TARLA BİTKİLERİ II

Klimaks vejetasyon: Bütün gelişlim aşamalarından geçerek, bulunduğu bölgenin iklim ve toprak şartları ile denge haline gelmiş ve o kesimde yetişmesi mümkün olan en yüksek gelişme düzeyine ulaşmış bulunan bir bitki topluluğu olarak tanımlanan klimaks vejetasyon bir bölgede yetişmesi mümkün olan en ileri bitki örtüsüdür.

İstilacı bitki: Klimaks vejetasyonda hiç bulunmayan veya pek az miktarda bulunan devamlı
aşırı otlatma şartları altında yok olan azalıcı ve çoğalıcı bitkilerin toprakta bıraktıkları boşluklara gelip yerleşen, çoğu yabancı ot karakterinde olan düşük değerli bitki türleridir.

Otlatma yönetiminin yeryüzünün her bölgesinde geçerli olan teknik kuralları
şunlardır (Bakır, 1987):
• Otlatma kapasitesi
• Otlatma mevsimi
• Üniform otlatma
• Yem tipine uygun hayvan cinsi ile otlatma

Üniform otlatma: Hayvanların mera üzeride düzgün bir şekilde dağılmaları
nı ve dolayısı ile meranın her tarafındaki yemin otlanmasını sağlamak,

Yaylacılık: Meraların kuru bulundukları yaz aylarında hayvanların yeşil yem
bulabileceği rakımı yüksek olan otlatma alanlarına götürülmesi ile hayvanların otlatma mevsimi boyunca hemen hemen yeşil bir yem ile beslenmesi sağlanır.

Çayır ve mera yönetimi, otlatma alanlarından yararlanırken, bitki örtüsü, toprak ve diğer doğal kaynakların korunması ve bununla birlikte devamlı en yüksek hayvansal ürünü elde edecek planlama ve uygulamanın yapılması anlamına gelmektedir.

Yaz aylarında toprak üstü organlarının tamamen kuruyup fotosentez yapacak kadar organlar kalmadığı dönemlerde solunum için çayır ve mera bitkileri depo organlarındaki yedek besin maddelerini kullanırlar.

Klimaks vejetasyon bütün gelişim aşamalarından geçerek bulunduğu bölgenin iklim ve toprak şartları ile denge haline gelmiş ve o kesimde yetişmesi mümkün olan en yüksek gelişme düzeyine ulaşmış olan bir bitki topluluğu olarak tanımlanan kavramdır.

Belirli bir alanda kaplı bitkilerin boyut, form, renk ve doku yönünden görsel niteliklerine bitki örtüsünde kompozisyon denir

İstilacı bitki klimaks vejetasyonda hiç bulunmayan veya pek az miktarda bulunan devamlı aşırı otlatma şartlar altında yok olan azalıcı ve çoğalıcı bitkilerin toprakta bıraktıkları boşluklara gelip yerleşen, çoğu yabancı ot karakterinde olan düşük değerli bitki türleridir.

İyi cins mera bitkilerinin çoğalması değil kaybolması mera bozulmasının aşamaları arasında yer almaktadır.

Meranın ürettiği yem ile merada otlayacak hayvan sayısı arasında bir denge kurak anlamına gelen kavram otlatma kapasitesidir.

Üniform otlatma hayvanların mera üzerinde düzgün bir şekilde dağılmalarını ve dolayısıyla meranın her tarafındaki yemin otlanmasını sağlamak anlamına gelen kavramdır.

Otlama kapasitesine uyulması için alınması gereken önlemler yem bitkilerinin tarımının geliştirilmesi, çayır mera ıslahı ve hayvan ıslahıdır.

Hayvan ıslahı otlatma mevsimine değil kapasitesine uyulması için alınması gerekli önlemler arasında yer almaktadır.

Bilindiği gibi bitkilerin besin maddesi üretimine fotosentez adı verilmektedir.
Bitkiler yeşil organlarında, iki inorganik madde olan karbondioksit ve sudan, güneş ışığı yardımı ile organik besin maddesi üretmektedirler. Bitkiler ne kadar fazla fotosentez yapıyorsa, yani ne kadar fazla besin maddesi üretiyorsa o kadar fazla yem üretiyor demektir. Atmosferdeki karbondioksit miktarı, ışık, sıcaklık, su, topraktaki besin maddeleri miktarı ve yaprak alanı genişliği fotosentezi doğrudan etkileyen faktörlerdir.

Çayır ve meralarda bitki kuşaklarının devamlılığını sağlayan fizyolojik faaliyet
üremedir. Bu alanlardaki bitkilerin doğal ömürleri birkaç hafta ile 10-15 yıl arasında değişmektedir. Hatta, ömürleri 50 yılı bulan mera bitkileri de vardır. Çok
yıllık bitkilerden meydana gelen meralarda her 5-10 yılda bir defa bitkilerin yenilenmesi vejetasyonun devamlılığını sağlar.

Mera Bozulması
Otlatma veya biçme bitkilerde yem veriminin azalmasına neden olmaktadır. Ayrıca yapılan araştırmalar bu uygulamların bitkilerin kök gelişmesini de önemli ölçüde etkilediğini, aşırı otlatmanın kök gelişmesini yıl içerisinde durdurabileceğini ortaya koymaktadır.
Mera vejetasyonundaki iyi cins bitkilerin kaybolarak, yerlerini değersiz bitkilerin almasına “mera bozulması” denilmektedir. Mera bozulmasına (vejetasyon
bozulmasına) aşırı otlatma, erken otlatma, kuraklık, kontrolsüz otlatma, yakma
ve yabancı otların artması gibi etmenler neden olmaktadır.

Mera bitkilerinin yaprak alanlarının otlatılmak suretiyle aşırı derecede daraltılması, bitkiler üzerinde öldürücü etkiler yapar. Yeteri kadar fotosentez yapacak yeşil yaprakları kalmayan mera bitkileri yedek besin biriktiremediklerinden ölme durumuna gelirler. Bu bakımdan kurak ve yarı kurak bölgelerde meraların bir mevsimde ürettikleri yemin yarısının hayvanlara yedirilip diğer yarısının toprak üzerinde bırakılması zorunluluğu vardır. Yağışlı bölgelerde ve sulanan meralarda üretilen yemin %80’e kadar olan kısmı hayvanlara yedirilebilir.

Mera bitkileri yıllık hayat devrelerinin her döneminde otlatmaya karşı aynı derecede duyarlı veya dayanıklı değillerdir. Bitki büyüme ve gelişmesi olgunlaşmaya doğru yaklaştıkça otlatmanın bitkiler üzerindeki zararları da azalır. Mera bitkilerinin otlatmaya karşı çok duyarlı oldukları ve bu nedenle otlatılmamaları gereken dönemlere “Kritik Periyotlar” denir. Bu periyotların her bölge için ayrı ayrı belirlenmesi ve bu dönemlerde otlatmaya ara verilmesi gerekir. Çok yıllık bir mera bitkisinin yıllık hayat devresi içerisinde başlıca üç kritik periyot bulunmaktadır. Bunlar ilkbahar, yaz ve sonbahar kritik periyotlarıdır