TEKNOLOJİ,İNNOVASYON VE GİRİŞİMCİLİK

Son yıllarda yaşanan gelişmeler ve modern işletmecilik anlayışı, kapalı inovasyon modelinin artık geçerliliğini kaybetmesine neden olmuştur. Bu gelişmelerin başında; çalışan hareketliliğinin ve ulaşılabilirliğinin artması, bilgi aktarım kanallarının zenginleşmesi ve gelişmesi, inovatif işletmelerin ortaya çıkması ve inovasyonların pazara sunma süresinin kısalması gelmektedir. Doğru cevap A'dır.

İnovasyonun temelini inovatif fikirler oluşturmaktadır. Bu fikirlerin kaynağını ise genelde teknoloji ve pazar bilgisi oluşturmaktadır. Bu bilgilerin hangi kaynaklardan elde edilebileceği inovasyon sürecinin etkinliği ve başarısı için oldukça önemlidir. Cevap B'dir.

İnovasyonun kaynakları konusunda sınıflamalardan biri Von Hippel (2005) tarafından yapılmıştır ve inovasyonun kaynakları; kullanıcılar, üreticiler ve tedarikçiler olarak isimlendirilmiştir. Bu ayrımda kaynaklar, firmanın fonksiyonel ilişkileri bağlamında değerlendirilmiş ve fonksiyonel inovasyon kaynakları olarak adlandırılmıştır. Cevap D'dir.

Stratejik ortaklık, birden fazla işletme arasında, tüm taraflar için de faydalı olabilecek bilgi ve kaynakların paylaşılması esasına dayalı olarak yapılan bir anlaşma olarak tanımlanmaktadır. İşletmeler stratejik ortaklık sayesinde bir yandan mevcut kaynaklarını birleştirerek ortaya çıkacak sinerjiyle ortak amaçlarına daha etkin ulaşmayı amaçlarken diğer taraftan da zayıf yönlerini güçlü bir ortaktan destek alarak dengelemeye çalışırlar. İşletmeler, diğer işletmeler, tedarikçiler ve aracılarla aşağıda belirtilen nedenlerle inovasyona dayalı stratejik ortaklıklar yapabilirler. Cevap C'dir.

Yeni fikirlerin ortaya çıkmasına öncülük eden içsel kaynaklar, işletme içinde ortaya çıkan kaynaklardır. Bu kaynakların başında ise işletmenin departmanları gelmektedir. Özellikle işletmenin yeni fikirler üretmede ve inovasyonları geliştirmede öncü birimi Ar-Ge departmanı olarak bilinmektedir. Bununla birlikte, özellikle pazarlama, üretim, finans gibi diğer işletme departmanları da inovasyon kaynağı olacak yeni fikirler üretilebilir. Bu bağlamda yeni fikirlerin ortaya çıkmasından ticarileştirme aşamasına kadar gerekli olan kaynakların sağlanmasında işletme departmanlarının her biri önem taşımaktadır. Doğru cevap E'dir.

İnovasyon kaynaklarından biri de belirli şartların gerçekleşmesiyle ortaya çıkan durumsal kaynaklardır. Afuah bunları; planlanmış işletme faaliyetleri, beklenmeyen olaylar ve yaratıcı yıkım olarak nitelendirmiştir. Planlanmış işletme faaliyetleri, inovasyon amaçlı olarak işletme tarafından planlı bir şekilde yürütülen faaliyetlerdir. Bu faaliyetler de yeni ürün, hizmet veya süreçlerin geliştirilmesine kaynaklık edecek yeni fikir ve bilgilerin ortaya çıkmasını sağlamaktadır. Beklenmeyen olaylar da inovasyonun durumsal kaynaklarından biri olarak değerlendirilmektedir. Örneğin, belirli bir ihtiyaç için geliştirilen ürün ya da hizmetin o ihtiyacı karşılamakta yetersiz kaldığı ancak başka ihtiyaçları karşılamak üzere geliştirilmiş yeni bir ürün ya da hizmet olarak ortaya çıktığı görülebilmektedir. Schumpeter’in “yaratıcı yıkım” olarak isimlendirdiği olaylar da işletmeler için durumsal inovasyon kaynağı olabilmektedir. Yeni bir teknolojinin veya başka alanlardaki inovasyonun ortaya çıkmasının mevcutları yersiz bırakması, yaratıcı yıkıma örnek olarak verilebilir. Bu durum bazen de yeni bir sektörü ortaya çıkarıp mevcut sektörlerin ortadan kalkmasına neden olabilmektedir. Dolayısıyla yaratıcı yıkım bağlamında yapılan inovasyonlar, sektörel bir değişim ve dönüşümü de beraberinde getirmektedir. Yaratıcı yıkım sonucunda meydana gelen bu değişim ve dönüşümler aynı zamanda işletmeler içinde yeni alanlar ortaya çıkarabilmekte ve inovasyonlar için önemli bir kaynak oluşturabilmektedir. Doğru cevap D'dir.

İnovasyon sürecinin günümüze kadarki tarihsel akışında temel olarak beş farklı yaklaşımın uygulandığı görülmektedir. İnovasyon modelleri olarak nitelendirilebilecek bu yaklaşımlar; doğrusal modeller, eş zamanlı bağlantı modelleri, interaktif modeller, sistemik ve öğrenen ağ modelleri ile açık ve kapalı inovasyon modelleridir. Doğru yanıt B'dir.

Doğrusal inovasyon modelleri, inovasyonun başlangıç noktasına ve inovasyonu tetikleyen faktöre göre inovasyon sürecini açıklayan modellerdir. Buna göre doğrusal modeller; inovasyonun Ar-Ge, üretim ve pazarlama faaliyetlerinin birbirleriyle ardışık ilişkisi sonucu ortaya çıktığını varsaymaktadır. Doğru cevap A'dır.

Etkin bir inovasyon faaliyetinde, işletmenin yeteneklerinin yanı sıra çevresindeki kaynakların da sürece katılması gerekmektedir. Dolayısıyla etkin bir inovasyon için firmanın Ar-Ge, üretim ve pazarlama gibi fonksiyonlarının yetenek ve bilgisi ile bilimsel ve teknolojik Ar-Ge ve toplumun ihtiyaçlarının interaktif bir şekilde iletişimi ve bütünleşmesi gerekmektedir. Yukarıdaki gereklilik kapsamında oluşturulan interaktif inovasyon modelleri, inovasyonda pazarın çekici ve teknolojinin itici gücünü birlikte dikkate alarak işletmenin yetenekleri ile ihtiyaçlar arasında sürekli ve interaktif bir iletişimi öngörmektedir. Bu modellerde hedef; inovasyon süreci boyunca bilgi paylaşımını artırmak ve işletme yeteneklerini, bilimsel gelişmeler ve toplumun ihtiyaçlarıyla bütünleştirmektir. Doğru cevap B'dir.

Açık inovasyon uygulamaları ile işletmeler; üniversiteler, rakipler ve diğer inovasyon kaynakları ile geliştirdikleri ilişkiler yoluyla, bir teknolojinin ticari potansiyelini başlangıç aşamasında keşfedebilirler. Doğru cevap E'dir.

Sistemik ve öğrenen ağ modeline göreinovasyon, birçok faktörün (işletme içi ve dışı) etkileşim içinde bulunduğu bir ortamda gerçekleşir. Bu ortamdaki ilişkiler ve etkileşimler birbirinden bağımsız değildir. Ayrıca inovasyonun alt süreçlerinde de belirsizlikler vardır ve bu belirsizliklerde faktörler arasındaki ilişkiyi sürekli ve interaktif hâle getirmektedir. Bu bağlamda çok geniş bir yelpazede gerçekleşen inovasyon sürecinin devamlı olması ve kendini yenileyebilmesi için sürece katkı yapan her bir aktör bir öncekine geri beslemelerde bulunur ve özellikle dış çevreden gelen sinyaller ve değişen talepler sonucunda sürecin sürekli öğrenen dinamik bir yapı kazanması sağlanır. Doğru yanıt A'dır.

İnovasyonun kaynakları konusunda başka bir sınıflama ise Von Hippel (2005) tarafından yapıl­mış ve inovasyonun kaynakları; kullanıcılar, üre­ticiler ve tedarikçiler olarak isimlendirilmiştir. Bu ayrımda kaynaklar, firmanın fonksiyonel ilişkileri bağlamında değerlendirilmiş ve fonksiyonel ino­vasyon kaynakları olarak adlandırılmıştır. Doğru Cevap A.

İnovasyon gruplarının üyeleri; üretici, tüke­tici, kullanıcı ve faydalanıcı birey, işletme ya da kurumlar olabilir. İnovasyon gruplarını bir ino­vasyon kaynağı olarak değerlendirmek isteyen işletmelerin, topluluk üyelerince geliştirilen yeni fikirleri, ürün ve hizmete dönüştürecek şekilde değerlendirmeleri ve bunları yaygın hâle getirme­leri gerekmektedir. Doğru Cevap C’dir.

Schumpeter’in “yaratıcı yıkım” olarak isimlendirdiği olaylar da işletmeler için durumsal inovasyon kay­nağı olabilmektedir. Yeni bir teknolojinin veya başka alanlardaki inovasyonun ortaya çıkmasının mevcut­ları yersiz bırakması, yaratıcı yıkıma örnek olarak verilebilir. Bu durum bazen de yeni bir sektörü ortaya çıkarıp mevcut sektörlerin ortadan kalkmasına neden olabilmektedir. Dolayısıyla yaratıcı yıkım bağlamın­da yapılan inovasyonlar, sektörel bir değişim ve dönüşümü de beraberinde getirmektedir. Yaratıcı yıkım sonucunda meydana gelen bu değişim ve dönüşümler aynı zamanda işletmeler içinde yeni alanlar ortaya çıkarabilmekte ve inovasyonlar için önemli bir kaynak oluşturabilmektedir. Doğru Cevap D’dir

Teknoloji Merkezli Doğrusal Modeller: Teknoloji merkezli doğrusal modellerde inovasyonun başlangıç noktası olarak bilimsel Ar-Ge (temel ve uygulamalı araştırma) faaliyetleri dikkate alınır. Buna göre Ar-Ge sonucu ortaya çıkan yeni fikirler, teknolojik olarak yeni ürün geliştirmeye uygulanır. Daha sonra mühen­disler tarafından test için bir prototip ürüne dönüştürülür. Test sonucu başarılı olan yeni ürünler üretim aşamasına geçer ve son olarak da pazarlama tarafından potansiyel müşterilere satışa sunulur. Teknolojinin itici gücüyle oluşan bu tür modellerde pazardaki tüketiciler daha çok pasif konumdadırlar. Bu modeller ilaç endüstrileri gibi endüstriler için uygun olsa da diğer endüstrilerde başarılı olma şansı oldukça düşüktür. Doğru Cevap A’dır.

Son yıllarda yaşanan gelişmeler ve modern işletmecilik anlayışı, kapalı inovasyon modelinin artık ge­çerliliğini kaybetmesine neden olmuştur. Bu gelişmelerin başında; çalışan hareketliliğinin ve ulaşılabilir­liğinin artması, bilgi aktarım kanallarının zenginleşmesi ve gelişmesi, inovatif işletmelerin ortaya çıkması ve inovasyonların pazara sunma süresinin kısalması gelmektedir. Tüm bu gelişmeler, işletmeleri özellikle inovasyon sürecinde dışsal destek almaya yönlendirmiştir. Tüm bunların sonucunda da kapalı inovas­yon yaklaşımında önemli değişimler yaşanmış ve ortaya yeni bir inovasyon anlayışı çıkmıştır. Chesbrough (2003), bu yeni yaklaşımı açık inovasyon olarak tanımlamıştır. Açık inovasyonun, kapalıdan en önemli farkı, inovasyon sürecinin dışa açılması ve süreç boyunca dış kaynaklardan da destek alınmasıdır. Doğru Cevap D’dir.

Klasik inovasyon modellerinde firmalar, ino­vasyon için gerekli olan kaynağı (yeni fikirleri) kendi bünyelerinden sağlamakta ve bu fikirlerin inovasyona dönüşmesi için gerekli olan finansman, destek ve pazarlama gibi faaliyetleri de kendileri yapmaktadır. Dolayısıyla klasik inovasyon model­lerinde inovasyon süreci tamamen işletme tarafın­dan kontrol edilen ve işletme içerisinde gerçekleşen kapalı devre özelliğe sahip bir sistemdir. Doğru Cevap C’dir.

Kapalı inovasyon modellerinde inovasyon süreci tamamen firma içinde gerçekleştirilir. Bu sürece dışarıdan bir müdahale veya katkı söz konu­su değildir. Kapalı inovasyon yaklaşımına sahip bir işletme; yeni fikirleri kendisinin keşfetmesi, geliş­tirmesi ve ticarileştirmesi gerektiğine inanır. Doğru Cevap E’dir.

Beklenmeyen olaylar da inovasyonun durumsal kaynaklarından biri olarak değerlendirilmektedir. Ör­neğin, belirli bir ihtiyaç için geliştirilen ürün ya da hizmetin o ihtiyacı karşılamakta yetersiz kaldığı ancak başka ihtiyaçları karşılamak üzere geliştirilmiş yeni bir ürün ya da hizmet olarak ortaya çıktığı görülebil­mektedir. Doğru Cevap E’dir.

İnovasyonun temelini inovatif fikirler oluştur­maktadır. Bu fikirlerin kaynağını ise genelde tek­noloji ve pazar bilgisi oluşturmaktadır. Bu bilgilerin hangi kaynaklardan elde edilebileceği inovasyon sü­recinin etkinliği ve başarısı için oldukça önemlidir. İnovasyonun kaynakları konusunda araştırmacılar tarafından farklı değerlendirmelerde bulunulmuş­tur. Bunlardan en çok bilineni ise P. Drucker’in ino­vasyon kaynakları sınıflamasıdır. Drucker (2001)’a göre inovasyon için fırsat ve fikir oluşturabilecek kaynaklar, aşağıdaki şekilde yedi gruba ayrılmakta­dır: Bunların ilk üçü; kurum, sektör ve pazar içeri­sinde gerçekleşirken diğer üçü ise daha çok sosyal, felsefi, politik ve entelektüel dış çevrede meydana gelen değişimlerden kaynaklanmaktadır. Doğru Cevap B’dir.