TARLA BİTKİLERİ I

Tüm baklagillerde olduğu gibi yemeklik baklagiller de bünyelerinde yüksek oranda (% 18-36) protein bulundurdukları için beslenmede büyük önem taşırlar.

Sap samanın kalitesi selüloz miktarının düşüklüğü ile ölçülür. Sap samanda en düşük selüloz oranı mercimekte % 30, bezelyede % 40, fasulyede % 45’dir.

Bir bölgede uygulanacak ekim nöbetine bölgenin iklimi, toprak karakteri, yetiştirilen bitki çeşitleri ve ekonomik koşullar etki etmektedir.

Börülce (3072 ton) Nohut(518 026 ton) Yeşil mercimek (24 827 ton), Bezelye (3920 ton), Bakla(20 668 ton)

Bakla: 2 769 ton, Bezelye: 1 816 ton, Nohut: 8 760 ton, Mercimek: 191 683 ton, Fasulye: 51 463 ton.

TSE 141’e göre fasulye çeşitleri şunlardır: Tombul, çalı, horoz, dermason, Selanik, battal, şeker, barbunya, ve bomba. Sırık yer almamaktadır.

Çalı: Bu çeşide giren kuru fasulyelerin tane renkleri beyaz, şekilleri böbreği andırır ve taneler genellikle orta büyüklüktedir. Horoz: Bu çeşide giren kuru fasulyelerin tane renkleri beyaz, şekilleri uzun silindirik ve taneler genellikle orta büyüklüktedir. Battal: Bu çeşide giren kuru fasulyelerin tane renkleri beyaz, şekilleri böbreği andırır ovalimsi yassı olup ve taneler Selanik çeşidinden daha büyüktür. Bomba: Bu çeşide giren kuru fasulyelerin tane renkleri beyaz, şekilleri ovalimsi şişkin ve taneler Battal çeşidinden daha büyüktür. Tombul: Bu çeşide giren kuru fasulyelerin tane renkleri beyaz, şekilleri oval ve taneler genellikle küçüktür.

Börülce çeşitlerinin arasında yeşil börülce yer almaz.

Çiçeklenme devresinde optimum sıcaklığın üzerindeki sıcaklıklar meyve bağlamayı olumsuz yönde etkiler. Börülcenin en yüksek kuru madde üretimi için gerekli sıcaklık gündüz 27 °C, ge- ce 22 °C olmalıdır. Fasulyeye göre kurağa ve sıcağa biraz daha toleranslıdır.

Variegatus, fasulye tanelerindeki alacalı renklenmeyi ifade etmektedir.

Oblangus, fasulye tanesindeki uzun silindirik biçimi ifade etmektedir.

Bomba çeşidine giren kuru fasulyenin tane renkleri beyaz, şekilleri ovalimsi şişkin ve taneleri battal çeşidinden büyüktür.

Rhizobium phaseoli, fasulye kökleri üzerinde yumru oluşumunu sağlar.

Fasulye tohumlarının çimlenmesi için optimum sıcaklık 16-20 oC arasındadır.

Börülce köklerinin üzerinde yumrucuk oluşturan bakteri Rhizobium japonica bakterisidir.

Börülce taneleri yüksek protein miktarına karşın bu proteinler metiyonin bakımından eksiklidir.

Kırmızı börülce, tane renkleri açık pembemsi kahverenginden koyu kırmızıya kadar değişen, göbek bağı etrafında kahverengi siyah ince bir halka bulunan ve taneleri silindirik olan börülcedir.

Börülce taneleri % 55.7 oranında karbonhidrat içermektedir.

Vavilov çalışmaları sonucu olarak börülce için iki ayrı köken belirtmiştir. Bunlardan birincisi Hindistan ve İran ikincisi ise Nijerya ve Etiyopya’dır.