Talep Tahminleme

Tahmin gelecekte olacağını düşündüğümüz şeylerle ilgilenirken, planlama gelecekte olması gerektiğini düşündüğümüz olay
veya durumlarla ilgilenir. İşletmeler planlamayı
gelecekteki olayları bilinçli olarak değiştirmek
için kullanırken tahmini bir olayı şimdiden öngörmek için kullanır. Dolayısıyla iyi bir planlamada girdi olarak tahmin kullanılmaktadır

satın alma gücüyle desteklenen belirli bir ürüne duyulan ihtiyaç yada kısaca alım gücüyle desteklenen isteklerdir.

Negatif Talep: Sigorta hizmetleri, hastane hizmetleri vb. gibi tüketicinin o ürün veya hizmeti istemediği ve hatta bu ürün veya hizmetten kaçınmak için ödeme yapmaya razı olduğu bir talep türüdür.
Gizli Talep: Tüketiciler tarafından özlem duyulan fakat çoğu kez ortaya konulmayan isteklerin oluşturduğu talep türüdür.
Sıfır Talep: Pazarda var olan mal ve hizmetlere karşı tüketicilerin ilgisiz olması durumunda ortaya çıkan talep türüdür.
Azalan Talep: Tüketicilerin gelir seviyelerinin azalması, teknolojik gelişmeler, aşırı rekabet ortamı, ürünün ürün yaşam eğrisindeki konumu vb. gibi nedenlerden dolayı ortaya çıkan talep türüdür.
Düzensiz Talep: Dönemsel olarak arz ve talep arasındaki dengesizliklerden dolayı ortaya çıkan, işletme özelliklerine ve kapasiteye bağlı olarak değişen talep türüdür.
Tam Talep: Pazarda olması arzu edilen bu talep türü, işletme kapasitesinin pazar tarafından tamamıyla karşılandığı durumda ortaya çıkmaktadır.
Aşırı Talep: Pazar tarafından istenmeyen bir durum olan bu talep, bir ürün veya hizmete olan talebin arzdan fazla olması durumunda ortaya çıkmaktadır.
Zararlı Talep: Toplum tarafından sağlıklı görülmeyen ve tüketimi azaltmaya yönelik tedbirlerin alındığı ürün veya hizmetlere yönelik talep türüdür.

Taleple ilgili yapılan bir başka sınıflandırma ise talebin bağımlı ve bağımsız olması yönündedir. Bağımsız talep, ana ürün için oluşan taleptir ve bu ürünlere olan talep tam olarak tahmin edilemez. Bağımlı talep ise bağımsız ürünün talebinden doğrudan etkilenen ve temel ürünün üretimi sırasında kullanılan alt montaj veya bileşenlere ait talep türüdür

Tahmin, tedarik zinciri içinde envanter ve kaynakların etkili kullanımında planlaması gereken gereksinimleri tanımlar. Satış beklentisiyle tamamlanması gereken birçok lojistik ve tedarik zinciri faaliyeti söz konusu olduğu için tahmin, planlamada
önemli bir yetenek olma özelliğini devam ettirmektedir

• Pazarlama; hangi yeni ürün veya hizmetlerin tanıtılacağını veya durdurulacağını,
hangi pazarlara girileceğini veya çıkılacağını ve hangi ürünlerin tanıtılacağını belirlemek için tahminler gerektirir.
• Satış görevlileri; satış planları yapmak için tahminleri kullanır çünkü satış kotaları genellikle gelecekteki satış tahminlerine dayanır.
• Tedarik zinciri yöneticileri; üretim, tedarik ve lojistik planlar yapmak için tahminleri
kullanır.
• Finans ve muhasebe; finansal planlar yapmak için tahminleri kullanır.

Gerçekleşen değer ve tahmin edilen değer
arasındaki fark tahmin hatası olarak ifade
edilmektedir.

Kamçı etkisi, tedarik zincirinde yukarı ve aşağı doğru bilgi akışının neden olduğu
belirsizliktir. her bir üyenin kendi talebini tahmin ettiği, stok seviyelerini planladığı ve yenileme kararlarını diğer üyelerden bağımsız aldığı durumlarda ortaya çıkmaktadır. Özellikle, tedarik zincirinde kullanıcılardan veya perakendecilerden
toptancılara, üreticilere ve tedarikçilere doğru ilerledikçe talep tahminleri kamçı etkisiyle daha az güvenilir hâle gelir

Talep Planlama ve Tahminleme 

Model ve simülasyon 

Kaynak Planlama( Tedarik Satın Alma) 

Varlık Döngüsü Yönetimi 

Depolama

Lojistik 

1.Tahminleme kararı verme 

2. Verilerin toplanması ve uygun verilerin analizi

3. Tahmin yönteminin seçimi 

4. Tahminleri oluşturma

5. Tahminin doğruluğunu izleme 

• Bilimsellik Derecesi

• Zaman

• Kararların Özelliği
• Verinin Kullanışlılığı
• Öngörülmeyen Değişikliklerde Kararlılık
• Karar Vericinin Yetkinliği

a. Yargısal yöntemler: Satış gücü grupları, Delphi yöntemi, Uzaman görüşü, Tarihi analog yöntemi 

b. Deneysel yöntemler: Pazar araştırması ve Deneysel pazar 

a. Karma yöntemler: yapay zeka, simülasyon, regresyon analizi 

b. Zaman Serileri analizi :  hareketli ortalamalar, üstel düzgünleştirme, trend analizi 

Tüm tarafların iş birliğine dayalı olarak geliştirilen talep tahminleme uygulamaları, Ortaklaşa Planlama, Tahmin ve İkmal (CPFR: Collaborative Planning, Forecasting and Replenishment) ve Satış
ve Operasyon Planlama (S&OP) olmak üzere iki başlıkta değerlendirilmektedir.

• Ortaklık anlaşmasının oluşturulması
• Ortak iş planı
• Talep tahmininin geliştirilmesi
• Tahminin paylaşılması
• Envanter yenileme

S&OP olarak bilinen bu işbirlikçi uygulama arz ve talebin dengelenmesini amaçlayan bir yönetim sürecidir. S&OP işletmelerin pazarlama, üretim, tedarik, lojistik ve finansal faaliyetlerini
oluşturan arz yetenekleriyle müşteri taleplerini bir araya getiren, tedarik zincirinde eşgüdümü sağlayan ve değer yaratmayı benimseyen bir süreçtir. 

• Organizasyonun beklenen müşteri talebini karşılamak için iş gücü, envanter, vardiya sayısı gibi taktiksel kapasite kaynaklarını
nasıl kullanacağını gösterir.
• Tedarik zinciri ortaklarının ihtiyaçları ve kısıtlamalar arasında özellikle maliyet, teslimat, kalite ve esneklik konularında denge
kurulmasına yardımcı olur.

• Tedarik zinciri üyelerinden her birinin ne yapması ve ne yapmaması gerektiğini net bir şekilde ortaya koyar ve ortaklar için bir koordinasyon mekanizması olarak faaliyet gösterir.
  • İşletme planlarını her bir üyenin anlayabileceği şekilde ifade eder. Örneğin finans bölümü faaliyetleri naik akışları ve finansal
  oranlar üzerinden değerlendirir. Pazarlama yöneticileri satış seviyesine ve pazar bölümlerine odaklanır. Operasyon ve tedarik zinciri ise daha çok üretilen ürün veya hizmetle
  ilgili faaliyetlere odaklanır

Ortaklaşa Planlama, Tahmin ve İkmal (CPFR),
tedarikçi tarafından yönetilen envanterin (VMI)
geliştirilmesi fikrine dayanmaktadır. Kısa ismi CPFR olarak bilinen bu uygulama, tedarik zinciri boyunca alıcı/tedarikçi
ara yüzlerini yönetmek için ortaklığa dayalı bir yaklaşıma verilen genel addır.

Trend: Değişkenler uzun dönemli artan, azalan veya değişmeyen eğilim göstermektedir. Bu eğilim zaman içinde ortalama talepte bir artış veya azalışa neden olmaktadır. Yapısal özellikleri değişkenlere kısa dönemde sık değişmeyen bir yön verir. Ekonomide bu duruma değişkenin trendi veya genel eğilimi adı verilmektedir. En basit eğilim sabit veya doğrusal olandır. Eğilim aynı zamanda üstel bir artış gösterebilir.

Mevsimsellik: Düzenli olarak kendini tekrar eden artan ve azalan herhangi bir kalıptır. Örneğin yaz aylarında dondurmaya olan talebin artması gibi. Bu bileşen yıllık olabileceği gibi haftalık veya günlük olmak üzere daha kısa zaman dilimlerini de içine alabilir (Schroeder ve Goldstein, 2016).

Konjonktürel Dalgalanmalar: Enflasyon, durgunluk, ürün yaşam döngüsü gibi ekonomik dalgalanmaların yarattığı kalıplardan oluşur. Ekonominin refah ve bunalım dönemlerini içine alan dönemsel
değişmelerdir. Değişkenlerin değeri ekonomik refah döneminde trendin üstünde yer alırken bunalım dönemlerinde trendin altında kalır. Bu bileşen tekrar eden bir büyüklüğe sahip değildir.

Düzensiz Dalgalanmalar: Önceden tahmin edilmesi mümkün olmayan kısa vadeli dalgalanmaları ifade eder. Doğal afetler, savaş gibi ekonomik ve sosyal nedenlerden ortaya çıkan bu bileşen değişkenlerin değerlerinin artmasına veya azalmasını sağlar. Örneğin işsizlik veya enflasyonun artmasının satın alma gücünün azalmasına neden olması gibi.

Hangi yöntem seçilirse seçilsin, tahminlemede model kurmanın
temel adımları aşağıdaki gibidir:
• Problemin tanımlanması,
• Verilerin toplanması,
• Ön analizlerin yapılması,
• Model seçimi ve uyumu,
• Modelin uygulanması ve yorumlanması