TARLA BİTKİLERİ I - Deneme Sınavı - 9

Mercimek, serin iklimlere adapte olmuş bir bitkidir. Bunun yanında sıcak, ılıman ve subtropik bölgelerde ve tropik bölgelerin yüksek kesimlerinde ve serin mevsimlerde de yetişebilmektedir. Soğuğa en dayanıklı yemeklik baklagil cinsidir.

1787 yılında Alman botanikçi Medikus tane şeklini dikkate alarak mercimeği Lens culinaris olarak adlandırmıştır.

Bakla ilk kez Orta Doğu’da kültüre alınmış ve dört ana yoldan dünyaya yayılmıştır.

Bakla ekiminde ilk toprak işleme derinlikleri 10 – 15 cm kadar olmalıdır.

Kuru bezelye tanesinde en çok bulunan amino asit % 7.20 ile Lysin’dir.

Bezelye serince iklimi sevdiğinden ve düşük sıcaklıklara nispeten dayanıklı olduğu için ılıman iklime sahip bölgelerde kışlık olarak Ekim, Kasım ve Aralık aylarında ekilebilir.

Nohut tuza en dayanıklı yemeklik tane baklagildir.

Bakla sulamasında toprağın 60 cm kök derinliğine kadar toprağın ıslatılması verimi en üst düzeye çıkarmaktadır.

Tescilli nohut çeşitleri, canıtez, izmir, ILC, gökçe, er, inci, hisar, eser, menemen, damla, cevdetbey, küsmen, ışık-05, akçin, aziziye, sarı, Çağatay, aydın, diyar, uzunlu, gülümser ve dikbaştır.

Tane renkleri genellikle kırmızımsı-sarı, tane şekli yuvarlağa yakın ve orta irilikte ve kabuk kalınca ve az kırışıklı olan nohutun al türüne kuşbaşı adı verilmektedir.

Mercimeğin türü lens culinaris medik, lens esculenta moench'tir.

Lens montbretti, tek yıllık, yatık ve kuvvetli gövdeye sahip Doğu Anadolu Bölgesinde, bazalt kayalıklarda ve nadas alanlarda 1000-1300 m’de rastlanılan mercimek sınıfı olmasındır.

Ervillia, Ervum, Cracca, Eu-vicia, ve Faba sınırlandırmaları baklaya aittir.

Türkiye tescillenmiş bakla çeşitleri, sevile, eresen, filiz ve kıtıktır.

Baklanın yetişme süresi 120-200 gün aralığındadır.

Pisum abyssinicum, tek yıllık, Güney Arabistan, Etiyopya’nın dağlık (2000 m) yörelerinde görülen bir pisum cinsidir.

Bezelyenin bodur formunun bitki boyu 75 cm’den daha azdır.

Bezelyenin Türkiye’de tescillenmiş tek çeşidi Marmara’dır.

Köklerinin üzerinde karşılıklı yerleşmiş ve böbreğe benzeyen bir
çift yumrucuk (nodozite) vardır.

Nohut, Orta Doğu ve Uzak Doğu’da geniş ölçüde kullanılan en eski yemeklik baklagildir.