TARLA BİTKİLERİ I

Ülkemiz tarım alanlarının %10’unu kapsayan yemeklik baklagil bitkileri, gerek sahip oldukları yüksek protein içeriği nedeniyle beslenme ve gerekse azot bağlama özelliklerinden dolayı ekim nöbeti sistemlerinde aranan bitkilerdir.

Selülozda bulunan besin değerleri düşüktür.

2009 yılı verilerine göre ekim alanı açısından fasulye başta geliyor. Üretim açısından da diğerlerinden önde gelir. Börülce ekim alanı açısından ikinci sıradadır. Üretim açısından 4. cü sıraya düşer. Nohut is eekim alanı açısından hemen hemen börülce gibidir. Üretim açısından ise 2. sırada yer alır.

“Nadas Alanların Daraltılması Projesi” ile yoğun destekleme uygulaması nedeniyle nadas alanlarında çok fazla nohut ekilmiştir. 2009 Yılı toplam nohut ekim alanı diğer tüm baklagillere oranla çok daha fazladır.

Phaseolus pardinus renklenme durumuna göre sınıflandırmadandır. Diğerleri ise tohumların büyüklükleri ve biçimlerine göre sınıflandırılmıştır.

Dermason fasulye tanesi yassı ve bir ucu düz, diğer ucu yuvarlak oluşu ile bilinir.

Çimlenme için optimum sıcaklık 16-20 °C’dir, 10 °C’nin altında çimlenme yavaş
olur. Donlardan çok zarar görür, 105-120 gün don olmayan bir süre gereklidir.
Fasulye, optimum gelişme için ortalama 18-24 °C sıcaklığa gereksinim duyan bir
sıcak iklim bitkisidir. Sıcaklığın 30 °C olması başarılı yetişmenin üst sınırıdır. Bu
sıcaklığın üzerinde çiçeklerin dökülmesi hızlanır, 35 °C’ nin üzerinde ise tane tutma çok zayıflar. Yıllık ortalama yağışı 500-1500 mm arasında olan yerlerde sulanmadan yetiştirilir. Çiçeklenme döneminde hava oransal neminin % 50’den fazla
olmasını ister.

Fasulye köklerindeki bakteri Rhizobium phaseoli dir.

Karnıkara ve Sarı Göbek börülce çeşididir.

Börülcedeki karbonhidrat oranı % 55.7 dir.

Ülkemiz tarım alanlarının %10’unu kapsayan yemeklik baklagil bitkileri, gerek sahip oldukları yüksek protein içeriği nedeniyle beslenme ve gerekse azot bağlama özelliklerinden dolayı ekim nöbeti sistemlerinde aranan bitkilerdir. 

Bu nedenle doğru yanıt D'dir.

Hayvansal proteinlerin önemli bir protein kaynağı olmalarına rağmen, maliyetlerinin yüksek olması, saklanmalarının güç olması, çabuk bozulmaları, beslenmeye trigliserit, lipit ve kolesterol bakımından uygun olmamaları ve bazı bölgelerde insanların et yememeleri (vejeteryan) gibi sebeplerden dolayı, kolay üretilip saklanabilen, ucuza mal edilebilen bitkisel proteinlerin önemi her geçen gün daha da artmaktadır. 

Bu nedenle doğru yanıt E'dir.

Aynı tarla üzerinde değişik bitkilerin belirli bir sıra içerisinde birbirinin ardından yetiştirilmesine ekim nöbeti denir. Bir bölgede uygulanacak ekim nöbetine bölgenin iklimi, toprak karakteri, yetiştirilen bitki çeşitleri ve ekonomik koşullar etki etmektedir.

Bu nedenle doğru yanıt A'dır.

Dünya verilerine göre en fazla ekim alanına sahip yemeklik baklagil cinsi 25 211 468 ha ile fasulyedir. Fasulyeyi 11 862 341 ha’lık ekim alanıyla börülce ve 11 081 938 ha ile nohut izlemektedir. 

Bu nedenle doğru yanıt B'dir.

Son verilere göre ülkemizde en fazla ekim alanına sahip yemeklik baklagil cinsi 505 165 ha ile nohuttur. Nohudu 318 675 ha ile mercimek, 98 233 ha ile fasulye, 10 263 ha ile bakla izlemektedir. Ülkemizde, bezelye ve börülce toplam yemeklik baklagiller içersinde ekim alanlarının aldığı pay yönünden oldukça düşük değerler göstermektedir. Bezelye 1 365 ha ekim alanı ile en az yetiştirilen baklagil cinsidir.

Bu nedenle doğru yanıt C'dir.

İhraç ettiğimiz baklagil ürünleri içersinde mercimek ve nohut en önemli yeri tutmakta, bu ürünleri ise fasulye izlemektedir. 

Bu nedenle doğru yanıt E'dir.

Peru’nun eski mezarlarında çıkan tohumlar arasında fasulye tohumu bulunması ile fasulye’nin Amerika kökenli olduğu anlaşılmıştır. Fasulye’nin yabani formu kesin olarak bilinmemekle birlikte, morfoloji, coğrafi dağılış, ekoloji ve genetik ilişkiler yönünden yapılan karşılaştırmalar, Meksika ve Orta Amerika’da yabani olarak yetişen sarılıcı baklagil formlarının P. vulgaris’in progenitörü olduğunu göstermiştir. 

Bu nedenle doğru yanıt E'dir.

Dermason: Bu çeşide giren kuru fasulyelerin tane renkleri beyaz, şekilleri dolgunca yassı olup bir uçları düz, diğer uçları yuvarlaktır. Taneler genellikle büyükçedir. 

Bu nedenle doğru yanıt D'dir.

Vavilov kendi çalışmaları sonucu olarak börülce için iki ayrı köken belirtmiştir. Bunlardan birincisi Hindistan ve İran ikincisi ise Nijerya ve Etiyopya’dır. Börülcenin Batı ve Orta Afrika kökenli olduğunu ise ilk açıklayan Körnicke (1885) (Şehirali 1988’den) olmuştur. Afrika’da yaygın olarak börülce örneklerinde genetik farklılıklar bulunduğu saptanmış ve günümüzde buraların börülcenin köken alanları olduğu birçok araştırıcı tarafından kabul edilmektedir. Börülcenin yabani formu kesinlikle bilinmemektedir. Ancak, Afrika’da bulunan Vigna nilotica ve Vigna vexillata’nın Vigna sinensis’in ilk örnekleri olduğu bildirilmektedir. 

Bu nedenle doğru yanıt B'dir.

Börülce, toprak iyice ısınmadan ekilmemelidir. İlkbahar son donlarından sonra ekim yapılmalıdır. Kuru tane üretimi için yapılan yetiştiricilikte ülkemizde ekim zamanı Nisan sonu Mayıs ayı başlarıdır.

Bu nedenle doğru yanıt C'dir.