TEMEL AFET BİLGİSİ - Deneme Sınavı - 13

Doğru cevap B dir. Levhaların birbirlerine değdikleri bölgelerde sürtünmeler ve sıkışmalar olmakta, sürtünen levhalardan biri aşağıya Manto’ya batmakta ve eriyerek yitme zonlarını oluşturmaktadır.

Doğru cevap E dir. Deprem meydana geldiğinde medyadan öğrendiğimiz bilgiler oluş saati, depremin yeri, depremin derinliği ve depremin büyüklüğüdür.

Doğru cevap C dir. Deprem sırasında açığa çıkan enerjinin bir ölçüsünün diğer adı Magnitüd'tür.

Doğru cevap B dir. Holosen Fayı: Holosen (Son 11.000 yıl)’de yüzey kırılmasıyla sonuçlanan büyüklükte deprem üretmiş fay.

Doğru cevap D dir. Ülkemizde  26 Aralık 1939 tarihinde olan en büyük deprem Erzincan'da meydana gelmiştir.

Doğru cevap B dir. Bir afetin büyüklüğü meydana geldiği zamanla ölçülemez.

Doğru cevap C dir. Patlama ikincil afettir.

Doğru cevap D dir. Mal kaybı, afetin doğrudan etkisinin örneğidir.

Doğru cevap D dir. Üretim, turizm, ticaret ve hizmet sektörlerinin kısa veya uzun süreli devre dışı kalması nedeniyle uğranılan gelir kayıpları, afetin dolaylı etkilerden birisidir.

Doğru cevap C dir. Üretim veya arz kaybının yol açtığı pazar kaybı, afetin ikincil etkilerden birisidir.

Doğru cevap E dir. Sıralanan afetlerin hepsi doğa kaynaklı afet türlerindendir.

Doğru cevap A dır. Çölleşme, Kalkınma Bakanlığı Afet Yönetiminde Etkinlik Özel İhtisas Komisyonu raporuna göre Yavaş gelişen doğa kaynaklı afetlerden birisidir.

Doğru cevap B dir. Sosyal afetler, Özey'e göre beşeri afetlerden birisidir.

Doğru cevap C dir. Japonya'da 2011 yılında yaşanan deprem son otuz yıl içinde meydana gelen en maliyetli depremi olmuştur.

Büyük depremler olduktan sonra, bir süre devam eden küçük depremler ise artçı depremlerdir. Ana sarsıntıdan sonra olan en büyük artçı sarsıntının büyüklüğü çoğunlukla ana deprem değerinden 1 derece daha küçük olmaktadır Bazen büyük depremler olmadan önce küçük sarsıntılar olur. Bu küçük sarsıntılar da öncü depremler olarak adlandırılırlar. Deprem Fırtınası ise, sınırlı bir alan ve belli bir sürede çok sayıda depremin meydana gelmesidir. Büyüklükleri yani magnitüd değerleri birbirine çok yakın olduğundan ana şok veya artçı deprem olarak adlandırılmayan bir seri depremi kapsar. Doğru cevap D seçeneğidir.

Boyuna Dalgalar: Bunlara P dalgaları, adı da verilir. P İngilizce Premier yani ilk, en önce anlamında olup en hızlı yayılan bu yüzden deprem kayıt aletlerinde en önce görülen dalgalardır. P dalgalarında, titreşim hareketi yayılma doğrultusu ile aynıdır. P dalgaları hem katılar, hem sıvılar hem de gazlar üzerinde kolayca yayılabilirler. Gözlemler P dalgalarının hasar verme etkisinin düşük olduğunu göstermektedir. Enine Dalgalar: Boyuna dalgalardan daha yavaş yayılan bu dalgalara S dalgaları ’da denir. Kayıt aletlerinde ikincil (Secondary) olarak görülen ve titreşim hareketi yayılma doğrultusuna göre dik olarak meydana gelen salınım hareketleridir. Yayılma hızları P dalgasına göre düşüktür. S dalgaları sadece şekil değişimine dirençli olan ortamlarda hareket ettiğinden sıvı ve gaz ortamlardan geçemezler. Genellikle yapılarda yıkıma yol açan dalgalar S dalgaları ile yüzey dalgalarıdır. Yüzey Dalgaları: Diğer dalgalara göre daha yavaş yayılırlar ancak genlikleri daha büyüktür. Bu dalgalar daha fazla yer hareketi yarattığı için ve daha yavaş hareket ettiği için de etkisi oldukça fazladır. Hızı daha fazla olan Love ve genliği daha büyük olan Rayleigh dalgaları olarak ikiye ayrılırlar. Doğru cevap C seçeneğidir.

Derinliklerine göre deprem türleri; sığ depremler; 0 – 70 km., orta derinlikte depremler; 70 – 300 km., derin odaklı depremler; 300 – 700 km. derinlikte gerçekleşmektedir. Doğru cevap B seçeneğidir.

Dünyadaki en önemli fay zonlarından ikisini; Amerikada bulunan San Andreas Fayı ve ülkemizde doğuda Karlıovadan başlayıp, Anadoluyu Karadeniz kıyısına paralel olarak kat ederek Marmara Denizi içerisine oradan da Ege Denizine ulaşan yaklaşık 1200 km. uzunluğunda Kuzey Anadolu Fayı oluşturur. Her ikisi de sağ yönlü doğrultu atımlı nitelikte olan bu faylar, oluşturdukları 7 ve üzerindeki büyüklüğe sahip depremler nedeniyle son derece yıkıcı özelliğe sahiptirler. Doğru cevap A seçeneğidir.

Doğal Etkiler:
• Güneşten salınan enerjideki değişimler
• Dünyanın ekseninde ve yörüngesindeki değişimler
• Kıtaların sürüklenmesi ve değişen konumları
• Volkanik aktiviteler
• Toz bulutları ve göktaşları
• Okyanus sirkülasyonlarındaki değişimler
• Dağ oluşumları ve büyük dağ sıraları

Kuraklık sosyo-ekonomik etkileri, kalıcılığı ve çözüm bulmadaki zorluk nedeniyle dünyadaki en tehlikeli afet olarak kabul edilmektedir.