TARLA BİTKİLERİ II - Deneme Sınavı - 4

Otlatma yönetiminin yeryüzünün her bölgesinde geçerli olan teknik kuralları
şunlardır (Bakır, 1987):
• Otlatma kapasitesi: Meranın ürettiği yem ile merada otlayacak hayvan sayısı arasında bir denge kurmak,
• Otlatma mevsimi: Meranın ürettiği yemi en elverişli bir mevsimde otlatmak,
• Üniform otlatma: Hayvanların mera üzeride düzgün bir şekilde dağılmalarını ve dolayısı ile meranın her tarafındaki yemin otlanmasını sağlamak,
• Yem tipine uygun hayvan cisi ile otlatma: Meranın ürettiği yemi en iyi bir şekilde değerlendirecek hayvan cinsi ile otlatmak.

Otlatma periyodu veya otlatma mevsimi, mera bitkilerinin büyük bir zarar görmeden otlatılabilecekleri ve hayvanların ihtiyaçlarını karşılayabilecek kadar yeşil veya kuru yem bulabilecekleri, yılın otlatmaya elverişli dönemi olarak tanımlanabilir.

Otlatma mevsiminin uzunluğu Türkiye tarımsal bölgeleri için tahmini olarak, Karadeniz Bölgesi, Marmara Bölgesi ve Orta Anadolu Bölgesinde 180 gün, Ege Bölgesinde 200 gün, Güney Anadolu Bölgesi ve Güneydoğu Anadolu Bölgesinde 210 gün ve Doğu Anadolu Bölgesinde de 150 gün olarak bilinmektedir. Ancak otlatma mevsiminin uzunluğu 150-210 gün arasında değiştiği halde, Türkiye’deki yanlış uygulamalarla bu süre başından ve sonundan uzatılmak suretiyle en azından 240-270 güne çıkartılmaktadır.

Meranın her tarafındaki yemin aynı derecede otlanmasını sağlamak üzere, otlayan hayvanların çeşitli yöntemlerle mera üzerine düzgün bir şekilde dağıtılması sureti ile yapılan otlatmaya üniform otlatma denir. Otlatma kapasitesinin gösterdiği sayıdaki hayvanın belirli bir otlatma mevsiminde istedikleri gibi otlamalarına izin verildiği zaman, meranın bazı kısımlarının hafif ve bazı kısımlarının da aşırı bir şekilde otlanması önlenemez. Merada ünformiteyi bozan ve düzgün olmayan otlatmanın önemli nedenleri meranın topoğrafyası ve hayvanların seçici otlama alışkanlıklarıdır. Hayvanların çeşitli alışkanlıkları, bitki örtüsü ve hayvan cinsine bağlı olmakla beraber genellikle taban yerlerin aşırı, tepelerin orta derecede ve yamaç yerlerin hafif derecede otlanmaları meranın üniform otlanmasını engellemektedir. Ayrıca hayvanların bir mera üzerinde otlarken meranın belirli yerlerini ve birçok mera bitkileri arasında en çok sevdiklerini veya bu en çok sevdikleri bitki türlerinin en lezzetli kısımlarını seçerek otlamaları, yani seçici otlama yapmaları da üniform yapıyı bozmaktadır.

Yem kaynakları ile hayvan sayısı arasında dengenin sağlanması imkânları şu şekilde sıralanabilir

• Yem bitkilerini tarımının geliştirilmesi 

• Çayır mera ıslahı

Özellikle elverişli yerlerde kurulacak yapay meralarda otlatma kapasitesi doğal meralara göre 3-4 kat fazla olabilmektedir.

Hayvan ıslahı

Meranın her tarafındaki yemin aynı derecede otlanmasını sağlamak üzere, otlayan hayvanların çeşitli yöntemlerle mera üzerine düzgün bir şekilde dağıtılması sureti ile yapılan otlatmaya üniform otlatma denir.

Çok sayıda verimi düşük hayvanlar yerine, az sayıda fakat verimli ıslah edilmiş daha ve kuzularla hayvancılık yapılması, meralardan elde edilecek ucuz ve kaliteli yemin ekonomik olarak değerlendirmesini sağlayacaktır.

Devamlı çitlerle küçük parsellere bölünmemiş geniş meralarda üniform otlatma en iyi şekilde çobanla otlatma sureti ile sağlanabilir.

Diğer bir bitki grubu olan çalıları ise, büyük oranda keçiler tarafından otlanmakta, diğer hayvan türlerinin çalılara fazla rağbet etmedikleri görülmektedir.

Soğuk ve hava yoğunluğunun az olduğu 2-3 bin metre ve hatta daha yükseklerdeki Alp meralarında genellikle koyunlar otlatılır.

Doğru yanıt A'dır. Çayır ve mera yönetimi; otlatma alanlarından yararlanarırken, bitki örtüsü, toprak ve diğer doğal kaynakların korunması ve bununla birlikte devamlı en yüksek hayvansal ürünü elde edecek planlama ve uygulamanın yapılmasıdır.

Doğru yanıt C'dir.  Atmosferdeki karbondioksit miktarı, ışık, sıcaklık, su, topraktaki besin maddeleri miktarı ve yaprak alanı genişliği fotosentezi doğrudan etkileyen faktörlerdir.

Doğru yanıt B'dir.  Çayır ve mera bitkileri, depo organlarındaki yedek besin maddelerini şu durumlarda kullanırlar (Bakır, 1987):

• Sıcaklığın 0 °C’nin altına düştüğü soğuk zamanlarda ve kış aylarında solunum için,

• Sıcaklığın 30 -35 °C’nin üzerine çıktığı sıcak periyotlarda, büyüme, solunum ve terleme için,

• Yaz aylarında toprak üstü organlarının tamamen kuruyup fotosentez yapacak kadar organlar kalmadığı dönemlerde solunum için,

• Kardeşlenme, dallanma ve tohum olgunlaştırma gibi çok fazla besin maddesi ihtiyacı duydukları zamanlarda,

• İlkbahar ve sonbaharda büyüme başlarken yeşil yaprakları oluşturmak için,

• Büyüme mevsimi içinde otlatma ve biçmeden sonra yeniden hızlı bir şekilde büyümek için.

Doğru yanıt E'dir.

Doğru yanıt C'dir. Üniform otlatma: Hayvanların mera üzeride düzgün bir şekilde dağılmalarını ve dolayısı ile meranın her tarafındaki yemin otlanmasını sağlamak

Hayvanların bir günlük mera yemi ihtiyaçları ağırlıklarının onda biri olarak kabul edilir. Buna göre 50 kg canlı ağırlığındaki bir koyunun 5 kg, 500 kg canlı ağırlığındaki bir ineğin 50 kg mera yemi yiyeceği kabul edilir.

Otlatma Kapasitesi= 2700x180/5x90

                           = 1080

Doğru yanıt A'dır.

Doğru yanıt B'dir.

Doğru yanıt E'dir.

Doğru yanıt D'dir. Mera bitkilerine dipten otlama bakımından en fazla zarar veren hayvan cinsi atlardır.

Doğru yanıt B'dir. Evcil hayvanlar içerisinde soğuğa en çok dayanan hayvan koyundur. Ayrıca koyunlar hava yoğunluğunun azalmasından da diğer hayvanlardan daha az rahatsız olurlar. Bu nedenle soğuk ve hava yoğunluğunun az olduğu 2-3 bin metre ve hatta daha yükseklerdeki Alp meralarında genellikle koyunlar otlatılır.