TARIMSAL YAPILAR VE SULAMA - Deneme Sınavı - 15

Kişi başına kullanılabilir su miktarının yılda 1.700 m³den fazla olan ülkeler su potansiyeli yönünden zengin bir olarak sınıflandırılmaktadır.

Su içinde bulunan partiküllerin birleşerek çökmesine flokülasyon denir. Transpirasyon terleme, evaporasyon buharlaşma, evapotranspirasyon buharlaşma ve terleme, infiltrasyon ise sızma anlamına gelir.

Yüksek kaliteli yerüstü suları içeren Sınıf I sular, içme suyu olarak kullanılma potansiyeline sahip sulardır. Bu sınıfa giren sular yüzme ve benzeri amaçlarla kullanılabilir. Rekreasyonel amaçla kullanılabilir. Alabalık üretiminde, hayvan üretiminde ve çiftlik ihtiyacını karşılamak için kullanılabilir.

Yeraltı sularının kullanılabilmesi için yeraltı sularındaki nitrat sınırı 50 µg/L olmalıdır.

En fazla su sığır etinin elde edilmesinde kullanılır.

Dünyada su kullanımı sıralaması beş başlık altında toplanmaktadır. Bunlardan ilk sırada gıda ve tarım bulunmaktadır. Bu sektörler en fazla su kullanan sektörlerin başında gelmektedir. Bunu enerji ve sanayi takip etmektedir. Evsel su kullanımı ve içme suyu kullanımı 4. sırada yer almaktadır. Son olarak ise ekosistemlerin su ihtiyacı gelmektedir.

Aşağıdaki tabloya göre Türkiye’de havzalara göre yıllık yeraltı su potansiyelinin en yüksel olduğu havza Fırat-Dicle havzasıdır. 

Az Kirlenmiş suları gösteren Sınıf II suların ise içme suyu olarak kullanılma potansiyeli vardır. Alabalık dışındaki balık üretiminde ve rekreasyonel maksatlar için kullanılabilir. (Doğru Cevap B’dir)

Aşağıdaki şekile göre yeraltı suyu ve akifer doygunluk zonu içinde kalır. 

Sağlık Bakanlığı'nın görevleri arasında aşağıdaki maddeler bulunmaktadır:

Aşağıdaki tabloda da görüldüğü üzere sığır eti elde etmek için tüketilmesi gereken su miktarı en fazla düzeydedir. Cevap E'dir. 

Akarsu havzaları açık ve kapalı olarak ikiye ayrılır. Suları denize ulaşan havzalara açık, suları denize ulaşmayanlara ise kapalı havza adı verilir. (Doğru cevap D'dir)

İki geçirgen olmayan tabaka arasında sıkışmış halde bulunan yeraltı suyunun (basınçlı yeraltı suları) üst tabakanın delinmesiyle fışkırarak yeryüzüne çıkması ile oluşan kaynaklara artezyen denir.    ( Doğru Cevap B’dir)

Suyun yerüstünde, yeraltında ve atmosferdeki hareketini içeren sürece su çevrimi denir. (Doğru Cevap E’dir)

İçerisinde kalsiyum, magnezyum ve demir iyonları gibi  +2 ve daha yüksek değerleri katyonları bulundurulan sert sulardır. (Doğru Cevap B‘ dir).

Bir ton tarımsal ürün elde etmek için gerekli su miktarı.

Ürün Miktar (m3 /ton)

Patates 160

Mısır 450

Süt 900

Buğday 1.200

Soya 2.300

Çeltik 2.700

Tavuk 2.800

Yumurta 4.700

Peynir 5.300

Sığır eti 15.000

Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü Görevleri

• İçme, sulama ve kullanma suyu temin etmek

• Sulama tesisi kurmak

• Sulak alanları ıslah etmek

• Yerüstü ve yeraltı sularını kalite yönünden izlemek

• Atık su arıtımını sağlamak

• Taşkınlara karşı koruma tedbirleri almak

• Sulu ziraatı yaygınlaştırmak

• Hidroelektrik enerji üretmek

• Yeraltı suyu etüt ve araştırmaları için kuyu açmak veya açtırmak

• Yeraltı suyu tahsisi ve tescili işlemlerini yapmak

• Yeraltı sularının korunmasını sağlamak

• Baraj kurmak

• Su tasfiye tesisi inşaatlarını yapmak

• Su depoları yapmak

• Nehirleri ve bataklıkları ıslah etmek

Su, çevrim boyunca, atmosferde, okyanuslarda, denizlerde, göllerde, rezervuarlarda, akarsularda, bitkilerin yapısında, kar içinde, toprak neminde, akiferlerde bulunur. Dünyadaki suyun toplam hacmi sabittir. Ancak suyun kalitesi ve kullanıla­bilirliği çeşitli faktörlere bağlı olarak önemli ölçüde değişir. Döngü içinde su güneş enerjisi ile sürekli hareket etmektedir. Güneş okyanuslardan buhar­laşmaya neden olur bulutları ve yağışı oluşturur. Yağışın büyük kısmı okyanuslara düşse de %20’lik kısmı karalar üzerine düşmektedir. Bu su akarsu ve gölleri besler, toprak ve yeraltı suyunu yeniler. Bit­kilerin, hayvanların ve insanların kullandığı bütün suyu sağlar.

Buharlaşma (evaporasyon) suyun sıvı halden gaz haline geçerek atmosfere iletilmesidir. Buharlaşma deniz, göl, nehir gibi açık su yüzeylerinden ve nemli toprak yüzeyinde meydana gelir. İklim ve yüzeyin özellikleri buharlaşmayı etkiler.

Bitkiler topraktan aldıkları suyun bir kısmını yapraklardaki stomalar yolu ile atmosfere verirler ki buna terleme (transpirasyon) adı verilir. İklim, bitki türü ve yoğunluğu, toprak nemi ve toprak özellikleri terlemeyi etkiler. Bu­harlaşma ve terleme olaylarının ikisine birden evapotranspirasyon adı verilir.

Herhangi bir havzaya (alana) düşen yağışın, sızma (infilt­rasyon) ve buharlaşmadan sonra geri kalan suyun bu alanı terk eden kısmına yüzey akış adı verilmektedir. Uzun ve şiddetli yağışlarda yüzey akış suyu artar, akarsular bu suyu taşıyamadığından taşkın başlar. Yağış hızı toprağa sızma kapasitesinden fazla olduğu zaman yüzey akış meydana gelir. Yağış, iklim ve havza özellikleri yüzey akışını etkiler.

Toplam su miktarının ancak %2,5’i tatlı su olarak göllerde, nehirlerde, yeraltı sularında ve buzullarda bulunmaktadır. Bu tatlı su miktarının 2/3 (%68.70) kutuplarda buzul halinde, daimi kar örtüsü halinde veya toprak tabakasında bulunur. Buzullar suyu kar ve buz halinde depolar ve mevsimlere bağlı olarak değişik miktarlardaki suyu yerel akıntılara bırakır. Buzullar iklim değişikliğinin sonucunda azalmaktadır. Tatlı suların %30’u yeraltı suları, %0,4’ü ise atmosfer ve yüzey sularıdır.