TARIMSAL METEOROLOJİ - Deneme Sınavı - 9

Meteoroloji biliminin ortaya çıkışı 16. yüzyılın sonlarında termometre ve barometrenin ve 1700’lü yılların sonunda higrometrenin icat edilmesi ve atmosferde meydana gelen olayların açıklanmasında kullanılmasıyla başlar.

Havacılık Meteorolojisi (Aeronatik Meteoroloji): Meteorolojinin uçuş problemlerine uygulanmasını inceleyen bir bilim dalıdır.

PSİKOMETEOROLOJİ METEOROLOJİNİN DALLARINDAN BİRİ DEĞİLDİR.

Tarımda meteorolojik verilere: • Don olaylarının etkisini azaltmada (örneğin don olma olasılığının yüksek olduğu günlerin tahminlenmesi), • Erken uyarı sistemleriyle bitki zararlıları ve hastalıklarına karşı mücadele zamanlarının belirlenmesinde, • Hayvan hastalık ve parazitlerinin yayılmasını önlemede, • Elde edilen ürünlerin hasat, taşıma, kurutma ve depolanmasında, • Toprak hazırlığı amacıyla, • Bitkilerin ekim, dikim, çimlenme, çiçeklenme döneminde, • Baraj, gölet vb. su yapılarının planlanmasında, • Sulama ve drenaj sistemlerinin tasarımında, • Tarımsal yapıların (konut, hayvan barınağı, sera, silo vb.) planlanıp projelenmesinde, • Erozyon kontrolünde, • Hayvanlarda ısı stresi oluşumunu önlemede, • Uygun bitki çeşidi ve ekim zamanının belirlenmesinde gereksinim duyulur.

Cumhuriyetin ilanından sonra Gıda, Tarım ve Hayvancılık, Millî Savunma, Bayındırlık ve Sağlık Bakanlıkları kendi meteoroloji örgütlerini kurarak amaçlarına uygun gözlemler yapmışlardır.

Tarımsal üretimi artırmak ve üretim aşamasındaki riskleri azaltmak için nem, sıcaklık, rüzgâr hızı, rüzgâr yönü, yağış, bulutluluk, buharlaşma ve güneşlenme gibi iklim parametrelerinin uzun yıllık verilerine gereksinim duyulur.

Tarımsal Meteoroloji: Sıcaklık, nem, yağış, güneşlenme ve radyasyon, rüzgâr, bulutluluk ve diğer su denge faktörleri gibi elemanlar ile bitkilerin ve hayvanların yaşam fonksiyonları arasındaki ilişkilerini inceler.

Devlet Meteoroloji işleri Genel Müdürlüğü; kuraklık çalışmaları, yağışlarla ilgili istatistik çalışmalar, fenolojik (iklim şartlarının bitkilere etkisi) araştırmalar gibi tarımsal meteoroloji çalışmaları yanında, Türk tarımının gereksinim duyduğu aylık ve yıllık yağış ve sıcaklık analizlerini de hazırlamaktadır.

Azot gazı, oksijenle birleşerek onun yakma özelliğini hafifletir. Bu şekilde solunuma yardımcı olur.

Stratosfer tabakasının üzerinde, yaklaşık olarak 50 ile 80’inci km’ler arasında sıcaklığın tekrar azaldığı mezosfer tabakası bulunmaktadır.

Hava ısındıkça genleşir ve hafifler buna karşın soğudukça sıkışır ve ağırlaşır. Bu nedenle havanın soğuk olduğu yerlerde basınç yüksek, sıcak olduğu yerlerde ise düşük olmaktadır.

Atmosferde sürekli bulunan ancak oranları zamana ve mekana göre değişen gazlar bulunmaktadır. Bunlar karbondioksit (CO2), su buharı (H2O), ozon (O3) olup hava olayları ve iklim üzerine etkilidirler.

Atmosferdeki su buharının % 99’u troposfer tabakasında bulunmakta, miktarı ise enlemlere göre değişiklik göstermektedir.

Atmosferde sürekli bulunan ancak oranları zamana ve mekana göre değişen gazlar bulunmaktadır. Bunlar karbondioksit (CO2), su buharı (H2O), ozon (O3) olup hava olayları ve iklim üzerine etkilidirler.

Genellikle hava içerisindeki molekül halindeki oksijenin ultraviyole ışınlarının etkisiyle 03 halinde çevrilmesidir. Sulu ve gaz durumunda mavi renk gösteren ozon, atmosferin de bu rengi göstermesinde rol oynar. Kuvvetli bir oksidasyon özelli¤i olan ozon, amonya¤› azot asidine çevirir. Havada birçok azot tozlar›n›n oluflumuna neden olur. Bunlar yağmur sularıyla birlikte toprak yüzeyine kadar inerler. Ozonun atmosferdeki oranı özellikle ilkbaharda yükselir. Bu gazın canlılar yönünden önemi büyüktür. Güneşten gelen ışınlar arasında önemli bir yer tutan ultraviyole ışınların canlı organizmalar üzerinde öldürücü etkisi vardır. Güneş ışınlarında mikropların ölmesi bu nedenledir. Atmosferde bulunan ozon ultraviyole ışınlarını emme özelliğine sahiptir. Bu nedenle güneşten gelen ultraviyole ışınlar atmosfere bol miktarda girmelerine karşın toprak yüzeyine daha az miktarda inerler. Atmosferdeki diğer moleküllerle reaksiyona giren ozonun, bitki ve hayvanların canlı dokularına çeşitli zararları bulunmaktadır. Atmosferdeki ozonun yaklaşık %90’ı yeryüzünden itibaren 10-40 km arası yükseklikte ve stratosfer tabakasında bulunur.