TARLA BİTKİLERİ I - Deneme Sınavı - 15

Tarla bitkileri, yetiştirilen bitkilerin ve elde edilen ürünlerin cinslerine göre gruplara ayrılır. Bunlar:

• Tahıllar

- Serin iklim tahılları (buğday, arpa, çavdar, yulaf, tritikale)

- Sıcak iklim tahılları (mısır, çeltik, darılar, kuşyemi)

• Yemeklik Tane Baklagiller (nohut, mercimek, fasulye, bezelye, bakla, börülce)

• Endüstri Bitkileri

- Yağ bitkileri (ayçiçeği, kolza, susam, haşhaş, pamuk, aspir, soya fasulyesi, yer fıstığı ve diğerleri)

- Lif ve kauçuk bitkileri (pamuk, keten, kenevir, jüt, göksakızı ve diğerleri)

- Nişasta ve şeker bitkileri (şeker pancarı, şeker kamışı, patates)

- Keyf, ilaç ve baharat bitkileri (tütün, haşhaş, anason, şerbetçiotu, hardal, vanilya ve diğerleri)

• Yem bitkileri ve çayır mera

- Yem bitkileri (yonca, adi fiğ, korunga, üçgül, ayrık, ve diğerleri)

- Çayır meralar (doğal olarak yetişen, biçilerek ve hayvanlara otlatılarak değerlendirilen alanlardır)

Kuru Ziraat Sisteminin uygulandığı alanlarda tahıl tarlalarının işlenmesinde şu toprak işleme yöntemleri uygulanmaktadır:

a- Yırtarak Toprak İşleme Yöntemi: Dişli tırmıklar, karasaban, kültüvatörler, taban yırtan pulluklar ve benzeri gibi toprak işleme aletleri toprağı yırtarak işlerler.

b- Devirerek Toprak İşleme Yöntemi: Kulaklı (soklu) pulluklar, diskli pulluklar, diskaro ve benzerleri gibi toprak işleme aletleri toprağı devirerek işlerler.

c- Alttan Toprak İşleme Yöntemi: Kazayakları, kırlangıç kuyruğu pulluklar ve benzeri gibi toprak işleme aletleri toprağı alttan işlerler.

Türkiye’de, özellikle kuru ziraat sisteminin uygulandığı alanlarda, serin iklim tahıllarının güzden ve kışlık olarak ekilmesi hem ürünü güvence altına alır, hem de birim alandan daha yüksek verim kaldırmak için mutlak gereklidir. Güzlük ekimin, daha yüksek verim sağlayabilmesi için, bitkilerin 3-5 yapraklı olarak kışa girmeleri istenilen bir durumdur. Bitkilerin 3-5 yapraklı devrede kışa girebilmeleri içinde ekimin kıştan önce (sonbaharda) günlük ortalama sıcaklığın 5-8 °C ‘ye düştüğü zaman yapılmasının gerekli olduğu saptanmıştır. Bu devre Orta Anadolu’da 10-15 Ekim tarihleri arasına rastlar.

Toprağın killi, tınlı, killi-tınlı veya diğer toprak bünye sınıflarında olmasına göre ekilecek tohum miktarları da farklılıklar göstermektedir. Tınlı yapıya sahip topraklar, kardeşlenme oranı üzerine olumlu etkide bulunduklarından bu tip topraklarda ekimde m2’de daha az tohum sayısı ile yetinilir.

Tohum miktarı; birim alana atılacak tohum sayısı (m2’de tohum sayısı), tohumun ağırlığı (1000 tane ağırlığı), safiyeti ve çimlenme yeteneğine (biyolojik değer) göre belirlenir.

Tarla bitkilerinde uygulanan başlıca ekim yöntemlerini aşağıdaki gibi sıralayabiliriz.

Serpme Ekim

Sıraya Ekim

Ocağa Ekim

Sıcak iklim tahılları mısır, çeltik, darılar ve kuşyemidir. Yulaf ise soğuk iklim tahılları arasındadır. Doğru cevap D’dir.

Tarla tarımı, bölgelerin ekolojik koşullarına ve yetiştirilecek ürünün cinsine bağlı olarak toprak işleme, ekim nöbeti, ekim, gübreleme, sulama, yabancı ot mücadelesi, hasat ve harman gibi konuları açıklayan bilim dalıdır. Bu tanımdan da anlaşıldığı gibi tarla tarımı, tarlaya ekilen tarla bitkilerinin yetiştirilme yöntemlerini açıklamaktadır. Doğru cevap E’dir.

Kara nadas çeşidinde, nadas işlemesi Mart ortası ile Nisan başlarında başlar, Ekim ayına kadar devam eder. Kurak bölgelerde uygulanır. Bu bölgelerde hasattan sonra gölge tavı yoktur. Bundan dolayı anız bozma da yapılmaz. Sonbahar işlemesi zararlı olmamakla beraber faydalı da değildir. Doğru cevap C’dir.

Ekim nöbetinin pek çok faydası vardır. Erozyonu önlemek (azaltmak), toprak canlılığını derinlemesine arttırmak, toprağın değişik katlarından aynı derecede faydalanmak, hastalık ve zararlılarla mücadele etmek, toprağın yapısını düzeltmek, çeşitli ürünler yetiştirilerek ekonomik yönden fayda sağlamak. Doğru cevap E’dir.

Yöntemler içerisinde en ilkel ekim yöntemi olan serpme ekimde tohumlar tarla yüzeyine elle ve değişik serpici aletlerle atılır ve tohumların üzeri çeşitli toprak işleme aletleri ile kapatılır. Doğru cevap A’dır.

Birim alandan elde edilen ürünü kısa zamanda artıracak en önemli etken gübrelemedir. Türkiye’de tahıl topraklarının hemen tümü temel besin maddeleri olan azot (N) ve fosfor (P) bakımından fakirleşmiştir. Doğru cevap B’dir.

Kışlık çeşitlerde, çimlenme ile sapa kalkma dönemleri arasındaki devrede, 1-5 °C arasında 5-60 günlük bir düşük sıcaklıkta kalma isteğine vernalizasyon denir. Doğru cevap C’dir.

Yurdumuzun değişik bölgelerinde çeşitli hasat yöntemleri uygulanmaktadır. El ile yolarak, orakla, tırpan (kosa) ile, orak makinaları (dolaplı biçer, biçer bağlar) ile hasat ve biçerdöverler ile hem hasat ve hem de harman bir arada yapılır. Doğru cevap E’dir.

Diğer seçeneklerde verilenler bitkilerin bakım işlemleri arasında sayılırken, ekim nöbeti bu işlemlerin arasında değildir. Doğru cevap B’dir.

Maddelerde verilenlerin tümü nadastan beklenen faydalar arasında sayılabilir. Doğru cevap E’dir.

Tarla bitkileri, yetiştirilen bitkilerin ve elde edilen ürünlerin cinslerine göre
gruplara ayrılır. Bunlar:

Tarla bitkileri, yetiştirilen bitkilerin ve elde edilen ürünlerin cinslerine göre gruplara ayrılır. Bunlar:

Kuru ziraat ekolojik bölgelerinde bitkilerin büyümeleri ve ürün vermeleri için gerekli suyu, sulama suyu ile karşılayan yerlerdeki ziraat sistemidir. Sulama, doğal yağışlarla karşılanamayan ve bitki büyümesi için gereken suyun toprağa verilmesidir. Sulu tarımda üretim sürekli yapılmakta ve nadas yoktur.

Toprağı işlemenin esas olarak iki amacı vardır. Bunlar, üretilecek bitkinin yetişeceği yerde bulunan yabancı otları yok etmek ve ekilecek tohuma uygun çim yatağı hazırlamaktır. Bunun yanında toprak yüzeyinde yer alan, sap saman gibi artıklar olan anız, gübre ile bazı yabancı ot öldürücü ilaçların toprağa gömülmesi de sağlanmaktadır. Bazı yörelerimizde daha iyi bir tohum yatağı hazırlığı için anızlar yakılmaktadır.