TARLA BİTKİLERİ I - Deneme Sınavı - 8

Sertifikalı tohumluk tescil edilmiş çeşitlere ait o yılın üretimin programında olduğu resmi gazetede ilan edilen, fiziksel ve biyolojik nitelikleri en yüksek düzeyde bulunan, orijinal tohumluk veya kendisinden elde edilen çeşit safiyetini devam ettiren, tarla ve laboratuvar kontrolleri yapılarak standartlara uygunluğu belirlenen tohumluklardır. Esas olarak üreticiye dağıtımı yapılan tohumluk grubudur. Doğru cevap E'dir.

Tohumluk yetiştiriciliği yapanların tohumun ekiminden satışına kadar olan her aşamada çok
dikkatli olmaları gerekmektedir. Dikkat edileceklerden bazıları;

Türkiye tohumluk ithalat değerleri dikkate alındığında çim ve çayır otu ithalat değerinin 2000 yılında 1963 ton iken 2017 yılında 4765 ton olduğu ve  bu değerde sürekli artış meydana geldiği görülmektedir. Buğday, mısır, pamuk ve patates ithalat değerleri ise sürekli artış göstermemiştir. Doğru cevap D'dir.

Türkiye tohumluk ihracat değerleri dikkate alındığında hibrit ayçiçeği ihraç değeri 1995 yılında 1865 ton iken 2017 yılında 19385 ton olmuştur ve değerde sürekli artış görülmüştür. Buğday, pamuk, şeker pancarı ve hibrit mısır ihracat değerleri ise sürekli artış göstermemiştir. Doğru cevap B'dir.

Bitkilerin üretimlerinde kullanılan yumru, soğan, kök gibi vegatatif bitki bölümleri vegatatif toğumluk olarak tanımlanmaktadır. Rizom, Stolon, sap yumruları, kalınlaşmış kök, soğan, çubuk ve çelik vegatatif toğumluk çeşitlerinden bazılarıdır. Vagatatif olarak üreme yeteneğine sahip, değişik amaçlarla kullanmak üzere kesilen bir yıllık sürüngen olan ve özellikle asmaların çoğaltımında kullanılan tohumluk çeşidi çubuk olarak tanımlanmaktadır. Doğru cevap E'dir.

Generatif tohumluk bitkilerin eşey organlarında, tozlanma ve döllenme sonucu meydana gelen, bitki embriyosunu ve embriyo yedek besin maddesini (endosperm) taşıyan bitkisel üretimde kullanılan materyal olan tohumu tanımlamaktadır. Rizom, stolon, klon ve soğan ise vegatatif tohumluk çeşitleri arasında yer almaktadır.  Bitkilerin üretimlerinde kullanılan yumru, soğan, kök gibi vegatatif bitki bölümleri vegatatif tohumluk olarak tanımlanmaktadır. Doğru cevap D'dir.

Olgun bir tohumun embriyo, besin kaynağı olan endosperm ve bu yapıları koruyan tohum kabuğundan (testa) oluştuğu bilinmektedir. Buna göre olgun bir tohum I-II-III'ü içermektedir. İntegüment örtü zarlarıdır. Doğru cevap B'dir.

Hilum tohumun olgunlaştığı zaman funikulustan (göbek bağı) koptuğu anda üzerinde kalan ize verilen isimdir. Funikulustan ise göbek bağıdır. Karyopsis, tahıl tohumlarında tohum kabuğu ile meyve kabuğunun (perikarp) birleşmiş  yapısına denilmektedir. Perikarp meyve kabuğuna, integüment ise örtü zarlarına verilen isimdir. Doğru cevap D'dır.

Mikrobiyotik tohumlar yaşam süresi 3 yıldan az olan tohumlardır. Söğüt, kavak, şeker kamışı ve çayın yaşam süresi bir kaç gündür. Yer fıtığının yaşam süresi bir yıl, soğan ve mısırın yaşam süresi iki yıl, bezelye ve fasülyenin yaşam süresi ise üç yıldır. Buna göre yaşam süresi en kısa olan en uzun olana doğru; şeker kamışı-yer fıstığı-mısır-fasülye şeklinde sıralanır.

Bitki yetiştirmede çiçeklenmeyi sınırlayan faktörler arasında gün uzunluğu (ışıklanma süresi) ve sıcaklık ilk sıralarda gelmektedir. Gün uzunluğuna tepkileri açısından bitkiler 3 gruba ayrılmaktadır. Bunlar, kısa gün bitkileri, uzun gün bitkileri ve nört gün bitkileridir. Kısa gün bitkileri, çiçeklenme için 12-14 saaten daha az süreye gereksinim duyan bitkilerdir. Uuzn gün bitkileri genel olarak kritik süre olan 12-14 saaten daha uzun gün uzunluklarında çiçeklenen ve meyve veren bitkilerdir. Nötr gün bitkileri çiçeklenmede gün uzunluğu süresinden etkilenmezler. Patates ve bezelye uzun gün bitkilerine; tütün ve mısır ise kısa gün bitkilerine örnektir. Pamuk ise nötr gün bitkikisidir. Çiçeklenmede gün uzunluğundan etkilenmez. Doğru cevap D'dir.

Tohumlukların kalitesinin laboratuar ortamında test edilmesi amacıyla Dünyada ilk laboratuar 1869 yılında Almanya’da kurulmuş bunu 1871 yılında Danimarka ve 1876’da ise ABD’de kurulan laboratuarlar izlemiştir. Doğru cevap C'dir.

Ülkemizde üretimi yapılan yabancı döllenen tarla bitkilerine en iyi örnek ayçiçği ve mısırdır. Doğru cevap E'dir.

1963 yılında “ Tohumlukların Tescil, Kontrol ve Sertifikasyonu Hakkındaki Kanun”un yürürlüğe girmesi ile ülkemiz tohumluluğunda yeni bir dönem açılmıştır.

Doğru cevap E şıkkıdır.

Sınırsız gelişme kabiliyeti olan boğum ve gözleri kapsayan toprak altı gövde ve sapı ifade etmektedir. Bu tip çoğalmayı kanyaş bitkisinde görebilmekteyiz.

Doğru cevap A şıkkıdır.

2. Stolon: Gövdenin genellikle toprak üstünde yatay olarak uzanan sap ve sürgünlerini ifade etmektedir. Üzerinde gövde ve boğumları olan sürgünlerin boğumlarındaki gözlerden yeni bitkiler meydana gelmektedir. Stolon tipi tohumluğa ak üçgül ve çilek örnek olarak verilebilir.

Doğru cevap B şıkkıdır.

Hilum tohumun olgunlaştığı zaman funikulustan (göbek ba¤›) koptuğu anda üzerinde kalan ize verilen isimdir.

Doğru cevap C şıkkıdır.

Doğru cevap D şıkkıdır.

Çiçek; genel olarak eşeyli üreme organlarını (difli ve erkek organ/lar) kapsayan organlar topluluğu olarak tanımlanabilir. Genel olarak dört ana bölümden oluşmaktadır. Bunlar; Çanak Yapraklar, Taç Yapraklar, Erkek Organ ve Dişi Organdır.

Doğru cevap E şıkkıdır.

Tohum kabuğu veya testa, örtü zarlarının (integüment) değişmesinden meydana gelmektedir.

Doğru cevap A şıkkıdır.

Embriyo, yumurta hücresinin sperm çekirdeği ile döllenmesi sonucu oluşur.