TARLA BİTKİLERİ I - Deneme Sınavı - 7

Cicer türleri içinde kültürü yapılan en eski tür Cicer arietinum’dur. Doğru yanıt A'dır.

Nohut, kuraklığa en dayanıklı ve değişik toprak tiplerinde yetişebilen bir yemeklik baklagil cinsidir.

Makineli hasatta engel olan nedenler: Homojen olgunlaşmanın olmaması, uygun makinenin tam olarak geliştirilmemiş olması, tane dökümü (hasat ve harmanın farklı zamanda yapılması), bitki boyunun çok kısa ve yaslanıcı olmasıdır.

Nohut bitkisinde çevresel koşullara bağlı olarak 30-150 bakla  oluşabilmektedir. Nohutta baklanın şeklini tam olarak tanımlamak kolay olmasa da baklalar, tek dikişli, şişkin ve oval, 1-2 ender olarak ta 3 tane içerirler. Üzerleri seyrek tüylü, bakla duvarı 15-30 mm uzunluğunda, 7-14 mm kalınlığında ve 8-15 mm genişliğindedirler. Bitkide tohum sayısı bakla sayısına bağlı olarak 20-240 arasında değişebilmektedir. Taneler iki çenekten oluşmakta olup sadece tohum kabuğu (testa) tarafından sarılmaktadır. Tanenin uzunluğu 4-12 mm, genişliği ise 4-8 mm kadardır. Uzunluk genişlik oranı genellikle 1’dir. Çok büyük tanelilerde bu oran 1.5 olabilmektedir. Tane kabuğu düz, pütürlü, kırışık ya da tümsekli olabilir. Tane rengi, beyaz, sarımsı beyaz, kırmızımsı, kahverengi, yeşil ve siyaha kadar değişebilen tonlarda olabilir. Tane ağırlığı 0.10-0.75 g arasında değişebilmektedir. Doğru yanıt E'dir.

1. Lens montbretti (L. Kotschianus): Tek yıllık, yatık ve kuvvetli gövdeye sahip Doğu Anadolu Bölgesinde, bazalt kayalıklarda ve nadas alanlarda 1000- 1300 m’de rastlanmaktadır.

2. Lens nigricans: Tek yıllık, sık tüylü, gövde ince, yurdumuzun çeşitli yörelerinde 900 m yükseklikte bulunabilmektedir.

3. Lens ervoides (L. lenticulate): Tek yıllık, sık tüylü, gövde ince, yurdumuzun çeşitli yörelerinde 20-610 m’lerde bulunmaktadır.

4. Lens orientalis: Tek yıllık, sık tüylü, gövde ince, yurdumuzun çeşitli yörelerinde, vadi nadas ve çam ormanlarının altında, 450-1300 m’de rastlanmaktadır.

5. Lens culinaris (Lens esculenta): Tek yıllık, sık tüylü, gövde ince, yurdumuzun çeşitli yörelerinde, 900 m’de kültürü yapılmaktadır.

Mercimeğin taksonomisi incelendiğinde doğru yanıtın Lens culinaris olduğu görülecektir.

Küçük tanelilerde optimum çimlenme sıcaklığı 10-20 °C, Büyük tanelilerde ise, optimum sıcaklık 15-25 °C’dir. Doğru yanıt D'dir.

Mercimekte zarar yapan hastalıkların başında yaşamlarını toprakta geçiren Fusarium, phythium, rhizontanica türlerine ait mantarlar gelir. Bu mantarlar kök ve kökboğazına zarar verirler (kök çürüklüğü). Uromycos fabae yapraklarda pas hastalığını ortaya çıkarır. Nemli sıcak havalarda mildiyö önemli zarar yapar. Erken ekim ve sıcaklıklarda nem yeterli olursa antraknoz (Ascochyta lentis) zararlı olur. Doğru yanıt C'dir.

Bakla(Vicia faba L.). Doğru yanıt C'dir.

Baklada gövde, otsu ve çıplak, boğum ve boğum aralarından oluşur. Gövdenin kesitti dört köşe ve içi boştur. Bitki boyu çeşit ve iklim koşullarına bağlı olarak 20- 140 cm arasında değişir. Bitkide meydana gelen dal sayısı 2-6 kadardır. Doğru yanıt E'dir.

Bezelye (Pisum sativum L.). Doğru yanıt A'dır.

Pisum elatius: Tek yıllık, Akdeniz bölgesi Türkiye, Tibet’e kadar uzanan bölgede bulunmaktadır. Doğru yanıt C'dir.

Bakla, yemeklik baklagiller içinde toprağa en fazla azot bağlayan cinstir.

Filistin’de bulunan ve M.Ö. 4000 yıllarına ait oldukları saptanan nohut tanelerinin en eski örnekler olduğu belirtilmektedir.

Nohut, çoğunlukla kuzey yarım (20°-40° N) kürede yetiştirilmektedir. Derin köklü (1.5-2 m), gövde ve yaprakları tüylerle kaplı, epidermis mum tabakası ile örtülü olması nedeniyle, kuraklığa en dayanıklı yemeklik tane baklagil cinsidir.

Ülkemizde en uygun ekim zamanı Şubat ortası Nisan ayları arasında değişiklik göstermektedir.

Lens montbretti (L. Kotschianus): Tek yıllık, yatık ve kuvvetli gövdeye sahip Doğu Anadolu Bölgesinde, bazalt kayalıklarda ve nadas alanlarda 1000- 1300 m’de rastlanmaktadır.

Köklerinin üzerinde yumrucuk (nodozite) oluşturan Rhizobium leguminosarum bakterisidir.

Bakla; yemeklik baklagiller içinde toprağa en fazla azot bağlayan cinstir.

Bezelye tarımının Amerika’ya geçişi 1613 yılına rastlamaktadır.

Baklanın hasadına meyvelerin büyük çoğunluğu siyahlaştıktan ve tohumlar sertleştikten sonra başlanmalıdır. Bu dönemde gövde üzerindeki tüm yapraklar dökülmüş, fakat gövde ve yaprak sapları halen yeşildir.