TARLA BİTKİLERİ I

Serpme Ekim: En ilkel ekim yöntemidir. Tohumlar elle veya makine ile serpilerek atılırlar. Tohum üzeri değişik şekilde kapatılır. Bu kapatma sırasında bazı tohumlar derinde kalır, bazıları ise açıkta kalır, bu nedenle çıkışlar yeknesak olmaz, bu durumda istenilen şekilde kışa giremeyen bitkiler kıştan zarar görürler. Ancak ekimde geç kalınmışsa, toprak çok nemli ise ya da araziler makinelerin çalışmayacağı kadar dik ise bu sistem uygulanır.

Birim alana atılan tohum miktarı artmaz, aksine tohumda israf önlenir. Birim alana atılan tohum miktarı, serpme ekimde artar.

Toprağın verimini artıran faktörler çok çeşitlidir. Bunlardan gübreleme, sulama, toprak işleme yöntemleri, ekim yöntemlerinin uygulanması ve bölge koşullarına uygun tohumluk kullanma ön planda yer alanlardır. Buğday da ekilecek çeşidin iyi tohumluğunu kullanmakla verimde % 15-20 artış sağlanabilir.

Biçerdöver dışındaki hasat yöntemlerinde hasat ve harman kaybı daha fazla ol- makta, hasat ve harman daha uzun zaman almakta iş gücü daha fazla olmaktadır. Buğdayda ve diğer tahıl cinslerinde verim kaybını önlemek bakımından hasadın zamanlı yapılması önem taşır. Bu bakımdan hasat ve harmanı ehliyetli biçer- döver operatörü yapmalıdır. Ayrıca, en uygun hasat ve harman, birlikte iş gücü, zaman ve harman kayıplarını en alt düzeye indiren biçerdöverle yapılan hasat- harmandır.

Sürme: Türkiye’de buğday ürününde en çok zarar veren başak hastalığıdır. Enfeksiyon tohumla olur.

Çavdar, fakir topraklardan en iyi şekilde faydalanan bir cinstir. En iyi çavdar top- rakları kumlu tınlı ve milli topraklardır. Bataklık alanların kültüre alınmasında ilk yetiştirilecek bitkilerin başında çavdar yer alır.

Tritikale (xTriticosecale Wittmack) genetik olarak buğday ve çavdarın melezlenmesi sonucunda elde edilmiş bir serin iklim tahıl cinsidir.

2017 yılı ekmeklik buğday üretiminde %32’lik pay ile ilk sırada İç Anadolu Bölgesi yer almaktadır. Bunu %18 ile Marmara Bölgesi ve %15 ile Güneydoğu Anadolu Bölgesi izlemektedir. Üretimde en az pay Doğu Anadolu ve Ege Bölgelerine aittir. Makarnalık buğday üretiminde ilk sırada %38’lik üretim ile İç Anadolu Bölgesi ve Güneydoğu Anadolu Bölgesi yer almak­tadır. Ege Bölgesi ise üretimde %13’lük pay ile üçüncü sıradadır.

2018-19 yılı rakamlarına göre buğday ihracatının başında Rusya gelirken, ithalatçıla­rın başında Mısır, Endonezya, Cezayir, Brezilya, Japonya ve Bangladeş gelmektedir. Satıcı ülkelerin başında AB (28), Rusya, A.B.D., Kanada, Ukrayna, Avustralya ve Arjantin yer almaktadır (Sırasıyla; 33, 28, 26, 21, 17, 19 ve 12 mil.ton) (TMO, 2017). 

 

Hegzaploid grup (Ekmeklik buğday), kromozom sayısı 2n=42’dir. Diploid grup (2n=14), Tetraploid grup (2n=28) kromozom sayısına sahiptir.

Azotlu gübreler, yağışın 300 mm olduğu bölgelerde 4 kg/da N, 600 mm civa­rında olan bölgelerde ise koşullara bağlı olarak 16-20 kg/da saf N şeklinde kul­lanılmalıdır. Kaliteli yüksek proteinli tane elde etmek için azotlu gübrelerin bir kısmı başaklanmadan önce baş gübresi olarak verilmesi uygundur.

Kışlık buğdaylarda ekilen tohumların üzerinde 4-6 cm toprak örtüsü bulunması en uygundur. 6 cm’den daha fazla bir derinlik, özellikle küçük taneli çeşitler için tehlikelidir. 8 cm’den daha derine yapılan ekimlerde to­hum çimlenirse de toprak yüzüne çıkamaz veya güçlükle çıkabilir.

Sıraya Ekimin Faydaları;  Tohumların çıkışları aynı zamanda (Yeknesak) olur.  Tohumlar için en uygun yaşama alanı sağlanır.  Sıraya ekildikleri için çapa ve yabancı ot, hastalık ve zararlılar ile mücadele işleri makine ile kolayca yapılabilir.  Tohumların aynı derinliğe ekimleri yapılır. Başaklar aynı zamanda olgunlaşırlar. Tohumda israf önlenir.

Sürme: Türkiye’de buğday ürününde en çok zarar veren başak hastalığıdır. Enfeksiyon tohumla olur .

Süne: Zararları buğday sap ve yapraklarında, erginleri süt olumundaki taneleri emerek zarar yapar. Diyarbakır, Şanlıurfa, Mardin illerinde zarar % 70’e kadar çı­kar. Verimli ve kaliteli bir buğday için süne mücadelesi önemlidir.

Dünyada ve Türkiye’de kültürü yapılan yulaflar (Avena sativa L.) hexoplaid gruba giren yulaflardır. Türkiye Yulaf Çeşitleri ; Arlington,  Yeşilköy-1779, , Ankara-76,  Ankara-84 , Yeşilköy 330, Faikbey, Seydişehir, Kahraman, Kırklar olarak sıralanabilir.

Tritikale bitkisi, buğday x çavdar melezi olup ABD, Polonya, Kanada ve Meksika gibi bir çok ülkede uzun süre devam eden ıslah çalışmaları sonucu marjinal, fakir tarım alanlarından dekardan alınan verimi artırmak suretiyle, hızla artan dünya nü­fusunun gıda ihtiyacını karşılamak amacıyla geliştirilmiş bir tahıl cinsidir.  Türkiye Tritikale Çeşitleri;• Tatlıcak-97, • Melez-2001, • Karma-2000, • Presto, • Tacettinbey, • Mikham-2002. Yeşilköy 330 bir yulaf çeşididir.

"Dünya’da en fazla ekim alanı Avrupa ile Kuzey ve Güney Amerika kıtasındadır. En az verim ise Afrika kıtasında görülmektedir (131 kg/da).Yulaf üretiminde ilk sırayı Rusya ve Kanada almışlardır. En yüksek yulaf verimi Avrupa ülkelerinden alınmaktadır"(s.75). Buna göre cevap d seçeneğidir.

" Sürme: Türkiye’de buğday ürününde en çok zarar veren başak hastalığıdır" (s.70). Buna göre cevap b seçeneğidir.