SU BUHARI VE NEM
Su buharı hangi şekillerde atmosfer içinde görünür hale gelebilir ?
Çiy, kırağı, sis ve bulut şeklinde görünür hale gelir.
Yer yüzündeki yıllık ortalama yağış miktarı ne kadardır ?
880 mm'dir.
Su buharı atmosferde hangi fazlarda bulunabilir ?
Gaz, sıvı ve buz kristali halinde katı olarak bulunabilir.
Enerjinin yer değiştirmesi bakımından erime, donma ve yoğunlaşma olaylarının hangisi diğerlerinden farklıdır?
Donma ve yoğunlaşmada su enerji verirken erimede enerji alır.
Doyma noktası nedir?
Havanın en yüksek su buharı ile yüklenmesi doyma noktasıdır.
Donma noktasında bir metreküp hava ne kadar nem taşıyabilir?
4.8 gram nem taşıyabilir.
Bir hava kütlesi doyma noktasına hangi iki şekilde ulaşabilir ?
a. Hava kütlesinin sıcaklığı sabit kalıp, su buharı miktarı arttığında,
b. Hava kütlesinin su buharı sabit kalıp, sıcaklık azaldığında olmak üzere iki şekilde erişebilir.
Doyma açığı nedir ?
Herhangi bir sıcaklıkta havanın taşıyabileceği maksimum nem miktarı ile havadaki nem miktarı arasındaki farka doyma açığı denir.
Hava nemi kaç biçimde tanımlanabilir ?
* Mutlak nem
* Bağıl nem
* Spesifik nem
* Buhar basıncı
Mutlak nem nedir?
Mevcut belirli bir havanın 1 m3’deki nemin gr. olarak miktarıdır. Mutlak nem miktarları, sıcak bölgelerden soğuk bölgelere gidildikçe azalır. Aynı şekilde mutlak nem; yaz aylarında kış aylarından, gündüzleri gecelerden daha yüksektir.
Bağıl nem nedir?
Belirli bir sıcaklıkta 1 m3 havanın içerdiği nemin (mutlak nem), o sıcaklıkta taşıyabileceği en yüksek nem miktarına oranıdır ve (%) olarak tanımlanır.
Çiğlenme noktası sıcaklığı nedir?
Atmosfer içinde yükselme sonucu hava soğuduğunda veya havaya soğuk bir hava kütlesi karıştığında bağıl nem miktarı artar. Bağıl nem değerinin % 100’e eriştiği sıcaklığa çiğlenme noktası sıcaklığı denir.
Spesifik nem nedir?
Spesifik nem; bir kg havanın taşıdığı nemin miktarıdır ve gram olarak belirtilir. Hava neminin bu şekilde tanımlanarak belirlenmesinin bazı yararlı yönleri vardır. Çünkü yukarı yükselen havanın içerdiği nem miktarı değişmemekle birlikte 1 m3 havanın içerdiği nem miktarı yükselen havanın hacim değiştirmesi nedeniyle değişmektedir.
Buhar basıncı nedir?
Havadaki su buharı miktarı, uygulamada buhar basıncı olarak da anlatılır. Buhar basıncı, havanın toplam basıncı içerisinde su buharının altındaki yüzeye yaptığı basınçtır. Birimi mm Hg yüksekliği olarak verilir.
Buhar basıncıyla sıcaklık arasında nasıl bir ilişki vardır?
Buhar basıncı hava soğuk olduğunda daha düşük, sıcak olduğunda daha yüksektir.
Bir gün içinde Ankara'da mı yoksa okyanustaki bir noktada mı bağıl nemin daha ciddi değişiklikler göstermesi beklenebilir ?
Okyanusta gün içinde bağıl nemde ciddi değişiklikler görülmez, doğru cevap Ankara'dır.
Çöl bölgelerinde günlük nem değişimi eğrisi çizildiğinde kaç dalga görülür?
Sıcaklık artışına bağlı tek dalga görülür.
Psikrometreyle nem ölçümünü açıklayınız.
Havadaki mutlak nem miktarı, genellikle Assmann-Aspirasyon psikrometresi ile ölçülür. Bu psikrometre biri kuru, diğerinin haznesi ıslatılmış iki termometre ve bir vantilatörden oluşur. Termometrelere hazneleri çevresinden vantilatör yardımı ile hava akımı sağlanır. Islak haznede fazla buharlaşma nedeni ile termometrede sıcaklık düşüşü görülür. Çünkü buharlaşma için ısı enerjisi tüketilir. Havanın su buharı açısından doyma açığı ne kadar büyükse, buharlaşma ve buna bağlı olarak da ıslak ve kuru termometreler arasındaki sıcaklık farkları, o oranda büyüktür. Kuru ve ıslak termometrelerde okunan sıcaklık farklarına göre, psikrometre formülü ve bunlardan hazırlanan çizelgeler yardımıyla mutlak nem, buna bağlı olarak da bağıl nem miktarı bulunur.
Higrometreyle nem ölçümünü açıklayınız.
Havanın bağıl nemi, psikrometre aracılığıyla çeşitli hesap ve çizelgelere gerek kalmaksızın, doğrudan higrometre adı verilen araçlarla ölçülebilir. Çeşitli higrometreler varsa da, yaygın olarak saçlı higrometreler kullanılmaktadır. Bu yöntemde, yağdan temizlenmiş insan saçı kullanılmaktadır. Yöntem, insan saçının nemlendiğinde uzaması esasına dayanır. Yalnız, saç zamanla materyal yanılması gösterdiğinden, ara ara psikrometre sonuçlarına göre ayarlanması gerekir.