Çayır ve Meralar

• Su ve rüzgâr erozyonunu önlerler,
• Toprak verimliliğini artırırlar,
• Çeşitli av ve diğer yaban hayvanlarına yaşam ortamı olurlar,
• Su toplama havzası olarak taban suyunu ve akarsularımızı zenginleştirirler,
• İnsanların piknik yeri ihtiyaçlarını karşılarlar,
• Temiz hava kaynağıdırlar. Kirli havayı temizlerler.

Çayır, otu biçilerek değerlendirilen, düz ve taban suyunun yüzeye yakın olduğu yerlerde bulunan ve üzerinde daha çok yüksek boylu bitkilerin bulunduğu yem
alanıdır.

Çayırlar oluşumlarına göre Doğal Çayır ve Yapay Çayır olmak üzere ikiye ayrılırlar:

Doğal Çayırlar
Taban yerlerde ve nemli topraklarda kendiliğinden oluşan yem alanlarıdır. Doğal çayırların bitki örtüsü buğdaygil ve baklagil familyalarından birçok bitki türünü içerir.

Yapay Çayırlar
Nemli veya sulanabilen topraklarda bol kuru ot elde etmek amacıyla buğdaygil ve baklagil yem bitkilerinin bir karışım halinde yetiştirildiği çayırlardır. Yapay çayırların amacı kış yemi olarak kaba yem elde etmektir.

• Yayla çayırı

• Dağ çayırı

• Orman çayırı

• Biçenek

Biçenek, her yıl ilkbaharda belirli süre otlatıldıktan sonra, yeniden gelişen bitkilerin biçilerek değerlendirildiği doğal çayırlardır. Biçenekleri diğer doğal çayırlardan ayıran fark, bu alanların ilkbaharda bir süre otlatma amacıyla kullanılmalarıdır.

Yapay çayır kurmak amacıyla tek bir tür yetiştirildiğinde yapay çayır ile yem bitkileri yetiştiriciliği birbirine karışır. Bazen tek bitki olarak yetiştirilen çok yıllık bitkilere de yapay çayır denir. Bu karışıklığı ortadan kaldırmak için yapay çayır tesisinde kurak yerlerde yetişebilen bitki çeşitleri karışıma alınmaz. Çünkü çayırlar nemli toprak isterler. Nemi topraklar üzerinde veya sulanabilen yerlerde yetiştirilen bitki çeşitleri ile çok yıllık bitkilerin karışımı kullanılıyorsa buna yapay çayır, karışımdaki bitki çeşitleri tek yıllık bitkilerden oluşuyorsa buna da yem bitkisi yetiştiriciliği denir.

Tek yıllık yem bitkileri karışım halinde kuru ot amacıyla yetiştiriliyorlarsa bunlara “Geçici Yapay Çayır”, çok yıllık yem bitkileri karışım halinde yetiştiriliyorlarsa bunlara da “Devamlı Yapay Çayır” denir.

Üzerinde evcil hayvanların otlamasına elverişli doğal veya yapay bir bitki örtüsü bulunan, kısa boylu bitkilerden oluşan yem alanlarına mera denir.

Meralar çayırların aksine, nispeten meyilli, engebeli ve taban suyu derinlerde bulunan
kıraç yerlerde oluşurlar.

• Meranın bulunduğu arazi meyili 0-5∞ arasında olanlara Düz Mera,
• Meranın bulunduğu arazi meyili 5-15∞ arasında olanlara Hafif Meyilli Mera
• Meranın bulunduğu arazi meyili 15-25∞ arasında olanlara Orta Meyilli Mera
• Meranın bulunduğu arazi meyili 25-35∞ arasında olanlara Dik Mera
• Meranın bulunduğu arazi meyili 35-45∞ arasında olanlara Çok Dik Mera
• Meranın bulunduğu arazi meyili 45∞‘nin üzerinde olanlara Sarp Mera adı verilir.

• Çayırlar taban suyunun oldukça yüksek bulunduğu nemli topraklarda oluşurken, meralar taban suyunun daha çok derinlerde olduğu yerlerde bulunur.
• Çayırlarda bulunan bitkiler genellikle kök-sap ve sülük bulunmayan ve dik olarak gelişen yumaklı bitkilerdir. Mera bitkileri genellikle yumak halinde fakat kısa boylu, kök-saplı ve sülüklü bitkilerdir.
• Çayırlar genellikle biçilmek, meralar ise otlatılmak yoluyla değerlendirilen yem alanlarıdır.

• Çayırların genellikle düz, taban yerlerde oluşmalarına karşılık, meralar daha meyilli topraklarda oluşmuşlardır.

Meralar oluşumlarına göre Doğal Mera ve Yapay Mera olarak iki kısımdan meydana gelirler.

Doğal Meralar
Üzerinde evcil hayvanların otlamasına elverişli doğal bir bitki örtüsü bulunan otlatma alanlarıdır. Bu meralar genellikle üzerinde tarım yapılamayan veya eşitli nedenlerle yapılmayan alanlarda bitki örtüsünün doğal olarak gelişmesiyle meydana gelirler.

Meralar; bulundukları yerlere, bulundurdukları bitki çeşitlerine ve faydalanma şekillerine göre farklılık gösterirler.
• Taban Meralar : Toprağın oldukça düz, nemli ve besleyici olduğu taban arazilerde kendiliğinden gelişmiş olan doğal meralardır.
• Tuzlu ve Alkali Taban Meralar: Toprağının önemli miktarda tuzlu ve alkali madde içerdiği taban meralardır.
• Kıraç Meralar: Fakir ve kurak topraklarda bulunan bu meralar Türkiye’nin önemli bir kısmını kaplar.
• Orman İçi Meralar: Ormanlık bölgelerde çeşitli nedenlerden ağaçların gelişemedikleri geniş alanlarda kendiliğinden yetişen ve ormanla çevrili bir durumda olan doğal meralardır.
• Orman Altı Meraları: Ormanlık alanlarda ağaçların altında gelişen, ormanı koruyucu yöntemlerle otlatılması gereken ve otsu bir bitki örtüsü taşıyan doğal meralardır.
• Alp Meraları ve Yaylalar: Alp meraları dağlık bölgelerde, orman sınırının üstünde oluşan meralardır. Yaylalar diğer meralardaki bitkilerin tamamen kuru oldukları yaz aylarında hayvan otlatılmalarına elverişli yeşil yem üreten yüksek rakımlı doğal meralardır.
• Çalılık Meralar: Hayvanların otlayabilecekleri çeşitli çalı türlerinin çoğunlukta bulunduğu doğal meralardır.

Sulu veya kıraç koşullarda, mera veya tarla arazisinde uzun veya kısa süreler için
insanlar tarafından ekilerek kurulan yüksek verimli yem alanlarıdır.

Ekim Nöbeti Meraları: Tarla topraklarında, normal ekim nöbeti içerisinde çok yıllık veya kendi kendini tohumlayan tek yıllık yem bitkileri ile kurulan ve bir müddet otlatmak ve biçerek değerlendirildikten sonra, sürülüp yeniden kültür bitkileri ekimine bırakılan kültür meralarıdır. Ekim nöbeti meraları kurulma sürelerine göre; Uzun ekim nöbeti meraları Kısa ekim nöbeti meraları olmak üzere ikiye ayrılır.

Çayır Mera Islahının Tanımı : Yem üretimi amacıyla, vejetasyonu ıslaha yönelik, otlatma, biçme, gübreleme, sulama, drenaj, tohumlama vb. kültürel işlemlerin çayır ve mera üzerinde uygulanmasına çayır ve mera ıslahı denir.

• Islahı yapılacak mera üzerinde daha önce araştırma yapılmış ve ekonomik olduğu kararına varılmış olmalıdır.
• Islah için gerekli araç-gereç ve finansman sağlanmış olmalıdır.
• Islah süresince meranın otlatılmasını kısıtlamak veya tamamen durdurmak gerekiyorsa, yem ihtiyacını karşılayacak tedbirler alınmalıdır.
• Mera ıslahı için o meradan yararlananlar arasında işbirliği sağlanmalıdır.
• Yabancı ve zehirli otlarla savaşta, bunların yoğunlaşmadığı dönemlerde mücadele yapılmalıdır.
• Islah için ekonomik olan yöntem seçilmeli ve yapılacak masrafa göre, en büyük verimi sağlayacak ıslah yöntemi seçilmelidir.
• Meraların suni tohumlamaya ihtiyacı olup olmadığı dikkatli biçimde incelenmelidir.
• Yüzlek ve fakir topraklar, dik yamaçlar ve çok kurak yerlerdeki meraların ıslahı ile verimli hale getirilmeleri çok güç olacağından pahalı ıslah yöntemleri düşünülmemelidir.

• Gübreleme,
• Yabancı ot savaşı,
• Sulama,
• Toprak ve su muhafaza yöntemleri.

Çayır ve meralarda uygulanan normal bakım işlemleri sürgü çekme, merdane çekme,
tırmıklama, gübrenin dağıtılması, temizleme biçmesi, meraların kışa hazırlanması, hendek temizliği ve çit tamiri olarak sıralanabilir.

Kuru eşik: Orta derecede meyilli küçük veya orta büyüklükteki sel oyuntularında erozyonu önlemek amacıyla oyuntu yarığının enlemesine yapılan kuru taş duvar şeklindeki seddelerdir