TEKNOLOJİNİN BİLİMSEL İLKELERİ - Deneme Sınavı - 3

Kararlı akışta, sıvının her noktasında hızının zamanla sabit kaldığı kabul edilmektedir. Doğru yanıt B seçeneğidir.

Seçeneklerin tamamı suyun kaldırma kuvveti ile ilgili doğru bilgilerdir. Doğru yanıt E seçeneğidir.

Bir maddenin özkütlesi (yoğunluğu), birim hacminin kütlesi olarak tanımlanır. Yani kütlesi m, hacmi V olan bir maddenin d özkütlesi

d=m/V

eşitliğiyle verilir. Özkütle birimleri; SI sisteminde kg/m3 ve CGS sisteminde ise g/cm3 dür (1000 kg/ m3 = 1 g/cm3).

Basınç, birim alan başına uygulanan dik kuvvetin büyüklüğüdür. Bu durumda P basıncı, P = F/A ⇒ olarak tanımlanır ve basınç için SI birimi, metrekare başına newton (N/m2) olup, bu birime pascal (Pa) adı verilmiştir:

Eşit sayıda artı (+) ve eksi (-) yüklenmiş ortama (jöle gibi olan), maddenin diğer yeni hali plazma adı verilmektedir.

Katılar; atomlarının düzenli-periyodik veya rastgele yapı dizilişlerine göre, sırasıyla kristal ya da amorf olarak sınıflandırılabilir.

Basınç, birim alan başına uygulanan dik kuvvetin büyüklüğüdür.

Sıvı içindeki basıncın sadece sıvının derinliğine bağlı olmasından dolayı sıvının yüzeyine yapılan basıncın sıvının diğer bütün noktalarına aynen ile- tildiği sonucuna varılır. Bu ilke ilk kez Fransız bilgin Pascal tarafından ortaya atılmıştır ve Pascal Prensibi olarak bilinir.

Bernoulli denklemi; bir akışkanın viskozluğu var ise, akışkanın mekanik enerjisi korunmayacağından geçerli olmaz. Yatay ve düzgün kesitli bir borudan akan viskoz bir akışkanın basıncı akış çizgileri boyunca düşer.

“Madde ne yoktan var edilebilir ne de yok edilebi- lir” şeklinde ifade edilen kütlenin korunumu prensibi, Fransız kimyacısı, A. L. Lavaisier tarafından klasik olarak ifade edilmiştir. Bunun bir akım borusu içerisinde akmakta olan kararlı bir akışa uygulanmasına süreklilik denklemi denir. Bu tanım; bir akım tüpü içerisinde kesitten kesite akımın sürekliliği anlamına gelir. Kütlenin korunumu prensibinin bir akım borusu içerisinde akmakta olan kararlı bir akışa uygulanmasına süreklilik denklemi denir.

Sıvı yüzeyindeki herhangi bir moleküle etkiyen kuvvetleri göz önüne alacak olursak aşağıda belirlenmiş

etkilerden bahsedebiliriz

Yerçekimi Kuvveti

Kohezyon (sıvı-sıvı etkili) Kuvveti Fk

Adhezyon (sıvı-katı etkili) Kuvveti Fa

Sıvı molekülünün temasta olduğu gaz (hava) moleküllerince uygulanan kuvvet

Bu etkilerden 1. ve 4. çok küçük olduklarından genellikle ihmal ederiz

Moleküller arasında mevcut kuvvetlerin bir sonucu olarak sıvıların serbest yüzeylerinde bir bakıma tıpkı gerilmiş bir lastik gibi daima büzülmek ve mümkün olan en küçük yüzeyi almak isteyen bir molekül kalınlığında çok ince bir sıvı zarı meydana gelir. Bu zarı gergin tutan kuvvetlere yüzey gerilim kuvvetleri de- nir. Bir sıvı zarının yüzey gerilim sabiti sıcaklık ile azalır. Bu sabit, sıvı yüzeyinin temizliğine ve sıvı yüzeyi ile temasta olan gazın cinsine de bağlıdır.

Süzme balın kavanozdan dökülürken akışı laminer akıştır. Dikkat edilecek olursa süz- me balın üst tabakası kavanoza değen tabakadan daha hızlı akar. Her tabaka komşularına bir kuvvet uygular ama dış çevrili olmadığından birbirleriyle karışmazlar.

Basınç; sıcaklık ve özkütle gibi, herhangi bir sistemin ana değişkenlerini karakterize eden büyüklükler yanında, özel olarak akışkanların davranışını karakterize eden belirli değişkenlerde mutlaka vardır.

Sıvı içindeki basıncın sadece sıvının derinliğine bağlı olmasından dolayı sıvının yüzeyine yapılan basıncın sıvının diğer bütün noktalarına aynen iletildiği sonucuna varılır. Bu ilke ilk kez Fransız bilgin Pascal tarafından ortaya atılmıştır ve Pascal Prensibi olarak bilinir.

Kütlenin korunumu prensibinin bir akım borusu içerisinde akmakta olan kararlı bir akışa uygulanmasına süreklilik denklemi denir.

Pitot tüpü bir akışkan akımının herhangi bir noktasındaki yerel hızı ölçmek için kullanılır (Şekil 8.12). L şeklinde bükülmüş iç içe iki silindirik boru, içerdeki borunun iki ucu açık, dıştaki boru iki tarafından Şekil 8.12’de gösterildiği gibi, içteki boru üzerine kapatılmış konumdadır.

Süzme balın kavanozdan dökülürken akışı laminer akıştır. Dikkat edilecek olursa süzme balın üst tabakası kavanoza değen tabakadan daha hızlı akar. Her tabaka komşularına bir kuvvet uygular ama dış çevrili olmadığından birbirleriyle karışmazlar.

Viskozite üzerinde sıcaklık ve basıncın etkisi vardır.

Adhezyon ise; sıvı ile müşterek bir yüzey teşkil eden katı ile sıvı arasındaki çekim kuvveti olarak tanımlanır.