TEKNOLOJİNİN BİLİMSEL İLKELERİ II - Deneme Sınavı - 3

Çekirdek fiziğinde elementlerin sadece fiziksel ve kimyasal özelliklerine göre sınıflandırılması yetersizdir. Çekirdeğin yapısına dayanan bir sınıflandırma gereklidir. Bir elementin bütün atomları aynı sayıda elektron içerir. Bunlara karşılık çekirdekler de aynı sayıda proton içerirler. Fakat nötron sayısında farklılıklar görülebilir. Yani bir elementin çekirdeğindeki nötron sayısı farklı olabilir. Proton sayıları eşit, nötron sayıları farklı olan çekirdeklere izotop adı verilir. ₉₂U²³⁵çekirdeği Uranyum için izotop çekirdek örneğidir.

Başlıca radyasyon çeşitleri, iyonlaştırıcı radyasyon ve iyonlaştırıcı olmayan radyasyon olarak iki ana grupta incelenebilir. Radyasyon etkisi altında elektronun çekirdekten koparak serbest hale gelmesi iyonlaşma olarak tanımlanmaktadır.

Frekansı en küçük (dalgaboyu en büyük) elektromanyetik dalgalar radyo dalgaları, frekansı en büyük (dalgaboyu en küçük) elektromanyetik dalgalar ise gamma ışınlarıdır.

Görünür ışıktan daha kısa dalgaboylarına sahip olan dalgalar elektromanyetik spektrumun morötesi bölgesindedir.

Bir elektronun 1 volt’luk potansiyel farkı altında kazandığı enerji olup;

1eV=1,6.10-19J

f=v/λ=(3.10⁸ m/s)/(600.10^-9nm).

İyonlaştırıcı olmayan radyason;

Radyo dalgaları

Mikrodalgalar

Kızılötesi dalgalar

Görünür ısık’tır.

N=6,023.10²³/226=2,65.10²¹

SI birim sisteminde soğurulma doz birimi gray (Gy)’dir.

Radyasyon kaynağına maruz kalınma süresi arttıkça alınan doz artar. Radyoaktif maddelerin saldığı α-ışınları, vücuda zarar verebilecek kadar derine işleyemez. Alınan radyasyon dozu radyasyon kaynağına olan mesafenin karesi ile ters orantılıdır. Radyasyon kaynağının uygun nitelik ve kalınlıktaki malzeme ile zırhlanması alınan iyonize edici radyasyon dozunu azaltır. Güneş ışığındaki morötesi ışınlar vücudun D vitamini yapmasına yardımcı olurlar.

Geiger-Müller Sayacı: Geiger-Müller sayacı, düşük basınçtaki bir gaz ile doldurulmuş silindirik bir metal tüp ve tüp ekseni boyunca uzun bir tel içerir.

T_1/2=750.365.24.3600=23652.10⁶s

λ=0,693/ T_1/2=2,9299.10^-11 s^-1

Bir atom çekirdeğinin kararsız durumdan daha kararlı bir duruma geçerken elektromanyetik dalga veya parçacık şeklinde enerji yayması ışıma olarak adlandırılır.

Elektromanyetik dalgaların frekansa veya dalga boyuna göre sınıflandırılmasıyla elektromanyetik spektrum elde edilir.

Frekansı en küçük (dalga boyu en büyük) elektromanyetik dalgalar radyo dalgaları olarak adlandırılır.

Mikrodalga: Dalga boyu santimetre mertebesinde olan elektromanyetik dalgalara denir

λ=c/vformülünden3.108 / 300000=1.000 metre olarak hesaplanır.

Radyasyon, elektromanyetik dalgalar veya parçacıklar biçimindeki enerji yayımı ya da aktarımıdır.

Radyasyon sayaçları etkileşmenin meydana geldiği ortama ve ölçme yöntemlerine göre çeşitli şekillerde sınıflandırılmaktadır. İyonlaşma odası, Sis odası, Orantılı sayaç bu yöntemlerdendir.

Fisyon: Bir nötronun, Uranyum gibi ağır bir elementin atomunun çekirdeğine çarparak yutulması, bunun sonucunda bu atomun kararsız hale gelerek daha küçük iki veya daha fazla farklı çekirdeğe bölünmesi olayı.