TEHLİKELİ MADDE LOJİSTİĞİ VE İŞ GÜVENLİĞİ - Deneme Sınavı - 16

Tehlikeli Madde Taşımacılığı Sürücü Eğitim Sertifikası, SRC5'tir.

ADR tehlikeli madde güvenlik danışmanı eğitimi yangın eğitimi hariç olmak üzere asgari 64 ders saati olarak uygulanır.

Tehlikeli maddelerin havayolu ile taşınmasına ilişkin Uluslararası Sivil Havacılık Organizasyonu (ICAO) tarafından Teknik Talimatlar (ICAO-TI) yayımlanmıştır.

Tehlikeli madde taşıyan trenlerde aşağıdaki belgelerin bulundurulması zorunludur:
• Taşıma evrakı,
• RID Bölüm 5.4.3’te belirtildiği şekilde, taşımacı tarafından makiniste/tren görevlisine
verilmek üzere hazırlanan yazılı talimat,
• Taşımacılık zincirinde demiryolunun yanı sıra başka bir modunda kullanılacağı
durumlarda RID Bölüm 5.4.5 te belirtilen Çok Modlu Tehlikeli Mal Formu,
• RID’da tanımlanan Sınıf 1 ve Sınıf 7 tehlikeli maddelerin taşınmasında, ilgili/yetkili
mercilerden alınmış özel taşıma izin belgesinin fotokopisi,
• Tehlikeli madde taşımacılığı yapan trenlere/vagonlara ait Tehlikeli Maddeler ve
Tehlikeli Atık Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası Poliçesi (Ulaştırma, Denizcilik
ve Haberleşme Bakanlığı, 2015a).

Tehlikeli maddelerin deniz yolu ile taşınmasında “Denizde Can Emniyeti Uluslararası
Sözleşmesi” (International Convention for the Safety of Life at Sea, SOLAS, 1974) kapsamında Tehlikeli Maddelerin Denizyoluyla Taşınması Hakkında Yönetmelik  hükümleri uygulanmaktadır.

Ülkemizde, Denizlerin Gemiler Tarafından Kirletilmesinin Önlenmesine Ait Uluslararası Sözleşme (MARPOL 73/78) hükümlerine paralel olarak Tehlikeli Maddelerin Denizyoluyla Taşınması Hakkında Yönetmelik yayımlanmıştır (3 Mart 2015 tarih ve 29284 sayılı Resmî Gazete).

Ülkemizde, Kara Yolu Taşıma Yönetmeliği’ne (08.01.2018 tarih ve 30295 sayılı) göre, taşımacılık faaliyetinde bulunan gerçek ve tüzel kişilerin Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı’ndan çalışma izni alarak yetki belgesi alması zorunludur. (Ulaştırma, Haberleşme ve Denizcilik Bakanlığı’nın ismi 11 Temmuz 2018 itibariyle Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı olarak değiştirilmiştir). Bu kapsamda, tehlikeli madde taşıyan özel ve tüzel kişilerin öncelikle söz konusu Yönetmeliğin madde 6 da verilen C1, C2, K1, K2, L1, L2, M1, M2, N1, N2, R1, R2 yetki belgelerinden herhangi birisine sahip olmaları zorunludur. D1 yetki belgesi ise otobüsle tarifeli olarak şehirlerarası ticari yolcu taşımacılığı yapacak gerçek ve tüzel vergi mükelleflerine verilen belge türüdür. Doğru cevap B'dir.

Tehlikeli Maddelerin Karayoluyla Taşınması Hakkında Yönetmelik’e (24.10.2013 tarih ve 28801 sayılı) ve ADR’ye göre tehlikeli maddelerin karayoluyla taşımacılığı alanında faaliyet gösteren; dolduran, ambalajlayan, yükleyen, gönderen, alıcı, boşaltan ve tankkonteyner/taşınabilir tank işletmecileri, bu faaliyet alanlarından biri veya birden fazlası için Tehlikeli Madde Faaliyet Belgesi almak zorundadır. Bu belgeye ilişkin detaylı bilgiler, Bakanlık tarafından Tehlikeli Madde Faaliyet Belgesi Düzenlenmesine İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönerge ile tanımlanmıştır. Buna göre, Karayolu Taşıma Yönetmeliğine göre taşımacılık yetki belgesine sahip olup, Tehlikeli Maddelerin Karayoluyla Taşınması Hakkında Yönetmelik kapsamında sadece taşımacılık faaliyetinde bulunan taşımacılık işletmeleri ile Tehlikeli Maddelerin Denizyoluyla Taşınması Hakkında Yönetmeliğin 9 uncu maddesi kapsamında Tehlikeli Madde Uygunluk Belgesi sahibi kıyı tesislerini kapsamaz. Müdürlüğün uygun görmesi halinde 5 yıl süreyle Tehlikeli Madde Faaliyet Belgesi düzenlenir. Doğru cevap D'dir.

Tehlikeli madde olarak atıklar taşınıyorsa BM kodunun önüne mutlaka ATIK (WASTE) kelimesi eklenmelidir. Doğru cevap E'dir.

CMR Belgesi, karayolunda yapılan tehlikeli madde taşıma işlemlerinde uluslararası CMR (Convention Merchandise Routier) Anlaşması gereğince düzenlenen bir taşıma belgesidir. Bu belge, birisi göndericide, birisi alıcıda ve diğeri de taşıyıcıda olmak üzere üç nüsha hâlinde düzenlenir. Bu belgenin kullanılabilmesi için gönderen ve alıcının iki ayrı devletin sınırları içinde bulunması ve bu iki devletten en az birisinin CMR’ye taraf olması gerekir.

CMR Belgesi, gönderen ve alıcı arasındaki sorumlulukları düzenleyen bir belgedir. Bu belge, tehlikeli maddelerin taşıyıcı tarafından teslim alındığını, alıcıya teslim sırasında maddelerin ve ambalajların iyi durumda olduğunu, taşıma belgesi ile teslimat sırasındaki bilgilerin (ambalaj sayısı, marka vb.) tutarlı olduğunu gösteren en önemli belgedir. Dolayısıyla teslimat tamamlandıktan sonra belgenin bir nüshasının göndericiye iletilmesi gerekir. Doğru cevap A'dır.

ADR Anlaşması; tehlikeli madde taşıyan sürücülerin yetkilendirilmiş eğitim kurumları tarafından verilen eğitimlere katılarak, eğitim sonrasında yapılacak sınavda başarılı olmaları durumunda bir sertifika almaları gerektiğini belirtmektedir. Türkiye’de buna ilişkin Karayoluyla Tehlikeli Madde Taşıyan Araç Şoförlerine Yönelik Mesleki Yeterlilik Eğitimi Yönergesi ile eğitim ve sınav süreci tanımlanmıştır. Bu kapsamda, öncelikle eğitim verecek kurumların Bakanlıktan “Tehlikeli Madde Taşımacılığı Mesleki Yeterlilik Eğitimi Yetki Belgesi (TMTMYB)” almaları zorunludur. Eğitim kurumlarının özellikleri ve eğitimlerde görev alacak eğitmenlerin asgari özellikleri yönergede tanımlanmış durumdadır. Bu kapsamda verilen eğitimler ve eğitim sonrasında sürücüye verilen yetkiler aşağıdaki tabloda gösterilmiştir:

Doğru cevap C'dir.

Tehlikeli malların sınıflara göre tehlike özellikleri ve ortaya çıkan koşullara ilişkin eylemler hakkında araç ekibi üyeleri için ilave kılavuzda verilen sorudaki işaret su ile temas ettiğinde alevlenir gazlar açığa çıkaran maddeleri belirtmektedir. Doğru cevap E'dir.

Tehlikeli Madde Güvenlik Danışmanlığı Hakkında Tebliğ (22.05.2014 tarih ve 29007 sayılı; Tebliğ No: TMKTDGM-01) ve Tehlikeli Madde Güvenlik Danışmanlığı Hakkında Tebliğ (Tebliğ No: TMKTDGM-01)’de Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ (19 Nisan 2017 tarih ve 30043 sayılı) hükümlerine göre, bir takvim yılı içerisinde net elli ton ve üstü miktarlarda işlem yapan, gönderen, ambalajlayan, yükleyen, dolduran ve boşaltan olarak faaliyette bulunan ve 6 ncı maddenin üçüncü fıkrası kapsamında Tehlikeli Madde Faaliyet Belgesi sahibi olan işletmeler ile toplam araç taşıma kapasitesi elli ton ve üzerinde olan taşımacılık işletmeleri Tehlikeli Madde Güvenlik Danışmanı (TMGD) çalıştırmak zorundadır. Söz konusu danışmanlar, yetkili kuruluşlardan eğitim alarak, Bakanlık tarafından yapılan sınavda başarılı olmaları halinde sertifika almaya hak kazanmaktadırlar. Doğru cevap B'dir.

Tehlikeli maddelerin havayolu ile taşınmasına ilişkin Uluslararası Sivil Havacılık Organizasyonu (ICAO) tarafından Teknik Talimatlar (ICAO-TI) yayımlanmıştır. Ülkemizde de Uluslararası Sivil Havacılık Teşkilatı tarafından yayımlanan Tehlikeli Maddelerin Havayolu İle Emniyetli Taşınması Talimatı (SHT-18) dokümanı Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü tarafından Türkçeye çevrilmiş ve havayoluyla tehlikeli maddelerin taşınması tariflenmiştir. Doğru cevap A'dır.

Demir yolu ile taşıma işlemlerinde, “Malların Demiryolu İle Taşınmasına İlişkin Uluslararası Anlaşma” (Convention Internationale Concernantle Transports Des Marchandises Par Chemins De Fer, CIM) anlaşmasına istinaden, Demir Yolu Hamule Senedi düzenlenmelidir. Doğru cevap C'dir.

Tehlikeli yük taşıyan gemi ve deniz aracı, liman idari sahasına girmeden en az yirmi dört saat önce; liman sahasına girmesine kadar ki seyir süresi yirmi dört saatten az olan gemi ve deniz araçları ise kıyı tesisinden kalkışından hemen sonra, yüklerine ilişkin detaylı bilgilerin yer aldığı Bildirim Belgesini ilgilileri vasıtasıyla yazılı olarak liman başkanlığına sunar. Doğru cevap A'dır.

Tehlikeli madde taşıyan özel ve tüzel kişilerin öncelikle söz konusu Yönetmeliğin madde 6’sında verilen C1, C2, K1, K2, L1, L2, M1, M2, N1, N2, R1, R2 yetki belgelerinden herhangi birisine sahip olmaları zorunludur. Bu nedenle cevap “C” seçeneğidir.

Tehlikeli madde taşımacılık faaliyetlerinde bulunması gereken belgeler arasında, Tehlikeli Madde Satış Raporu bulunmamaktadır. Bu nedenle cevap “B” seçeneğidir.

Tehlikeli Madde Faaliyet Belgesi 5 yıl süreyle düzenlenir. Bu nedenle cevap “E” seçeneğidir.

Patlayıcı maddeler EX-II ve EX-III tipi araçlarla taşınabilmektedir. Bu nedenle cevap “A” seçeneğidir.