TEKNOLOJİ,İNNOVASYON VE GİRİŞİMCİLİK

İnovasyon, yeni veya büyük ölçüde değiştirilmiş ürün, hizmet ya da sürecin, bir pazarlama yönteminin ya da organizasyonel yöntemin işletme içi uygulamalarda, dış ilişkilerde veya iş organizasyonunda uygulanmasıdır.

Oslo Manual (2005)

İnovasyon, bir kişi veya birim tarafından yeni olarak algılanan fikir, uygulama ve nesnedir.

Rogers (1995)

Tablo 3.2 İnovasyonun özellikleri

Toplumsal Özellikler

İnovasyon yaşam kalitesini ve refah düzeyini artıran bir araçtır.

İnovasyonlar toplumun istek ve ihtiyaçlarının daha iyi karşılanması ve daha rahat ve uzun bir hayat sürmesinin sağlan- ması amacıyla yapılmaktadır.

Örgütsel Özellikler

İnovasyon bir süreçtir ve süreklidir.

İnovasyon bir problem çözme sürecidir.

İnovasyon fonksiyonlar arası bütünleşmenin bir ürünüdür.

İnovasyon, birbirine bağlı belirli aşamalardan oluşan bir süreç olup, işletme içi ve dışı birçok faktörün birbiriyle etkile- şimi sonucu ortaya çıkmaktadır.

İnovasyon ülkeler ve işletmeler için en önemli rekabet araçlarından biridir.

Toplumsal ve Örgütsel Özellikler

İnovasyon onu kullananların yaşamında değişiklik yaratan bir araçtır.

İnovasyon ekonomik ve sosyal fayda yaratan bir değerdir.

İnovasyon onu destekleyen sosyal ve kültürel bir ekosistemin ürünüdür.

İnovasyon çevreye adapte olmanın ve çevreyle bütünleşmenin bir aracıdır.

İnovasyon yayılmacı bir özelliğe sahiptir.

İnovasyon, inovatif çıktılara (ürün, hizmet, süreç) ulaşılmasını sağlayan tüm faaliyetleri içine alan bir süreçtir. Bu süreçteki faaliyetler, pek çok farklı alan ve disiplin ile iç içedir. Bu çerçevede inovasyon; alanlarına, derecesine, özelliklerine ve etkilerine göre birçok farklı sınıflandırmaya tabi tutulmuştur. Bu açıdan bakıldığında inovasyonlar meydana getirdiği değişim ve farklılığın;

etkisine (radikal, artımsal ve yapısal inovasyonlar),

derecesine (destekleyici ve yıkıcı inovasyonlar),

 alanlarına (ürün-hizmet ve süreç inovasyonları),

• teknolojik ağırlığına (teknolojik ve teknolojik olmayan inovasyonlar) ve

• düzeyine (bireysel, örgütsel ve toplumsal inovasyonlar)

göre sınıflandırılabilmektedir.

İnovasyon, değişimin ve farklılığın etkisine göre temel olarak radikal, artımsal ve yapısal inovasyon olmak üzere üç boyutta incelenmektedir.

Ürün ve hizmet inovasyonu, var olan ürün ve hizmetlerden tamamen farklı ya da önemli derecede farklılaştırılmış bir ürün ve hizmetin ortaya konmasını ifade etmektedir. Bu açıdan bakıldığında ürün ve hizmet inovasyonun iki farklı boyutu bulunmaktadır.

Teknolojik inovasyonlar, özellikle yeni bir ürünün tasarımında, üretiminde veya teknolojiye bağlı hizmet sunumlarında kendini gösterir. Teknolojik olmayan inovasyonlar ise üretilen bir ürün ve hizmeti müşteriye sunma, ürünler için farklı pazarlar bulma veya yeni bir müşteri iletişimi anlayışı ortaya koyma gibi pazarlama alanında gerçekleşen inovasyonlardır. Ayrıca firmanın yönetim anlayışında, örgütlenme biçiminde, ücretlendirme sisteminde veya personelin iş yapış şekillerinde yaratılabilecek organizasyonel değişim ve iyileşmeler de teknolojik olamayan inovasyonlar olarak değerlendirilebilir.

İcat kavramı, daha önce keşfedilmemiş ya da bilinmeyen bir şeyi bulup ortaya çıkarmayı ifade etmektedir.

Yaratıcılık kavramına ilişkin çok sayıda tanımlama olmakla birlikte bu tanımlamaların önemli bir kısmı yaratıcılığın, zihinsel bir süreç olduğunu vurgulamaktadır. Bu bağlamda yaratıcılık, yeni bir şey geliştirmeyi hedefleyen zihinsel çaba süreci olarak tanımlanabilir.

İnovasyon ile rekabet avantajı arasındaki yakın ilişki, işletmelerin inovasyon aracılığıyla nasıl rekabet avantajı elde edebilecekleri sorusunu da gündeme getirmiştir. Bu noktada birçok farklı cevap bulunmakla birlikte inovasyonun aşağıdaki yollarla sürdürülebilir rekabet avantajı oluşturabileceği söylenebilir:
• Ürün, hizmet ve süreçlerde inovasyonlar yapmak,
• Rakipler için uygulanması güç olan karmaşık değişimler gerçekleştirmek,
• Yeni fikrî mülkiyetlerin yasal korumaya alınmasını sağlamak,
• Rekabetçi faktörlerin değişimini ve genişletilmesini kolaylaştırmak,
• Zamanlamayı doğru yapmak,
• Sağlamlık,
• Kuralları yeniden belirlemek,
• Süreçleri yeniden düzenlenmek ve
• Bir alandaki uygulamanın başka alanlara transfer edilmesini sağlamak.

Mevcut ürün, hizmet, süreç ve yöntemlerde adım adım (kademeli) yapılan değişim ve farklılıklar, artımsal inovasyon olarak adlandırılmaktadır. Artımsal inovasyonlar ise işletmeler için mevcuttan bir adım öteye geçme anlamı taşımaktadır.

Ortaya konan değere odaklanan yıkıcı inovasyonlar ise daha önceki ürünlerin sunmuş olduğu değerlerden farklı değerler sunan inovasyonlardır. Yıkıcı inovasyonlar aynı zamanda daha önce benzer ürünü kullanmamış veya henüz gelişmemiş pazarlara sunulan inovasyonlardır.

Süreç inovasyonu; etkinlik, verimlilik ve kalite artışı sağlamak amacıyla süreçlerde yapılan değişim ve gelişimleri içermektedir. Bu açıdan incelendiğinde ürün ve hizmetlerin tedarik, üretim, satış ve satış sonrası dağıtım şekillerinde yapılan inovasyonlar süreç inovasyonu olarak değerlendirilmektedir.

Toplumsal (sosyal) inovasyon, ürün veya hizmetlerin toplum yararı hedef alınarak geliştirilmesi ve uygulanmasını ifade eder. Toplumsal (sosyal) inovasyon, diğer inovasyon türleriyle etkileşim hâlindedir. Dolayısıyla toplumsal (sosyal) inovasyonun yetersiz olması durumunda diğer inovasyon faaliyetleri, ekonomik ve toplumsal şartların iyileşmesine yeterli katkıda bulunamayacaktır

Çeşitli araştırmacılar tarafından yeşil inovasyon, ekolojik inovasyon ve eko-inovasyon olarak da adlandırılan çevresel inovasyon, alternatifleriyle karşılaştırıldığında çevresel etkileri (olumsuzlukları) azaltan ürün, hizmet veya süreçlerin oluşturulması, benimsenmesi veya kullanılması olarak tanımlanmaktadır. Daha geniş bir ifadeyle ise çevresel inovasyon, çevresel sürdürülebilirliğe katkı sağlayan yeni veya değiştirilmiş ürün, hizmet, süreç, uygulama ve sistemleri kapsamaktadır (Oltra, 2008).

İcat kavramı, daha önce keşfedilmemiş ya da bilinmeyen bir şeyi bulup ortaya çıkarmayı ifade etmektedir. Bu özelliği ile icat, teknik yönü ön planda olan ve ticari bir özelliğe sahip olmayan yeni bir şeyi ifade etmektedir. İcatlar, özellikle radikal inovasyonların başlangıç noktalarından birisi olarak kabul edilmektedir.

Temel Araştırma: Teorik veya deneysel çalışmalarla olguların ve gözlemlenebilir durumların kaynağına ilişkin yeni bilgi edinme sürecini ifade eder. Temel araştırmada özgün bir uygulama ya da kullanım esas alınmaz.

Deneysel Geliştirme: Araştırma veya pratik deneyimden edinilmiş bilgiyi temel alarak yeni ürün, hizmet, süreç ve sistemler oluşturmayı veya mevcut olanları büyük ölçüde iyileştirmeyi hedef alan sistematik çalışmalardır.

Teknoloji, insan hayatının yaşam kalitesini artırmak amacıyla yaratıcılık ve zekânın; bilim, sanat, mühendislik, ekonomi ve sosyal çalışmayla oluşturulan bir bileşimi olarak tanımlanmaktadır. Teknolojinin temelinde, insanın yaşamak için ihtiyaç duyduğu şeyleri karşılama isteği yer almaktadır.

Çeşitli araştırmacılar tarafından yeşil inovasyon, ekolojik inovasyon ve eko-inovasyon olarak
da adlandırılan çevresel inovasyon, alternatifleriyle karşılaştırıldığında çevresel etkileri (olumsuzlukları)
azaltan ürün, hizmet veya süreçlerin oluşturulması, benimsenmesi veya kullanılması olarak tanımlanmaktadır.
Daha geniş bir ifadeyle ise çevresel inovasyon, çevresel sürdürülebilirliğe katkı sağlayan yeni veya
değiştirilmiş ürün, hizmet, süreç, uygulama ve sistemleri kapsamaktadır. Elektrikli ve hibrit araçlar ile düşük enerji tüketimi sağlayan ürünler (buzdolabı, televizyon, çamaşır makinesi vb.) çevresel inovasyonun güncel uygulamaları olarak değerlendirilebilir.

Suya dayanıklı kumaş örneği ise teknolojik inovasyona örnek olabilir.