısından oldukça önemli bir çalışma alanıdır.

Daha çok köprü ve liman inşaatında uygulanana temel türü Kazıklı temeldir.

Üst yapı elemanlarını; Kolonlar/Perdeler, Kirişler, Döşemeler ve Duvarlar olarak sıralayabiliriz. Ülkemizdeki en yaygın bina tipi olan betonarme karkas bina sisteminde; duvarları kiriş ve döşemeler, döşemeleri kirişler ve kirişleri de kolon ve perdeler taşımaktadır.

Uluslararası sınıflandırmalara göre afetler, doğa kaynaklı ve teknolojik afetler olmak üzere iki grup altında değerlendirilmektedir.

Ülke topraklarımızın %66’sı 1. ve 2. derece deprem bölgesinde bulunmaktadır.