TEMEL AFET BİLGİSİ - Deneme Sınavı - 14

Çığ kısaca, kar tabakası veya tabakalarının iç ve dış kuvvetler etkisi ile yamaç eğim yönünde gösterdiği akma hareketidir. Üç ana kısımdan oluşur;

a) başlangıç bölgesi,

b) akma hattı 

c) yavaşlama-durma bölgesi  

Bu üç kısmın tümüne “çığ patikası” denir. Doğru cevap C'dir.

Çığ oluşumunun nedenlerini 3 başlık altında değerlendirmek mümkündür;
1. Topoğrafik Koşullar
    • Çıplak arazi, orman açıklıkları,
    • Eğimli arazi (30-55 derece arası),
    • Güneye açık dik yamaçlar.
    • Yeni kar birikmiş yamaçlar,
    • Rüzgar altı yamaçlar,
    • Yamaç sırtları.

Doğru cevap B'dir.

Çığ çalışmalarında, yamaç aşağı olarak esen ve ısınmaya neden olan Foehn (Fön) rüzgarları önemli bir yer tutar. Bu rüzgarlar, yağmurlar ile beraber ıslak çığların temel nedenlerini oluşturur. Doğru cevap A'dir.

Türkiye’nin özellikle kuzey-kuzeydoğu ve doğu kesimlerinde, çığ olayına uygun topografik ve meteorolojik koşullara sahip dağlık alanlar mevcuttur. Doğru cevap E'dir.

Çığ önleme teknikleri kalıcı pasif önlemler;

  -Saptırma duvarları

  -Çığ barajları

  -Mahmuz

  -Geciktirme tümsekleri

  -Durdurma yapılar

  -Çığ tünelleri

  -Uyarı sistemleri (yol kapatmasistemi, uyarı işaretleri

Doğru cevap E'dir.

Doğru cevap B dır. Aşırı sıcaklık, Meteorolojik Afetlerden birisidir.

Ülkemizin %96’sı deprem kuşağındadır. Bu kuşaklarda, farklı mekanizmaların etkisinde davranış sergileyen çok sayıdaki irili ufaklı kırık ve faylar mevcuttur. Doğru cevap E seçeneğidir.

SREX raporunda “aşırı bir hava olayı”, “belirli bir yerde ve yılın belirli bir zamanında nadiren görülen bir olay” olarak tanımlanmıştır.

Bir tehlikeye maruz kalmış topluluğun ya da toplumun veya bir sistemin, temel yapılarının korunması ve yenilenmesi de dahil olmak üzere, ortaya çıkan bir tehlikenin etkilerine zamanında ve etkili bir şekilde direnebilme, uyum sağlayabilme, değişim ve dönüştürebilme ve iyileştirebilme kabiliyeti göstermesi olup, risk yönetimini kullanarak işlevselliği sağlanabilir.

AFAD tarafından geliştirilen afet sözlüğünde “erken uyarı” kelimesi; “gelmekte olan tehlike veya tehdidin, kaynağı, yeri, zamanı, şiddeti veya büyüklüğü, olasılığı, muhtemel etkileri belirlenerek, resmi kurum ve kuruluşlar tarafından yapılan duyurular” olarak belirtilmiştir.

Müdahale;  afet sırası hazırlıklarından biridir. Diğer şıklardan verilen eylemler ise afet öncesi risk hazırlıkları ve afet sonrası kriz hazırlıklarındandırlar.

BÜKAY döngüsü 4 evreden oluşur:

Projenin geri dönüş süresinin hesaplanması (yatırım için harcanan toplam sermayenin ne kadar sürede geri alınabileceği) Çevresel Etki Değerlendirmesi (ÇED) kapsamında yapılan bir çalışma değildir.

Mukavemet; bir afet durumunda, yürütülen eylemlerle ha¬yat kurtarmak, acıları hafifletmek ve ekonomik kayıpları azaltmak için, afet ortaya çıkmadan yani afet öncesinde hazırlanan planlar sayesinde afetin üstesinden gelinmesi çalışmalarıdır.

Risk haritalarının hazırlanması ve bölgesel ve fiziksel planlamada kullanılması ilk defa Yedinci Beş Yıllık Kalkınma Planında tanımlanmıştır.

Afet risklerinin azaltılmasına yönelik hedefleri ortaya koyan ilk kapsamlı bir stratejik belge, 2014 yılında oluşturulmuş Türkiye Afet Müdahale Planıdır (TAMP). TAMP’ın yürürlüğe girmesi ile her il kendi afet riski stratejik planını yapmıştır. TAMP bütün bir plan özelliği taşımaktadır.

İtfaiye, arama ve kurtarma hizmetlerinin standartlarını belirlemek Müdahale Dairesi Başkanlığının görevidir.

Afetlerde olayın değerlendirilmesinde dikkat edilmesi gereken modern yaklaşım süreci; Tarama, Analiz, Etki-Tepki ve Değerlendirme aşamalarından oluşur.

Tarama aşamasında; temel veri tabanlarını ve elektronik harita bilgilerini kullanılarak sorunlar belirlenir.

Hava sıcaklıkları normal değerinden 6 °C ve daha yüksek olduğunda “aşırı yüksek hava sıcaklığı” ya da “şiddetli sıcak hava dalgası” olarak adlandırılır. Doğru cevap B'dir.

Teknolojik afetler

- Kimyasal Dökülme
- Çökme
- Patlama
- Yangın
- Gaz Sızıntısı
- Zehirlenme
- Radyasyon
- Diğer