Tehlikeli Madde Taşımacılığında Kullanılan Belgeler

• Tehlikeli Madde Faaliyet Belgesi,

• Taşıt Uygunluk Belgesi,

• Taşıma Evrakı,

• Tehlikeli Madde Taşımacılığı Sürücü Eğitim Sertifikası (SRC5),

• Yazılı Talimat,•

Çok Modlu Tehlikeli Mal Taşıma Formu,

• Güzergâh Tespit Belgesi,

Tehlikeli Maddelerin Karayoluyla Taşınması Hakkında Yönetmelik’e (24.10.2013 tarih ve 28801 sayılı) ve ADR’ye göre tehlikeli maddelerin karayoluyla taşımacılığı alanında faaliyet gösteren; dolduran, ambalajlayan, yükleyen, gönderen, alıcı, boşaltan ve tank-konteyner/taşınabilir tank işletmecileri, bu faaliyet alanlarından biri veya birden fazlası için Tehlikeli Madde Faaliyet Belgesi almak zorundadır. Bu belgeye ilişkin detaylı bilgiler, Bakanlık tarafından Tehlikeli Madde Faaliyet Belgesi Düzenlenmesine İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönerge (03.08.2017 tarih ve 63089 sayılı) ile tanımlanmıştır.

Tehlikeli maddelerin taşınmasında kullanılan taşıtlar için (EX/II, EX/III, FL, OX, AT ve MEMU) Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı veya Bakanlığın yetkilendirdiği kurum/kuruluş (Türk Standartları Enstitüsü) tarafından verilen Taşıt Uygunluk Belgesi’nin alınması zo-runludur. Belge temel olarak araç ile ilgili bilgileri (araç sahibi bilgileri, araç kodu, fren özellik-leri vb.), tank/tanker bilgilerini (üretici bilgileri, üretim yılı vb.), tehlikeli maddelerle ilgili bilgileri (tehlikeli madde sınıfları, maddelerin birbiriyle uyumu vb.) içermeli ve düzenle-yen tarafından tarih verilerek kaşelenip imzalanmalıdır. Son geçerlilik tarihi, düzenleme tarihinden itibaren bir yıldır.

Kara yolu, deniz yolu, hava yolu ve demir yolu ile yapılan tehlikeli madde taşıma iş-lemlerinde taşıma senetleri kullanılır ve bunlar alıcı ve gönderenin sorumluluklarını ta-nımlayan belgelerdir.

Tehlikeli Maddelerin Karayoluyla Taşınması Hakkında Yönetmelik’e göre, birden fazla modla taşınan tehlikeli yükler için ADR Bölüm 5.4.5’teki Çok Modlu Tehlikeli Mal Taşıma Formu’nun kullanılması zorunludur. Bu form, tehlikeli maddelerin birden fazla modda taşınmasına ilişkin kombine bir tehlikeli mal beyanı ve konteyner ambalaj sertifikası olarak kullanılabilecek niteliktedir. Çok modlu taşıma işlemleri, tehlikeli maddelerin taşınmasında karayolu, deniz yolu, hava yolu veya demir yolu ulaşımlarından en az ikisinin kullanıldığı entegre sistemlerdir. Form üzerinde, kullanılan ulaşım yolları ile ilgili bilgiler ayrı ayrı verilmelidir.

Bir takvim yılı içerisinde net elli ton ve üstü miktarlarda işlem yapan, gönderen, ambalajlayan, yükleyen, dolduran ve boşaltan olarak faaliyette bulunan ve 6.ncı maddenin üçüncü fıkrası kapsamında Tehlikeli Madde Faaliyet Belgesi sahibi olan işletmeler ile toplam araç taşıma kapasitesi elli ton ve üzerinde olan taşımacılık işletmeleri Tehlikeli Madde Güvenlik Danışmanı (TMGD) çalıştırmak zorundadır. Söz konusu danışmanlar yetkili kuruluşlardan eğitim alarak, Bakanlık tarafından yapılan sınavda başarılı olmaları halinde sertifika almaya hak kazanmaktadırlar.

Teknik Talimatlarda aksi belirtilmediği sürece, havayolu ile tehlikeli madde taşıtacak biri Talimatlarda istenen bilgileri içeren bir tehlikeli mallar nakliye belgesi doldurup imzalayacak ve operatöre teslim edecektir. Nakliye belgesi, nakliye için tehlikeli malları sunan kişi tarafından imzalanan ve tehlikeli malların doğru sevkiyat isimleri ile tam ve doğru olarak tanımlandığını ve ilgili düzenlemelere göre sınıflandırıldığını, ambalajlandığını, işaretlendiğini, etiketlendiğini ve nakliye için elverişli durumda olduğunu belirten bir beyan içerecektir.Uçağın kalkış ve iniş havalimanları, taşımanın yolu veya kargo uçağıyla taşınma durumu mutlaka belirtilmelidir. Bu belge, yolculuk süresince tehlikeli maddeler ile birlikte taşınmaktadır. Belge üzerinde alıcı ve göndericinin açık adres ve bilgileri de bulunmalıdır.

Ülkemizde, Kara Yolu Taşıma Yönetmeliği’ne (08.01.2018 tarih ve 30295 sayılı) göre, taşı-macılık faaliyetinde bulunan gerçek ve tüzel kişilerin Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı’ndan çalışma izni alarak yetki belgesi alması zorunludur. (Ulaştırma, Haberleşme ve Denizcilik Bakanlığı’nın ismi 11 Temmuz 2018 itibariyle Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı olarak de-ğiştirilmiştir). Bu kapsamda, tehlikeli madde taşıyan özel ve tüzel kişilerin öncelikle söz konusu Yönetmeliğin madde 6’sında verilen C1, C2, K1, K2, L1, L2, M1, M2, N1, N2, R1, R2 yetki belgelerinden herhangi birisine sahip olmaları zorunludur. Ancak kendi faaliyet-lerinde kendi araçlarıyla taşıma yapanlar söz konusu belgelerden muaftır.

Belge, düzenleyen ülkenin resmi dilinde olmalı ve bu dil İngilizce, Fransızca veya Almanca değilse en azından açıklamalar İngilizce, Fransızca veya Almanca olarak yazılmalıdır.

ADR belgesinin son geçerlilik tarihi düzenlendiği tarihten itibaren bir yıl kadardır.

SRC5 belgesinin geçerlilik süresi 5 yıl olup, 07.03.2018tarihli SRC-5 Belgesi Yenileme Eğitimleri Hakkındaki Genelge ile yenileme işlemleri için süre dolmadan 1 yıl önce süre uzatım başvurusunun yapılması gereklidir.

TMGD eğitimi verecek gerçek veya tüzel kişiler, Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı, Tehlikeli Mal ve Kombine Taşımacılık Düzenleme Genel Müdürlüğünden yetki belgesi (TMGDEYB) almalıdır. Eğitim verebilecek kurum/kuruluşların nitelikleri Tebliğ’de tanımlanmış olup uygun olması durumunda verilecek yetki belgesinin geçerlilik süresi 5 yıldır.TMGD olabilmek için üniversitelerin fen ve mühendislik alanlarından lisans veya tehlikeli madde ve güvenlik programı/bölümü ön lisans mezunu olmak şartı aranmaktadır.

Parlama derecesi 60 °C ve altı olan yanıcı maddeler, FL tipi araçlarda taşınabilmektedir.

Patlayıcı maddeler EX-II ve EX-III tipi araçlarla taşınabilir.

Radyoaktif maddelerin taşınabilmesi için 8 saat süren ADR Sınıf 7 Eğitiminin alınması gerekmektedir.

Patlayıcı maddelerin taşınabilmesi için 8 saat süren ADR Sınıf 1 Eğitiminin alınması gerekmektedir.

Geçerlilik süresi 5 yıldır.

Hamule senedi tren ile taşımacılıkta kullanılan taşıma belgesidir.

Oksijen peroksitler OX tipi taşıma araçlarında taşınabilmektedir.