TARIMSAL METEOROLOJİ

Devlet Meteoroloji İşleri Genel Müdürlüğü’nün görevleri aşağıdaki gibi özetlenebilir:

Meteoroloji istasyonları veya birimleri açmak, çalıştırmak ve gerekli meteorolojik gözlemleri yapmak,

Askerî ve sivil; kara, deniz ve hava ulafltırması ile tarım ve diğer sektörler için hava tahminleri yapmak,

Tarım, orman, turizm, ulaştırma, bayındırlık, enerji, sağlık, çevre ve silahlı kuvvetlerle gerekli görülen kurum ve kuruluşlar için meteorolojik destek sağlamak, uluslararası anlaşmalarla sorumluluğuna verilen meteorolojik hizmetleri yürütmek,

Yurt içi ve yurtdışı meteorolojik bilgi alışverişi yapmak bu bilgilerden gerekligörülenleri halkın yararlanabileceği biçimde yayınlamak,

TRT kanununa uygun olarak radyo istasyonu kurmak ve işletmek,

Meteoroloji ile ilgili uluslararası kuruluşlarda Türkiye’yi temsil etmek ve gerekli işbirliğini sağlamak.

Simetrik meteoroloji diye bir dal yoktur. Meteorolojinin Dalları şunlardır: Genel Meteoroloji, Dinamik Meteoroloji, Fiziksel Meteoroloji, İstatistiksel Meteoroloji, Sinoptik Meteoroloji, Biyometeoroloji, Hidrometeoroloji, Denizcilik Meteorolojisi, Havacılık Meteorolojisi ve Tarımsal Meteoroloji.

Biyometeoroloji: Hava olaylarının canlılar üzerindeki etkilerini inceler.

Dinamik Meteoroloji: Atmosfer içerisinde meydana gelen hava hareketlerini ve ısı geçişini matematik ve fizik kanunlarıyla açıklamaya çalışır. Dinamik meteoroloji hidrodinamik açıdan hareket ve kuvvetlerin dağılışını, termodinamik açıdan ısının dağılışını incelemektedir. Amacı sayısal hava tahminleri yapabilmektir.

Ülkemizdeki kayıtlı en eski rasatlar İstanbul’da Saint-Benois ve Bebek’te bulunan yabancı okullarda 1839-1847 yılları arasında yapılan rasatlardır.

Osmanlı İmparatorluğu’nda meteorolojinin kurumsallaşma çalışmaları Kandilli Rasathanesi’nin kurulması ile başlamıştır. Kandilli Rasathanesi, Fransız Hükümetinin tavsiyeleri üzerine İstanbul’da Rasathane-i Amire adıyla 1867 yılında kurulmuş ve bu kuruluşun ilk sorumlusu da Aristide Coumbary olmuştur.

Günümüzde meteorolojik hizmetler tamamen bilimsel yöntemlerle ve uluslararası işbirliği içerisinde yürütülmektedir. Bu alanda işbirliği amacıyla ilk uluslararası konferans Almanya’da 1872 yılında toplanmıştır. Uluslararası Meteoroloji örgütü 1873 yılında kurulmuş, üye ülkelerin sayısının artması nedeniyle 1950 yılında Dünya Meteoroloji Örgütü (WMO) adını almıştır.

Tarımda meteorolojik verilere:

Ülkemizde Meteoroloji biliminin öncüleri; 15. yüzyılda astronomi konusunda yapmış oldukları çalışmalarla Uluğbey ve Ali Kuşçu'dur. Bu iki öncü bilim insanından Ali Kuşçu, A şıkkında yer almaktadır. Doğru cevap A şıkkıdır.

Meteorolojinin çok sayıda alt dalları bulunmaktadır. Bunlardan biyometeoroloji, hava olaylarının canlılar üzerindeki etkilerini incelemektedir. Böyle bir soruda kelime kökleri size yardımcı olabilir. Örneğin "biyo" kelimesi "canlı"demektir. Buradan yola çıkarak canlı-meteoroloji ilişkisini konu ile ilgili fikriniz olmasa bile tahmin edebilirsiniz.

Sinoptik meteoroloji, eş zamanlı (simultane) yapılan sinoptik ölçümlere dayanarak çeşitli iklim tiplerinin tayin edilmesi ile ilgili daldır. Burada dört farklı ile ait iklimsel veriler, sinoptik (eş zamanlı) veridir. Dolayısıyla bahsi geçen örnek çalışma sinoptik meteorolojinin çalışma konusu sınırları içerisinde yer almaktadır.

Astım, havada belli kirleticiler, hayvan tüyleri, ozon vb. etmenlerin varlığıyla ilgili olarak hassas kişilerde ortaya çıkan bir hastalıktır. Astım etmenlerinin havadaki dağılımı, meteorolojik verilerle doğrudan ilişkilidir. Benzer şekilde, polen alerjisi de meteorolojik verilerle ilişkili olarak bitkilerin ortama saldıkları ve sonrasında yine meteorolojik dengeler kapsamında atmosferde hareket eden alerjik yapılardır. Bitkilerin erkek üreme hücreleri olan polenlere bağlı alerjik reaksiyonlar yine meteorolojik etmenler ile yakın ilişkilidir, çünkü polen hava hareketleri ile taşınır. Sıtmanın ise doğrudan meteorolojik olaylarla ilgisi bulunmamakta, ana etmeni sivrisinekler olan bir hastalıktır. Dolayısıyla, sorumuzun doğru cevabı C şıkkı olmalıdır.

Fosil bitki türleri, bir bölgede geçmişteki iklim koşulları ile ilgili olarak bilgi verebilir. Çünkü belirli bitki türlerinin gelişmesi için gereken iklim koşulları bellidir. Dolayısıyla bir bölgede doğal bir bitki türü yayılış göstermişse veya tarımsal bir ürün yetiştirilebilmişse, buradan o bölgenin iklim koşullarının bitkinin sağlıklı gelişmesi için gereken koşullarla benzerlik göstermesi gerektiği sonucu çıkarılabilir. Polen çeşit ve sayısı için de benzer bir yaklaşım ortaya konabilir. Ancak yeraltı su kaynaklarının varlığı, geçmişteki iklim koşulları hakkında sağlıklı bir fikir vermekten uzaktır.

Tarımsal Meteoroloji ve Biyometeoroloji ilgi ve çalışma alanı bakımından birbirine en yakın alanlardır. Tarımsal meteoroloji atmosferde meydana gelen olaylarla bitkiler ve hayvanlar arasındaki karşılıklı etkileşimi incelerken, biyometeoroloji buna ek olarak sadece insanlarla olan etkileşimi de içermektedir.

Karadeniz bölgesi Türkiye'de günlük ve yıllık sıcaklık farkının en az olduğu iklim tipidir. Yazlar da kışlar da, ülkemizin diğer bölgelerine nazaran daha ılıman geçmektedir. Dolayısıyla bu bölgede yaşayan bir hayvansal organizma, Ağustos ayı içerisinde Antalya gibi sıcaklığı oldukça yüksek bir ile kıyasla ısı stresini daha az yaşayacaktır.

Yukarı bahsedilen olay, Türkiye'deki biyolojik çeşitliliğinin temel unsurlarından birini oluşturmaktadır. Ve bu süreçte iklimsel değişiklik çok önemli rol oynamaktadır. Konu ile ilgili olarak, B şıkkı dışındaki bütün çıkarımlar yapılabilir. Ancak canlı türlerinin soğuk iklimleri tercih etmedikleri gibi genel bir sonuç çıkarılamaz.

Meteorolojinin ortaya çıkışı on altıncı yüzyılın sonlarında termometre ve barometrenin bulunması ve on sekizinci yüzyılın sonlarında higrometrenin icat edilesi ve bu aletlerin atmosferik olayların tahmininde ve açıklanmasında kullanılmasıyla başlar.

Son bilimsel çalışmalar ve uzay hakkındaki bilgilerin artması ile 1960 yıllında ilk hava uydusu olan TİROS-I uydusu uzaya fırlatılmıştır. Böylece uzay çağı meteorolojisi çağı başlamıştır.

Meteoroloji bilimi kullanılan cihazların gelişmesi ile hız kazanmıştır. Özellikle 1800’lü yıllarda bir çok cihazın icadı katkı sağladığını görmekteyiz. 1843 yılında telgrafın icat delmesi elde edilen rutin hava gözlemlerinin iletilmesi konusunda önemli katkı sağlamıştır.

Ülkemizdeki kayıtlı en eski rasatlar İstanbul’da Saint-Benois ve Bebek’te bulunan yabancı okullarda 1839-1847 yılları arasında yapılan rasatlardır.