TARLA BİTKİLERİ II - Deneme Sınavı - 27

Türkiye’de en fazla ekiliş % 35’lik payla Güneydoğu’da yapılmakta, bunu % 30’la Akdeniz, % 25’le Ege ve % 10’la Marmara takip etmektedir. Şanlıurfa’dan sonra en fazla ekim Adana, Antalya, Çanakkale, Muğla, Edirne, İçel, Balıkesir, Manisa, İzmir ve Aydın illerinde yapılmaktadır. Türkiye’de üretilen susamın tamamı iç pazarda tüketildiği gibi, üretilenin 3 katı kadar ithal edilmektedir.

Bu nedenle doğru yanıt B'dir.

Susam tek yıllık, yazlık ve otsu bir bitkidir. Tohumlarında % 55-60 yağ ve % 25 protein vardır. Doğru cevap D'dir.

Ayçiçeği, başta Rusya Federasyonu ve Ukrayna olmak üzere Romanya, Macaristan

ve Bulgaristan gibi Doğu Avrupa Ülkelerinde; İspanya, Fransa ve İtalya gibi Güney

Avrupa (Akdeniz) ülkelerinde ve ayrıca Arjantin, ABD, Hindistan, Çin ve Türkiye

gibi ülkelerde oldukça fazla yetiştirilmektedir.

Görüldüğü gibi yonca türlerinin çoğu yıllıktır, önemli bazı yonca türleri; yonca (Medicago sativa), sarıçiçekli yonca (Medicago falcata), melez yonca (Medicago media), şerbetçiotu yoncası (Medicago lupulina), fıçı yoncası (Medicago truncatula)’dır.

Yonca yem bitkilerinin en önemlisidir ve yonca tarımının % 90-95’ini oluşturmaktadır. Uzun ömürlü bir bitki olduğundan iyi adapte olduğu yerlerde uzun yıllar yaşarsa da normal olarak 7-10 yıl ekonomik olarak ürün verir.

Yonca tohumlarının fazla derine ekilmemesi gerektiğinden ekim derinliğinin 2-2.5 cm olması en iyi derinlik sayılır. Hafif topraklara ekim, ağır topraklara göre daha derine yapılmaldır.

Önemli olan yoncaya az zarar vererek yabancı otları yok etmektir. Ayrıca yonca tarlasında bulunan yabancı otlar için seçici ot öldürücüler (selektif herbisitler) de kullanılabilir. Bunun için savaşılacak yabancı otun geniş veya dar yapraklı oluşuna göre seçilecek ot öldürücülerle baklagillere zarar vermeden savaşmak mümkündür.

Yonca otlatılmak için yetiştirildiğinde hayvanları şişirmesi göz önüne alınmalıdır. Yonca ve ak üçgülde asitlerde eriyen maddeler çoktur. Bunlar hayvanların midelerinde “pektinaz” ile birleşince gaz miktarı artmakta ve bu gaz hava kabarcıkları halinde midenin üst kısmına çıkmakta ve bu arada bol köpük meydana geldiği için, dışarı atılamamakta hayvan bu atılamayan gaz nedeniyle şişerek ölmektedir.

Yoncada görülen yonca hortumlu böceği (Hypera postica) gibi toprak üstü kısımlarına önemli kayıplar veren zararlılar korungada bulunmamaktadır.

Korunga iyi bir bal özü kaynağıdır. Bal arıları yan yana ekili yonca ve korunga parsellerinden genellikle korunga parselini tercih etmektedirler. Bal özü kaynağı olarak korungayı tercih eden arıların balı verimlidir ve kendine özgü hoş bir aroması vardır.

Üçgül (Trifolium) cinsine giren yaklaşık 300 tür vardır. Bu türlerin çoğu, yeryüzünün çeşitli bölgelerinde doğal olarak yetişir. Türkiyede çayır ve meralarında doğal olarak yetişen 94 üçgül türü vardır. Üçgül türlerinden bazılarının kültürü yapılmaktadır. Üçgüller içerisinde önemli olan türler; çayır üçgülü (Trifoliumpra-tense), ak üçgül (Trifolium repens), kışlık üçgül (Trifolium resupinatum), yeraltı
üçgülü (Trifolium subterraneum), İskenderiye üçgülü (Trifolium alexandrinum),dır.

Kışlık üçgül fazla kurak koşullara dayanamaz. Su isteği fazladır, taban yerlerde ve yağışın fazla olduğu bölgelerde iyi gelişir. Genellikle yıllık 900 mm yağış ister. İç Anadoluda yetişebileceği yerler sınırlıdır.

Gazalboynuzu (Lotus) cinsine giren yaklaşık 140 tür Avrupa, Asya, Afrika ve Avusturalya kıtalarında doğal olarak yetişmektedir. Mera bitkisi olarak önemlidir. Hayvanları şişirme tehlikesi çok azdır. Ağır otlatmalara dayanabilen, fakir topraklarda gelişebilen bir bitkidir.

Baklagiller biçim zamanına bağlı olarak % 30'luk orana kadar değişen protein içerikli kaliteli ot ürtirler. Doğru cevap C'dir.

Verilenlerden I, III, IV, V numralı olanlar doğrudur. Doğru cevap B'dir.

Yoncanın yetiştirilmesi için toprak asitliğinin en az pH=6.5 olmalıdır. Doğru cevap A'dır.

Yonca %10 çiçeklendiğinde biçilmelidir. Doğru cevap E'dir.

Dünyada korunga (Onobry chis) cinsine bağlı ortalama 160 kadar tür vardır. Doğru cevap D'dir.

Deniz seviyesinden 3000 m’ye kadar yüksekliklerde de görülebilen yoncaya Türkiye’nin hemen hemen her tarafında rastlanmaktadır. Doğru cevap C'dir.

Uzun ömürlü bir bitki olduğundan iyi adapte olduğu yerlerde uzun yıllar yaşarsa da normal olarak 7-10 yıl ekonomik olarak ürün verir. Yonca bir mevsimde birçok defalar biçilebilir. Normal yağışlı bölgelerde sulanmaksızın, kurak bölgelerde de sulanmak suretiyle toprağın verimlilik durumuna
göre 3-7 defa biçilir. Doğru cevap D'dir.