TEHLİKELİ MADDE TAŞIMACILIĞI VE GÜVENLİĞİ

Kimyasal madde tankerlerinin üretildikleri materyalin en fazla iki parça metal plakadan oluşması ve bu parçaların birleştirilmesinde ve aracın üretiminde mümkün olduğunca az kaynak kullanılması gerekmektedir. Bu tür tankerlerde sıvı kimyasallar taşınabileceği gibi granül ya da toz hâlinde kimyasal maddeler de dökme olarak taşınabilmektedir. Kimyasal madde tankerleri yükleme ve boşaltmanın tam olarak gerçekleştirilmesi için sirkülasyon pompası ile donatılmalıdır. En az 1,75 bar basınca dayanıklı olmalıdır. Yüklemenin ise alttan dolum ve valfler ile yapılması boşaltmanın ise bu kapaklar vasıtasıyla gerçekleştirilmesi gerekmektedir. Doğru cevap C'dir.

Dökme katı madde tankerlerinde dolum çoğunlukla üstten yapılırken boşaltım alt kısımlardan yapılabilmektedir. Çoğunlukla Sınıf 4 içerisinde tanımlanmış yanıcı ya da kendiliğinden yanabilen katı maddeler ile su ile temas ettiğinde yanıcı gaz çıkartan maddeler taşınabilmektedir. Dökme katı madde tankerleri bölümlendirilmiş de olabilmektedir. Doğru cevap E'dir.

Ham Petrol Tanker Gemileri; Ultra Büyük Ham Taşıyıcılar (ULCC), Çok Büyük Ham Taşıyıcılar (VLCC), Suezmax Tankerler ve Aframax Tankerler olarak sınıflandırılabilir. Doğru cevap C'dir.

Aframax tanker gemiler 70,000 ila 100,000 metrik ton arası değişen yük taşıma kapasitesine sahiptir. Ortalama yük taşıma kapasitesi yaklaşık 750,000 varildir. Kısa mesafe deniz taşımacılığında büyük avantajlar sağlayabilmektedir. Doğru cevap D'dir.

OBO gemilerde tehlikeli maddelerin yanı sıra diğer türde yükler ve kargolar da taşınabilmektedir. OBO gemilerde sıvı tehlikeli maddeler taşınabileceği gibi katı formda ve fiziksel açıdan granül ya da toz şeklinde tehlikeli maddeler taşınabilmektedir. OBO gemileri bölümlendirilmiş ambarlara sahipse farklı tür ve özelliklerde tehlikeli maddeler birlikte taşınabilmektedir. Doğru cevap B'dir.

Paketli tehlikeli maddeler Sınıf 5 ya da Sınıf 4 içerisinde tanımlanmış ise HBS tipi vagon yerine G tipi ahşap vagonlar tercih edilmelidir. Torbalı çimento, gübre, paketlenmiş kimyasal maddeler vb. eşyaların taşınması kapalı vagonla yapılabilmektedir. G ve H tiplerindeki vagonlar 26 ton taşıma kapasitesine sahipken, Habis tip vagonlar 53 ton taşıyabilmektedir. Doğru cevap D'dir.

Ham petrol tank vagonları, işlenmemiş petrollerin taşındığı vagon türüdür. Bu tür vagonlar genellikle alüminyum ya da paslanmaz çelik materyallerden imal edilmektedir. Bu tankerler üstten dolum ve alttan dolum şeklinde iki farklı türde üretilmektedir. Doğru cevap A'dır.

E Tipi Yüksek Duvarlı Vagonlar, F Tipi Yüksek Kenarlı Yük Vagonları ve Uadgs-ws Tipi İnce Taneli Maden Ürünü Vagonu katı tehlikeli madde vagonu olarak kullanılabilmektedir. Doğru cevap E'dir.

Tank Konteynerleri, Gaz Konteynerleri (MEGC) ve Dökme Katı Madde Konteynerleri dökme yüklerin taşınmasında kullanılan konteynerler arasında yer almaktadır. Doğru cevap E'dir.

Tehlikeli maddeler spesifik ve hassas materyaller olduğu için bunların taşınmasında kullanılacak araçlar da özel nitelikte araçlardır. Taşınacak tehlikeli maddelerin sınıfları, tehlike alt kategorileri, söz konusu tehlikeli maddelerin taşıdıkları riskler ve tehlikeler taşımada kullanılacak araç ve ekipmanların belirlenmesinde önem arz eden faktörlerdir. Aynı zamanda taşınacak tehlikeli maddenin katı, sıvı ya da gaz şeklinde formları da taşıma türü ve araçların seçiminde dikkate alınan unsurlardan birisidir. Buna göre cevap “C” seçeneğidir.

Ultra Büyük Ham Taşıyıcılar (ULCC); tanker gemiler içerisinde en yüksek taşıma kapasitesine sahip gemilerdir. Özellikle tehlikeli maddelerin açık denizler ve uzun mesafelerde taşınmasında tercih edilen deniz araçlarıdır. Buna göre cevap “A” seçeneğidir.

Su ya da bir başka madde ile etkileşime girebilecek ve reaksiyon gösterebilecek sınıf 5 içerisinde tanımlanmış maddeler kapalı kasa olarak tarif edilen araçlar ile taşınabilmektedir. Buna göre cevap “B” seçeneğidir.

Isının artmasıyla reaksiyon başlatabilecek tehlikeli maddelerin kontrol altında tutulabilmesi için ortam sıcaklığının da kontrol altına alınması gerekmektedir. Bunu sağlayabilmek için bu türde tehlikeli maddeler ısı kontrollü (frigorifik) araçlarla taşınabilmektedir. Buna göre cevap “D” seçeneğidir.

Yanıcı sıvı madde tankerleri; benzin, tiner, dizel vb. türde sıvı yanıcı maddelerin taşınmasında kullanılan tankerlerdir. Bu tür tankerler FL tankerler olarak adlandırılmakta ve bunlarda 61 °C’nin altında parlama derecesine sahip olan maddeler taşınmaktadır. Buna göre cevap “E” seçeneğidir.

Tehlikeli maddelerin taşınmasında kullanılan araçlar kendi içerisinde çok sayıda türe ve sınıfa sahiptir. Buna karşılık araçlar kullanılan taşıma türüne göre sınıflandırılabilmektedir. Karayolu, denizyolu, demiryolu, havayolu ve çok türlü taşımacılık türlerinde farklı tüp ve özelliklerde araçlar kullanılabilmektedir. Buna göre cevap “E” seçeneğidir.

Ultra Büyük Ham Taşıyıcılar (ULCC); tanker gemiler içerisinde en yüksek taşıma kapasitesine sahip gemilerdir. Özellikle tehlikeli maddelerin açık denizler ve uzun mesafelerde taşınmasında tercih edilen deniz araçlarıdır. Buna göre cevap “D” seçeneğidir.

Aframax tankerler en küçük kapasiteye sahip tankerlerdir. Bunların kapasiteler 80.000 DWT’den başlamakta, 120.000 DWT’ye kadar ulaşmaktadır. Ultra Büyük Ham Taşıyıcı (ULCC) ve Çok Büyük Ham Taşıyıcı (VLCC) gemilerinden kısmen daha küçük olan tanker 70,000 ila 100,000 metrik ton arası değişen yük taşıma kapasitesine sahiptir. Aframax gemilerinin ortalama yük taşıma kapasitesi yaklaşık 750,000 varildir. Aframax tankerler ölçüleri ve özelliklerinin sağladığı avantaj neticesinde Dünya üzerindeki hemen hemen bütün liman ve deniz alanlarında kullanılabilmektedir. Buna göre cevap “C” seçeneğidir.

Tehlikeli maddelerin taşındığı vagonlar aşağıda gösterildiği şekilde sınıflandırılabilmektedir. • Ham Petrol Vagonları • Ürün Vagonları • Kimyasal Madde Vagonları • Gaz Vagonları • Katı Tehlikeli Madde Vagonları. Buna göre cevap “B” seçeneğidir.

Kullanılan bir başka uçak türü ILYUSHIN IL tipi uçaklardır. Bunların toplam kalkış ağırlıkları 174 ton olup 43 ton kargo taşıyabilmektedir. Kabin uzunluğu 20 metreden 24 metreye uzayabilirken genişliği 3,4, yüksekliği ise 3,46 metredir. 6,5 kilometre mesafede uçabilmektedir. Yaklaşık olarak 200 m3 kargo bu tür uçaklarla taşınabilmektedir. Buna göre cevap “E” seçeneğidir.