TEFSİR TARİHİ VE USULÜ - Deneme Sınavı - 13

doğru cevap A dır

Hz. Osman döneminde çoğaltılan mushaflar noktasız ve hareketsiz olarak yazılmıştır

Kur’ân, aynı zamanda yakın sema da denilen Beytü’l-İzze’ye Levh-i Mahfûz’dan
indirilmiştir

Ramazan ayının Kadir gecesinde Levh-i Mahfûz’dan Beytu’l-İzze’ye toptan indirilmiştir.

“Kur’ân’ın Çoğaltılması” konusu incelendiğinde Hz. Osman döneminde beldeler arasında Kur’ân’ın kırâatı konusunda ihtilafların çıkması ve bu yüzden Müslümanlar arasında birbirlerine kâfir diyecek kadar üzücü olayların meydana gelmiştir.

Kur’ân’ı bir araya toplamak için Zeyd b. Sâbit’in başkanlığında bir heyet kuruldu. Zeyd b. Sâbit’in bu işin başına geçirilmesinin nedenleri şunlardır:

1. Zeyd, uzun süre vahiy kâtipliği yapan bir kişi idi.
2. Resûlullah hayatta iken Kur’ân’ın tamamını toplamıştı.
3. Zeyd, Kur’ân’ın tamamını ezberleyen ve onu en güzel şekilde okuyan
sahâbîlerden biriydi.
4. Zeyd’in kırâati, Hz. Peygamber’in son arzada Cebrâil’e sunduğu kırâat idi.
5. Zeyd, çok zeki bir kişiydi.
6. Zeyd, bütün Müslümanların güvenini kazanmış olan biriydi.

Oysa Zeyd b. Sabit Resulullah'ın evlatlığı değildi.

İnsanın beşerî sıfatlar içinde Allah’ın hıtâbına muhâtap olması oldukça zordur. Kur’ân bu durumu şu âyetiyle ortaya koymaktadır:  “Şüphesiz ki biz sana ağır bir söz vahyedeceğiz” (Müzzemmil (73), 5). Vahiy esnasında Hz. Peygamber’de şu haller meydana gelmiştir:

1. Resûlullah’ın, en soğuk günlerde bile alnının terlemesi.

2. Resûlullah’ın üzerine büyük bir ağırlığın çökmesi.

3. Resûlullah’ın yanında bazen horultuya, bazen de arı uğultusuna benzer bir ses işitilmesi. 4. Resûlullah’ın sırt üstü yatarak üzerinin örtülmesi ve yüzünün kızarması.

5. Bunlardan başka vahiy inerken Resulullah’ın uykusu gelir, vücudu kaskatı kesilir ve ağırlaşır, üzerine sekînet iner, gözlerini belli bir noktaya dikerdi.

Doğru yanıt C'dir.

Kur’ân’ın Resûlullah’a parça parça indirilmesinin birçok sebep ve hikmeti vardır. Bunlardan bazıları şunlardır:
1. Kur’ân’ın parça parça indirilmesiyle muhataplara büyük bir kolaylık sağlanmıştır. Eğer Kur’ân’ın tamamı birden indirilmiş olsaydı, muhâtaplar onun bütün hükümleriyle bir anda mükellef olacaklardı. Bu durumda, asırlardan beri benimsemiş oldukları şirk, bâtıl inanç, kötü âdet ve alışkanlıklarından birden sıyrılmak gibi zorluklarla karşı karşıya kalacaklardı.

2. Kur’ân’ın parça parça inmesiyle, büyük çoğunluğu okuma-yazma bilmeyen
Arapların Kur’ân’ı anlamaları ve uygulamaları kolaylaşmıştır. Eğer Kur’ân birden nâzil olmuş olsaydı, ümmî olan Arapların onun ulvî manalarını anlamaya güçleri yetmezdi. Dolayısı ile Kur’ân, parça parça inerek kolayca anlaşılması sağlanmıştır. Nitekim yukarıda da zikredilen şu âyetler aynı zamanda bu hususa da işaret etmektedirler: “İnkâr edenler: Kur’ân ona bir defada topluca indirilmeli değil miydi? dediler. Biz onu senin kalbine iyice yerleştirmek için böyle yaptık (parça parça indirdik) ve onu tane tane (ayırarak) okuduk” (Furkân (25), 32). “Biz onu, Kur’ân olarak, insanlara dura dura
okuyasın diye (âyet âyet, sûre sûre) ayırdık ve onu peyderpey indirdik” (İsrâ’ (17), 106).

3. Kur’ân, parça parça inmekle, ona inanmayanların iç yüzleri açığa çıkmıştır. Münafık ve müşrikler İslâm’a ve Müslümanlara karşı düşmanlık yapma konusunda birleşmişlerdi. Özellikle münâfıklar mü’minler için daha büyük bir tehlike oluşturuyordu. Zîrâ münâfıklar, Müslümanlarla iç içe yaşıyor, birlikte ibâdet ediyorlardı. Bu açıdan münâfıkların gizli niyetlerinin bilinmesi için Kur’ân’ın peyderpey nüzûlü gerekiyordu. Şu âyet bu hususu apaçık ortaya koymaktadır: “Münafıklar, kalplerinde olanı kendilerine haber verecek bir sûrenin müminlere indirilmesinden çekinirler. De ki: Siz alay edin!
Allah o çekindiğiniz şeyi ortaya çıkaracaktır” (Tevbe (9), 64).

4. Hz. Peygamber ve ashâbına moral kaynağı olmuştur. Hangi konuda olursa olsun vahyin devamlı olarak gelmesi, Yüce Allah tarafından Hz. Peygamber’e verilen üstün değer, destek ve yardımın devam ettiğinin açık bir göstergesiydi. Ayrıca her gelen vahiy yeni bir sevinç, heyecan ve moral kaynağı oluşturuyordu.

Kur’ân’ı bir araya toplamak için Zeyd b. Sâbit’in başkanlığında bir heyet kuruldu. Zeyd b. Sâbit’in bu işin başına geçirilmesinin nedenleri şunlardır:

1. Zeyd, uzun süre vahiy kâtipliği yapan bir kişi idi.
2. Resûlullah hayatta iken Kur’ân’ın tamamını toplamıştı.
3. Zeyd, Kur’ân’ın tamamını ezberleyen ve onu en güzel şekilde okuyan sahâbîlerden biriydi.
4. Zeyd’in kırâati, Hz. Peygamber’in son arzada Cebrâil’e sunduğu kırâat idi.
5. Zeyd, çok zeki bir kişiydi.
6. Zeyd, bütün Müslümanların güvenini kazanmış olan biriydi.

Doğru yanıt B’dir.

Resûlullah, kendisine indirilen âyet ve sûreleri, o devirde kullanılmakta olan yazı malzemelerine yazdırıyordu. Bu malzemeler şunlardır: 

1. Hurma ağacının, yaprakları, kabukları ve yapraklarının orta damarları. 

2. İnce beyaz taşlar. 

3. Kürek ve kaburga kemikleri. 

4. İşlenmemiş deri. 

5. İnce deri (rakk). 

6. Çanak-çömlek parçaları. 

7. Parşömen parçaları. 

8. Tahtadan yapılmış levhalar. 

9. Bez parçaları.

10. Papirüs.

Hz. Peygamber kendisine indirilen âyet ve sûreleri Allah’ın lütfuyla önce ezberler, sonra tebliğ ederdi.

Şıklarda verilen bütün özellikler Kuranı bir araya toplamak için başına zeyd b. sabit in görevlendirilmesinin sebepleri arasında sayılır cevap E

Vahy, v-h-y kelimesinin mastarı olup sözlükte, gizli ve süratli bir şekilde bildirmek, seslenmek, gizli konuşmak, fısıldamak, emretmek, telkîn etmek, ilham etmek, işâret etmek, yazı yazmak, bir şeyi başkasına intikal ettirmek, elçi göndermek ve içgüdü gibi anlamlara gelmektedir.

Doğru cevap C'dir.

Vahyin bir müddet kesilmesinden (fetret devrinden) sonra ilk defa Müddessir sûresinin baş tarafının nâzil olduğu rivâyet edilmektedir.

Cebrâil’in aslî suretiyle vahiy getirmesi iki defa meydana gelmiştir: Birincisi, Hz. Muhammed’in peygamberliğinin başlangıcında olmuştur. Andolsun ki o Cebrâil’i apaçık ufukta görmüştür” (Tekvir (81), 23) âyeti buna işâret etmektedir. İkincisi ise, Miraç’ta Sidretu’l-Müntehâ’da vâki olmuştur. Andolsun onu, bir kez daha Sidretu’l-Müntehâ’nın yanında görmüştür” (Necm (53), 13-14) âyetleri de bu ikincisine işâret etmektedir. Resûlullah’ın Cebrâil’i, aslî suretiyle üç defa gördüğü ve bu üçüncüsünün yine Hıra mağarasında Cebrâil’in, Müddessir sûresini indirdiği esnada gerçekleştiği de rivâyet edilmektedir. Doğru cevap D'dir.

Vahiyle ilham arasında şu farklar bulunmaktadır:
1. Peygamberler kendilerine indirilen vahyin Allah katından olduğunu kesin
olarak bilirler. İlhamın kaynağı belli olmadığı için onu alanlar onun nereden geldiğini bilemezler.
2. Vahiy vasıtalı, ilham ise vasıtasız olarak tecellî eder.(B seçeneği tersini ifade etmektedir.)
3. Vahiy olayı son bulmuştur, ilham ise devam etmektedir.
4. Vahiy bağlayıcıdır, ilham ise bağlayıcı değildir.
5. Vahiy umumî ve küllî, ilham ise hususî ve cüzîdir.
6. Vahiy yoluyla elde edilen bilgiler birbirleriyle çelişmez; ilham ile elde edilen
bilgiler ise birbirleriyle çelişebilir.

Doğru cevap B'dir.

El-Hadarî: Hz. Peygamber seferde ve misafirlikte bulunmadığı zamanlarda inen vahiylerdir. Kur’ân’ın ekserisi bu şekilde nâzil olmuştur. Doğru cevap E'dir.

el-Vahyu’l-Muhammedî adlı eser Muhammed Reşid Rıza'ya aittir. Doğru cevap D'dir.

Sahâbeyi Kur’ân’ı ezberlemeye sevk eden belli başlı sebepler şunlardır:
1. Güçlü bir hâfızaya sahip olmaları.
2. Namazda belli bir miktarda Kur’ân okumanın farz/vâcip oluşu.
3. Kur’ân’ın emir ve yasaklarına uymanın gerekli olması.
4. Resûlullah’ın, Kur’ân eğitimi ve öğretimi ile bizzat ilgilenmesi.
5. Kur’ân okuyanlara verilecek sevap ve mükâfâtın büyük olması.

Doğru cevap E'dir.

İlgili kaynaklarda Resûlullah’ın zamanında şu kişilerin Kur’ân’ın tamamını topladıkları rivâyet edilmektedir: Ali b. Ebî Tâlib, Sa’d b. Ubeyd b. en-Nu’mân b. Amr b. Zeyd, Ebû’d-Derdâ’ Uveymir b. Zeyd, Mu’âz b. Cebel, Ebû Zeyd b. Sâbit, Zeyd b. Sâbit, Übey b. Ka’b, Ubeyd b. Mu’âviye.

Doğru cevap B'dir.