TARIMSAL METEOROLOJİ

Atmosferdeki toplam su miktarı 13.000 km3 dolayındadır.

Havanın su buharı miktarı, atmosferde zaman ve yer olarak çok fazla değişmektedir.

Doymuş olan hava daha fazla su buharı alamaz.

Havadaki nem miktarının, verilen değerleri aşması durumunda yoğunlaşma
meydana gelmektedir.

Herhangi bir sıcaklıkta havanın taşıyabileceği maksimum nem miktarı ile havada bulunan nem miktarı arasındaki farka “Doyma Açığı” denir.

Spesifik nem; bir kg havanın taşıdığı nemin miktarıdır ve gram olarak belirtilir.

Atmosferde bağıl nem, günün saatlerine ve yılın mevsimlerine göre değişiklik
gösterir.

Havadaki mutlak nem miktarı, genellikle Assmann-Aspirasyon psikrometresi ile ölçülür.

Termometrelere hazneleri çevresinden vantilatör yardımı ile
hava akımı sağlanır.

Gece buharlaşma sürekli azaldığından, havadaki nem miktarı ve bunun
sonucunda, su buharı basıncı sabahleyin ikinci bir en küçük değere erişir.

Su buharı, suyun buharlaşmış şeklidir. Su buharı, atmosfer içerisinde çok az olmasına karşın, atmosferin çok önemli bir elemanıdır. Çünkü birçok meteorolojik olayın oluşmasında etkilidir. Atmosferdeki su buharının kaynağını toprak ve su yüzeyinden buharlaşan su oluşturur. Atmosferde su buharı sürekli bulunur. Ancak miktarı her yerde ve her zaman farklılık gösterir. Su buharı, atmosferde gözle görülemeyecek durumdadır. Çiğ, kırağı, sis ve bulut biçimine dönüşerek gözle görülebilir bir duruma gelir. Atmosferdeki su buharı, atmosferin her yerinde eşit olarak dağılım göstermez. Özellikle tropik bölgelerde daha fazla bulunur.

Su buharı, atmosferde gözle görülemeyecek durumdadır. Çiğ, kırağı, sis ve bulut biçimine dönüşerek gözle görülebilir bir duruma gelir.

Su yüzeyinden, nemli topraktan ve bitkilerden buharlaşarak atmosfere karışan su üç biçimde bulunur. Bunlar, gaz, sıvı ve buz kristalidir. Bir durumdan diğerine olan geçişler sıcaklığa, diğer bir anlatımla ısı alış-verişine bağlıdır.

Belirli bir sıcaklıkta 1 m3 havanın içerdiği nemin (mutlak nem), o sıcaklıkta taşıyabileceği en yüksek nem miktarına oranıdır ve (%) olarak tanımlanır.

Havanın en yüksek su buharı ile yüklenmesi, havanın doyma noktası olarak tanımlanır.

Spesifik nem; bir kg havanın taşıdığı nemin miktarıdır ve gram olarak belirtilir.

Su buharı basıncı bağıl nemin aksine havanın soğuk olduğu zamanlarda daha düşük, havanın sıcak olduğu zamanlarda daha yüksektir. Bizim bulunduğumuz coğrafi bölgede ilkbahar ve yaz aylarında sabahın erken saatlerinde su buharı basıncı düşüktür. Öğleye doğru havanın ısınması ve buna bağlı olarak artan buharlaşma ile su buharı basıncı yüksek bir düzeye erişir. Toprak yüzeyine yakın katmanlarda görülen sıcaklıktaki hızlı yükselme ve buna bağlı oluşan konveksiyonla ortamdaki su buharı hızlı bir biçimde yükselmekte, yerine aynı hızla su buharı gelememektedir. Bunun sonucunda, su buharı basıncı düşmeye başlamakta ve öğleden sonra en düşük düzeye erişmektedir. Akşama doğru konveksiyonun sona ermesi ya da yavaşlaması, buna karşın buharlaşmanın sürmesi sonucu, nem miktarı artmaya başlar ve buhar basıncı akşam ikinci bir maksimuma erişir. Gece buharlaşma sürekli azaldığından, havadaki nem miktarı ve bunun sonucunda, su buharı basıncı sabahleyin ikinci bir en küçük değere erişir. Böylece hava nemi ve buhar basıncı günde iki maksimumlu ve iki minimumlu bir eğri çizmiş olur.

Atmosferde bağıl nem, günün saatlerine ve yılın mevsimlerine göre değişiklik gösterir.
• Karalarda sabahları sıcaklığın minimum olduğu zaman olan gün doğuşu sırasında bağıl nem maksimum, sıcaklığın maksimum olduğu zaman olan öğleden sonraları ise minimum değere erişir.
• Kış aylarında bağıl nemde bir maksimum, yaz aylarında ise bir minimum elde edilir.
• Okyanuslarda günlük ya da yıl içinde bağıl nem değerinde büyük değişiklik görülmez.

Kış aylarında su buharı basıncı yaz aylarından farklıdır. Kışın yalnızca öğleden sonra bir maksimum ve minimumlu bir eğri elde edilir.

Higrometre ile nem ölçülmesi sırasında, yağdan temizlenmiş insan saçı kullanılmaktadır. Yöntem, insan saçının nemlendiğinde uzaması esasına dayanır.