TEKNOLOJİ,İNNOVASYON VE GİRİŞİMCİLİK - Deneme Sınavı - 18

Ian Morris (2010) tarih boyunca insanlığın gelişme düzeyini yansıtan bir endeks hazırlamıştır. Morris, bu endekste kentleşme, enerji, bilgi teknolojileri ve askeri yeteneklerdeki değişimleri incelemiştir.

Avusturyalı iktisatçı J. Schumpeter (2003), eski üretim tekniklerini ve ürünleri, sürekli bir şekilde yok ederek yerine yeni üretim teknikleri ve ürünler koyan bu endüstriyel mutasyon sürecini yaratıcı yıkım olarak adlandırır.

1940-1990 yıllarında yaşanan teknoloji dönüşüm evresi, kitlesel üretim çağı olarak adlandırılmaktadır.

Üçüncü teknolojik dönüşüm evresinin bir özelliği de endüstrileşme sürecinde A.B.D.’nin İngiltere’yi geçmesidir. 20. yüzyılın başında, kişi başına gelirde ve endüstriyel ürünlerin üretiminde A.B.D. İngiltere’yi geçti ve dünyanın önde gelen ekonomilerinden biri oldu. 1910 yılında A.B.D.’nin tüm ihracatının %60’ı endüstriyel ürünlerden oluşuyordu ve 1920 yılında ilk defa kentlerde yaşayan insanların sayısı kırlarda yaşayanları geride bıraktı.

Amerikalı bir mühendis olan Frederick Taylor 1911 yılında yayınlanan Bilimsel Yönetimin İlkeleri adlı kitabında işletmelerin daha verimli faaliyet gösterebilmeleri için uymaları gereken kuralları sıralıyordu. Günümüzde biz bu ilkelerden oluşan anlayışa Bilimsel Yönetim Yaklaşımı adını veriyoruz. İsraf ve kayıpları azaltmak için görevlerin ve üretimde kullanılan ekipmanların standartlaştırıl­ması, bir işin en kısa sürede nasıl yerine getirilebileceğinin analizine dayanan hareket ve zaman etütleri, üretim miktarına bağlı teşvikli ücret sistemleri, çalışanların çeşitli kriterlere göre seçimi ve geliştirilmesi bilimsel yönetim yaklaşımının odaklandığı temel konulardı.

Sistem yaklaşımı getirdiği yeni bakış açısıyla kendisinden sonra gelen yaklaşımları da şekillendirdi. Durumsallık yaklaşımı, klasik yönetim teorilerinin iddia ettiği üzere işletme yönetimi ve organizasyonunda tüm işletmelere uyan tek ve en iyi yol olmadığını, her işletmenin kendine özgü koşulları nedeniyle amaçlarına ulaşabilmek için farklı yönetim ve organizasyon tarzlarını benimsemesi gerektiğini ileri sürüyordu. Durumsallık yaklaşımına göre en uygun örgüt yapısı, işletmenin faaliyet gösterdiği çevre, kullandığı üretim teknolojisi ve büyüklüğü vb. iç ve dış çevresel koşullar incelenerek belirlenmeliydi.

Birim üretim teknolojisi, üretimin sipariş üzerine gerçekleştirildiği, her ürünün çeşitli açılardan birbirinden farklılık gösterdiği bir başka deyişle standart olmadığı, üretimin nitelikli çalışanlar tarafından gerçekleştirildiği üretim sistemidir.

Süreç üretim teknolojisi, üretimin kesintisiz bir şekilde sürdürüldüğü, yüksek teknolojinin ve otomasyonun kullanıldığı, bu nedenle de az sayıda fakat uzman çalışanlara ihtiyaç duyan, kitleler için standart ürünlerin üretildiği üretim sistemidir. Kağıt ve petrol endüstrisi süreç üretimi teknolojisini kullanan endüstrilere örnek olarak verilebilir.

1990’lı yıllara gelindiğinde bilgi ve iletişim teknolojilerindeki gelişmeler, İnternetin yaygınlaşması, veri işleme ve iletme hızının artması işletmelerin örgüt yapılarında ve faaliyetlerinde önemli değişimlere yol açtı. İnternet ve e-ticaretin yaygınlaşması ile üreticiler doğrudan müşterilerine ulaşabildiler ve ticarette aracıların rolü azalırken İnternet platformlarının rolü arttı. Bir ürünü üretebilmek için gerekli faaliyetlerin tek bir işletme bünyesinde toplamak yerine, konularında uzman farklı işletmeler tarafından gerçekleştirildiği şebeke organizasyon tipi yaygınlaştı (Koçel, 2011). Şebeke organizasyonlar, işletmelerin iş birliği yapmak amacıyla belirlenmiş roller ve görevler ile bir araya geldikleri bir örgütler ağıdır.

Günümüzde işletme organizasyonunda benzer bir değişimin “veri” konusunda gerçekleştiğini görüyoruz. İşletmeler bilgi ve iletişim teknolojilerinin sayesinde hem kendi faaliyetleri hem de dış çevre koşulları, müşteri beklentileri ile ilgili tarihte hiç olmadığı kadar fazla veriyi kaydedilme ve analiz edebilme yeteneğine kavuştular. Ayrıca küresel rekabet, müşterileri ve tüketim alışkanlıklarını daha iyi anlamayı, daha verimli üretim sistemleri geliştirmeyi zorunlu kıldı. İşletmeler tüm koşullara daha iyi yanıt verebilmek için günümüzde veri birimleri veya merkezleri kurmaya başladılar.

İşletmeler, taklit edilmesi zor ve kopyalanamayan değer ve yeteneklere sahip olarak rekabet avantajı elde etmeyi amaçlarlar.

İşletmeler inovasyon yoluyla verimlilik ve kârlılıklarında önemli avantajlar yakalayabilmektedir. Bu verimlilik ve kârlılık artışı sonucunda da işletmeler; mevcut pazarı genişletme, yeni pazarlar elde etme, müşteri memnuniyetini artırma, firma değerini yükseltme ve çalışan bağlılığını sağlama gibi hedeflere ulaşabilmektedir.

İnovasyonun aşağıdaki yollarla sürdürülebilir rekabet avantajı oluşturabileceği söylenebilir:

İnovasyonun toplumsal özellikleri arasında aşağıdakiler yer alır:

İnovasyon, inovatif çıktılara (ürün, hizmet, süreç) ulaşılmasını sağlayan tüm faaliyetleri içine alan bir süreçtir. Bu süreçteki faaliyetler, pek çok farklı alan ve disiplin ile iç içedir. Bu çerçevede inovasyon; alanlarına, derecesine, özelliklerine ve etkilerine göre birçok farklı sınıflandırmaya tabi tutulmuştur. Bu açıdan bakıldığında inovasyonlar meydana getirdiği değişim ve farklılığın;

göre sınıflandırılabilmektedir.

Günümüzde hem işletmeler hem de sosyal girişimciler tarafından pek çok sosyal inovasyon uygulaması gerçekleştirilmektedir. Çoğunluğu dijital temelli olan bu tür inovasyonlara bir örnek olarak Uluslararası Fabrikasyon Labaratuvarları (FabLab) ağı verilebilir. Kâr amacı gütmeyen bu uluslararası ağ, FabLab’ların etkileşimini, büyümesini ve kapasite geliştirmesini kolaylaştırmak ve desteklemek amacıyla oluşturulmuştur. Temel amacı, dünyanın herhangi bir yerindeki herhangi bir kişiyi; bir şey yapmasına olanak tanımak için teknolojiyi ve dijital üretimi kullanarak eğitmek, yenilik yapmak ve icat etmek için araçlara, bilgiye ve finansal araçlara erişimini sağlamak ve böylece dünyadaki yaşamları ve geçim kaynaklarını iyileştirme fırsatları oluşturmaktır.

İnovasyonun ticari yönünün olması onu, icattan ayıran en önemli özelliktir.

Teknoloji, insan hayatının yaşam kalitesini artırmak amacıyla yaratıcılık ve zekânın; bilim, sanat, mühendislik, ekonomi ve sosyal çalışmayla oluşturulan bir bileşimi olarak tanımlanmaktadır.

Teknolojik değişme, bilgide yaşanan bir ilerlemeyi ifade ederken teknikte yaşanan değişim, kullanılan malzemenin, makinenin, ürünlerin ve organizasyonun niteliğindeki ilerlemeyi işaret etmektedir.

Tasarım, bir ürünün tümü veya bir parçası veya üzerindeki süslemenin, çizgi, şekil, biçim, renk, doku, malzeme veya esneklik gibi insan duyuları ile algılanan çeşitli unsur veya özelliklerinin oluşturduğu bütünü ifade eder.