TEKNOLOJİ,İNNOVASYON VE GİRİŞİMCİLİK - Deneme Sınavı - 11

Her yöntemde olduğu gibi zihin haritalamada da bir takım avantaj ve dezavantajlardan bahsetmek mümkündür. Zihin haritalamanın avantajları arasında “serbest form” ve kısıtlanmamış yapı bulunur. Yapılabilecek fikirler ve bağlantılar üzerinde herhangi bir sınırlama yoktur ve ideal bir yapıyı veya formatı korumaya gerek yoktur. Zihin haritalama böylece yaratıcı düşünmeyi destekler ve beyin fırtınasını teşvik eder. Zihin haritalamasının dezavantajı ise yapılan bağlantı türlerinin basit ilişkilendirmelerle sınırlı olmasıdır. Ayrıca fikirler arasında net bağlantıların olmaması bir kısıtlamadır. Zihin haritalarının tasarımları açısından kendine özgüdür ve bundan dolayı diğerlerinin okuması genellikle zordur. Doğru cevap E'dir.

Birincil veri, analizi tamamlamak için araştırmayı yapan kişi veya kişiler tarafından toplanan veridir. Normalde potansiyel müşterilerle konuşmayı, endüstri uzmanlarından geri bildirim almayı, odak gruplarını ve anketleri uygulamayı içeren araştırmalar neticesinde elde edilen veriler bu sınıfa girmektedir. İkincil veri ise hâlihazırda toplanmış verileri içerir. Veriler genellikle sanayi ve pazar raporları, ilgili alanda yapılan akademik çalışmaların çıktılarını TÜİK verilerini ve kütüphane ve internet araştırması yoluyla toplanan diğer ilgili bilgileri içerir. Doğru cevap C'dir.

Girişimci, Porter’ın Beş Güç Modeli kullanarak pazarı ve rekabeti analiz edebilir. Bu model aşağıdaki değişkenlerden oluşmaktadır (Scarborough ve Cornwall, 2016: 151):

 Satıcıların pazarlık gücü: Önemli hammadde veya bileşenlerin tedarikçileri ne kadar büyükse sektör o kadar az çekici olur.

Alıcıların pazarlık gücü: Müşteri sayısı az olduğunda ve rakiplerin ürünlerine geçmenin maliyeti düşük olduğunda, alıcıların işletme üzerindeki etkisi yüksektir.

Yeni rakiplerin pazara girme tehdidi: Bir pazara potansiyel olarak yeni girenlerin havuzu ne kadar büyük olursa, mevcut şirketlere yönelik tehdit de o kadar büyük olur.

İkame ma veya hizmetlerin tehdidi: İkame mal veya hizmetlerin çokluğu mevcut şirketleri rekabet etme gücünü düşürür.

Pazardaki rakabet: Söz konusu beş gücün en güçlüsü, belirli bir pazarda rekabet eden işletmeler arasında var olan rekabettir. Bir işletme bir yenilik yarattığında veya piyasayı dönüştüren benzersiz bir strateji geliştirdiğinde, rakip işletmeler ya adapte olmalı ya da pazardan pay alamayacak hâle geleceğini idrak etmelidir. Bu güç, piyasaları dinamik ve rekabetçi bir yer hâline getirmektedir. Doğru cevap B'dir.

Değer önerisi girişimin müşterilerin ihtiyaçlarını karşılamak için sunacağı mal ve/veya hizmetlerin toplamıdır. Fiyatlandırma, kalite, özellikler, ürünün ulaşılabilirliği ve diğer özellikler gibi girişimi rakiplerinden ayıracak her şey değer önerisinin içindedir. Müşteriye sağlanan değerin ne olduğu ve bu değerin müşterilerin hangi problemlerinin çözümü ile sağlandığını belirlemek bu aşamada konu edilir. Doğru cevap E'dir.

İnovasyonun temelini inovatif fikirler oluşturmaktadır. Bu fikirlerin kaynağını ise genelde teknoloji ve pazar bilgisi oluşturmaktadır. Bu bilgilerin hangi kaynaklardan elde edilebileceği inovasyon sürecinin etkinliği ve başarısı için oldukça önemlidir. Cevap B'dir.

İnovasyonun kaynakları konusunda sınıflamalardan biri Von Hippel (2005) tarafından yapılmıştır ve inovasyonun kaynakları; kullanıcılar, üreticiler ve tedarikçiler olarak isimlendirilmiştir. Bu ayrımda kaynaklar, firmanın fonksiyonel ilişkileri bağlamında değerlendirilmiş ve fonksiyonel inovasyon kaynakları olarak adlandırılmıştır. Cevap D'dir.

Stratejik ortaklık, birden fazla işletme arasında, tüm taraflar için de faydalı olabilecek bilgi ve kaynakların paylaşılması esasına dayalı olarak yapılan bir anlaşma olarak tanımlanmaktadır. İşletmeler stratejik ortaklık sayesinde bir yandan mevcut kaynaklarını birleştirerek ortaya çıkacak sinerjiyle ortak amaçlarına daha etkin ulaşmayı amaçlarken diğer taraftan da zayıf yönlerini güçlü bir ortaktan destek alarak dengelemeye çalışırlar. İşletmeler, diğer işletmeler, tedarikçiler ve aracılarla aşağıda belirtilen nedenlerle inovasyona dayalı stratejik ortaklıklar yapabilirler. Cevap C'dir.

Yeni fikirlerin ortaya çıkmasına öncülük eden içsel kaynaklar, işletme içinde ortaya çıkan kaynaklardır. Bu kaynakların başında ise işletmenin departmanları gelmektedir. Özellikle işletmenin yeni fikirler üretmede ve inovasyonları geliştirmede öncü birimi Ar-Ge departmanı olarak bilinmektedir. Bununla birlikte, özellikle pazarlama, üretim, finans gibi diğer işletme departmanları da inovasyon kaynağı olacak yeni fikirler üretilebilir. Bu bağlamda yeni fikirlerin ortaya çıkmasından ticarileştirme aşamasına kadar gerekli olan kaynakların sağlanmasında işletme departmanlarının her biri önem taşımaktadır. Doğru cevap E'dir.

İnovasyon kaynaklarından biri de belirli şartların gerçekleşmesiyle ortaya çıkan durumsal kaynaklardır. Afuah bunları; planlanmış işletme faaliyetleri, beklenmeyen olaylar ve yaratıcı yıkım olarak nitelendirmiştir. Planlanmış işletme faaliyetleri, inovasyon amaçlı olarak işletme tarafından planlı bir şekilde yürütülen faaliyetlerdir. Bu faaliyetler de yeni ürün, hizmet veya süreçlerin geliştirilmesine kaynaklık edecek yeni fikir ve bilgilerin ortaya çıkmasını sağlamaktadır. Beklenmeyen olaylar da inovasyonun durumsal kaynaklarından biri olarak değerlendirilmektedir. Örneğin, belirli bir ihtiyaç için geliştirilen ürün ya da hizmetin o ihtiyacı karşılamakta yetersiz kaldığı ancak başka ihtiyaçları karşılamak üzere geliştirilmiş yeni bir ürün ya da hizmet olarak ortaya çıktığı görülebilmektedir. Schumpeter’in “yaratıcı yıkım” olarak isimlendirdiği olaylar da işletmeler için durumsal inovasyon kaynağı olabilmektedir. Yeni bir teknolojinin veya başka alanlardaki inovasyonun ortaya çıkmasının mevcutları yersiz bırakması, yaratıcı yıkıma örnek olarak verilebilir. Bu durum bazen de yeni bir sektörü ortaya çıkarıp mevcut sektörlerin ortadan kalkmasına neden olabilmektedir. Dolayısıyla yaratıcı yıkım bağlamında yapılan inovasyonlar, sektörel bir değişim ve dönüşümü de beraberinde getirmektedir. Yaratıcı yıkım sonucunda meydana gelen bu değişim ve dönüşümler aynı zamanda işletmeler içinde yeni alanlar ortaya çıkarabilmekte ve inovasyonlar için önemli bir kaynak oluşturabilmektedir. Doğru cevap D'dir.

İnovasyon sürecinin günümüze kadarki tarihsel akışında temel olarak beş farklı yaklaşımın uygulandığı görülmektedir. İnovasyon modelleri olarak nitelendirilebilecek bu yaklaşımlar; doğrusal modeller, eş zamanlı bağlantı modelleri, interaktif modeller, sistemik ve öğrenen ağ modelleri ile açık ve kapalı inovasyon modelleridir. Doğru yanıt B'dir.

Doğrusal inovasyon modelleri, inovasyonun başlangıç noktasına ve inovasyonu tetikleyen faktöre göre inovasyon sürecini açıklayan modellerdir. Buna göre doğrusal modeller; inovasyonun Ar-Ge, üretim ve pazarlama faaliyetlerinin birbirleriyle ardışık ilişkisi sonucu ortaya çıktığını varsaymaktadır. Doğru cevap A'dır.

Etkin bir inovasyon faaliyetinde, işletmenin yeteneklerinin yanı sıra çevresindeki kaynakların da sürece katılması gerekmektedir. Dolayısıyla etkin bir inovasyon için firmanın Ar-Ge, üretim ve pazarlama gibi fonksiyonlarının yetenek ve bilgisi ile bilimsel ve teknolojik Ar-Ge ve toplumun ihtiyaçlarının interaktif bir şekilde iletişimi ve bütünleşmesi gerekmektedir. Yukarıdaki gereklilik kapsamında oluşturulan interaktif inovasyon modelleri, inovasyonda pazarın çekici ve teknolojinin itici gücünü birlikte dikkate alarak işletmenin yetenekleri ile ihtiyaçlar arasında sürekli ve interaktif bir iletişimi öngörmektedir. Bu modellerde hedef; inovasyon süreci boyunca bilgi paylaşımını artırmak ve işletme yeteneklerini, bilimsel gelişmeler ve toplumun ihtiyaçlarıyla bütünleştirmektir. Doğru cevap B'dir.

Açık inovasyon uygulamaları ile işletmeler; üniversiteler, rakipler ve diğer inovasyon kaynakları ile geliştirdikleri ilişkiler yoluyla, bir teknolojinin ticari potansiyelini başlangıç aşamasında keşfedebilirler. Doğru cevap E'dir.

Sistemik ve öğrenen ağ modeline göreinovasyon, birçok faktörün (işletme içi ve dışı) etkileşim içinde bulunduğu bir ortamda gerçekleşir. Bu ortamdaki ilişkiler ve etkileşimler birbirinden bağımsız değildir. Ayrıca inovasyonun alt süreçlerinde de belirsizlikler vardır ve bu belirsizliklerde faktörler arasındaki ilişkiyi sürekli ve interaktif hâle getirmektedir. Bu bağlamda çok geniş bir yelpazede gerçekleşen inovasyon sürecinin devamlı olması ve kendini yenileyebilmesi için sürece katkı yapan her bir aktör bir öncekine geri beslemelerde bulunur ve özellikle dış çevreden gelen sinyaller ve değişen talepler sonucunda sürecin sürekli öğrenen dinamik bir yapı kazanması sağlanır. Doğru yanıt A'dır.

Ülkemizde girişimcilik konusunu sahiplenen ve bu alanda hem eğitsel hem de maddi olarak destekler sunan Küçük ve Orta Ölçekli İşletmeleri Geliştirme ve Destekleme İdaresi Başkanlığı (KOSGEB, www.kosgeb.gov.tr), 2019 yılında KOSGEB e-Akademi Sistemi ile girişimcilik eğitimini çevrimiçi olarak vermeye başlamıştır. Geleneksel ve ileri düzey olmak üzere iki aşamalı ve çevrimiçi uygulanan eğitimler ile girişimcilerin ihtiyaç duyacağı bilgiler ayrıntılı olarak sağlanmaktadır. Yanıt D'dir.

Girişimci kelimesi, “arasında” anlamına gelen Fransızca “enterre” ile “almak” anlamına gelen “prendre” sözcüklerinden türetilmiştir. Bu kelime aslında, alıcılar ve satıcılar arasında “risk alan” kişileri ya da “bir görevi üstlenenleri” tanımlamak için kullanılmıştır. Yeni bir girişim başlatmak gibi… Mucitler ve girişimciler birbirinden farklıdır. Bir mucit yeni bir şey yaratır. Bir girişimci, buluşu uygulanabilir bir işe dönüştürmek için gereken tüm kaynakları (para, insanlar, iş modeli, strateji ve risk alma yeteneği) birleştirir ve entegre eder. Yanıt C'dir.

Girişimci öncelikle kendisine güvenen kişidir. Bu güven temeli olmayan bir öz beğeniden uzak olmalıdır. Nitekim kişi kendisine sahip olduğu beceriler, yetenekler ve bilgiler kadar güvenmelidir. Bu durumda koyulan hedefe varmak için aşılacak olan birçok engelin farkında olmak ve bu engellerle nasıl mücadele edileceğini bilmek gerekmektedir. Girişimci ancak yüksek bir öz yeterliliğe sahip olması durumunda bu işin altından kalkabilecektir. Öz yeterlilik, girişimcinin elde etmek istediği sonuca ulaşmak ya da belirli bir durumda sergileyebileceği bilgi ve yeteneklerine olan güvenidir. Yanıt E'dir.

Girişim fırsatı; yeni malların, hizmetlerin, hammaddelerin ve örgütlenme yöntemlerinin üretim maliyetlerinden daha yüksek bir oranda sunulup satılabildiği durumlardır. Fırsat ise genel manada mikro ve makro çevresel faktörlerin oluşturduğu ortam ile ilgilidir. Çevresel faktörlerdeki değişimin yeni bir şey yapmaya olanak tanıması durumu fırsat olarak ifade edilebilir. Yanıt B'dir.

Girişimcilerin fırsat tanıma sürecinde yaptıkları yaygın bir hata, sevdikleri veya tutkulu oldukları mevcut bir mal veya hizmeti seçmek ve ardından biraz daha iyi bir sürümü etrafında bir iş kurmaya çalışmaktır. Bu yaklaşım mantıklı görünse de genellikle böyle değildir. Fırsatı yakalamanın anahtarı, girişimcinin yapmak ve satmak istediği değil, insanların ihtiyaç duyduğu ve satın almaya istekli olduğu bir mal veya hizmeti bulmaktır. Barringer ve Ireland’a göre (2016:43) bir fırsatın dört temel özelliği vardır ve bunlar;
• çekici olması,
• vakitli olması,
• uzun ömürlü ve
• alıcısı veya son kullanıcısı için değer yaratan veya artıran bir mal, hizmet veya işletmeye bağlı olmasıdır. Yanıt A'dır.

Yeni iş fikirleri üretmenin yaygın yollarından bir tanesi beyin fırtınasıdır. Genel olarak, beyin fırtınası belirli bir konu hakkında fikirler üretme sürecidir. Beyin fırtınası, az sayıda katılımcıdan oluşan bir grup insanın çok sayıda yeni ve yaratıcı fikir üretmek amacıyla etkileşime girdiği bir süreçtir. Beyin fırtınası faaliyetinde amaç, grup üyelerinin fikirlerini serbest bırakmalarına izin veren açık, engelsiz bir atmosfer yaratmaktır. Katılımcılar, yargılanmadan veya eleştirilmeden akıllarına gelen fikirlerini önermelidir. Grup üyeleri etkileşime girdikçe, her fikir başkalarının düşüncesine yol açar ve fikirlerin ortaya çıkması bulaşıcı hâle gelir. Ekibin ürettiği serbest akışlı enerji, bazıları pratik olmayan çok sayıda fikrin doğuşuna sebep olur; ancak bu pratik olmayan fikirler, bir şirket için çığır açan bir mal veya hizmetle sonuçlanan bir fikre yol açabilir. Yanıt C'dir.