TARIM EKONOMİSİ - Deneme Sınavı - 6

Firmalar, doğal kaynakları kullanarak üretimi gerçekleştirirken özel maliyetlerini karşılar ve piyasa koşullarına göre normal ya da aşırı kar elde eder. Ancak bu aşamada ortaya çıkabilecek kirlenme (negatif dışsallık), toplumsal refahın düşmesine neden olabilir.

İşletmelerin özel maliyetler yanında, sosyal maliyetleri karşılaması için birçok geleneksel, ekonomik ve mali araç (yasa ve yönetmeliklerle düzenleme yapılması, standartların geliştirilmesi, faaliyeti geçici veya sürekli durdurma, yasaklama, doğrudan denetim, çevre vergisi, harçlar, depozito geri ödeme, pazarlanabilir kirletici izinleri gibi) geliştirilmiştir.

Kaynaklardan yararlanma düzeylerinin analizinde birçok faktör dikkate alınabilir. Bu faktörlerden göreli olarak daha fazla önem taşıyanlar bulunmakta olup, bunlar; (i) bireysel fertlerin istekleri, (ii) gruplar veya toplumsal istekler, (iii) teknolojik yenilikler, (iv) kuruluşların koşulları, (v) kültürel çevre ve (vi) fiziki çevre özellikleri gibidir.

Kaynaklardan yararlanma önceliklerinin tespitinde dikkate alınması gereken başlıca faktörler:

Kaynaklardan sağlanan sonuçların devamlılığı, Ülkenin genel ihtiyaçlarının karşılanması, Kaynaklardan yararlanmayla ilgili acil önlem alınmasına duyulan gereksinim, Kaynaklara olan gereksinim derecesi,  Kaynaklardan yararlanmanın maliyeti, Zaman faktörü ve Kaynaklardan sağlanacak gelir ve faaliyetlerin etkinliği.

Fiziksel çevre kavramına dahil olan kaynaklar:

olarak üçe ayrılır.

Ekonomik gelişme bakımından doğal kaynakların başlıca özellikleri
aşağıdaki gibi sıralanabilir:

Doğal kaynaklar birincil mallar değillerdir, Doğal kaynaklar genellikle kamu (kamusal) malı özelliğine sahip olduklarından, bu kaynaklar üzerinde özel mülkiyet söz konusu olmamaktadır, Doğal kaynaklar insanlar tarafından üretilememekte veya kendiliğinden üretken kaynaklar değillerdir ve Doğal kaynaklar, insan yapımı veya insan eliyle üretilmiş varlıklar değildir.

Ancak ekonomi biliminde uzun yıllar boyunca serbest mal olarak kabul edilen ve özel mülkiyete konu olmayan hava, deniz, doğal peyzaj, kıyı ve ıslak alan gibi kaynakların değerlerini belirlemek ve söz konusu malların ekonomik analizlere birer maliyet unsuru olarak katılması, uzun süre ciddi bir konu olarak görülmemiştir.

Kırsal Kalkınma: İlk kez Birleşmiş Milletler (BM) Örgütünce tanımı yapılan “toplum kalkınması” tanımı, “kırsal kalkınma” olarak da kabul edilmektedir. Bu tanımda, toplumun niteliği kırsal olup olmadığı-belirtilmeksizin konuya genel bir açıdan yaklaşıldığı görülmektedir. Bu tanıma göre kırsal kalkınma; “küçük toplulukların içinde bulundukları ekonomik, toplumsal ve kültürel koşulları iyileştirmek amacıyla giriştikleri çabaların devletin bu konudaki çabalarıyla birleştirilmesi, bu toplulukların ulusun tümüyle kaynaştırılması ve ulusal kalkınma çabalarına tam biçimde katkıda bulunmalarının sağlanması sürecidir”. Doğru cevap B şıkkıdır.

Katılımcılık: Mevcut durumun analizi ve kalkınma çalışmalarının planlanması, uygulanması ve değerlendirmesinde yerel nüfusun yol gösterici olduğu, yerel nüfus ve kalkınma uzmanları arasındaki iletişim sürecidir. Doğru cevap D şıkkıdır.

Kırsal alanlarda  teknolojik gelişmelerin çok olması, Türkiye'de kırsal kalkınma çalışmalarının gerekliliklerinden biri değildir. Doğru cevap C şıkkıdır.

1980'de 25.0 milyon insan kırsalda yaşamaktadır.  Kırsal kalkınma yaklaşımlarında 1980’li yıllara kadar tarımda modernizasyon ve devlet müdahaleleri egemen olmuştur. Doğru cevap A şıkkıdır.

Katılımcı planlama: Mevcut durumu değerlendirmek ve hedeflenen geleceğe ulaşmak için kısa ve orta vadede eyleme yönelik olan tüm yeni gelişmelerin programların ilgili tarafların katılımıyla ortaklaşa yapıldığı çalışmalardır.Doğru cevap A'dır.

Tarımsal kalkınma, Kırsal sanayi, Kırsal kalkınma kırsal kalkınmanın temel bileşenleridir. Doğru cevap B'dir.

Nüfusun 1/4’ünün kırsal alanlarda yaşıyor olması kalkınma çalışmalarının gerekliliğidir. Doğru cevap B'dir.

I. Hedef kitle kim?

II. Kaynak nereden bulunacak?

III. Başarı ölçütü ne olacak?

IV. Kim yürütecek?

V. Nasıl sürdürülebilir hale gelecek?

IV dışında diğerleri kırsal kalkınma çalışmalarında cevap aranması gereken sorulardandır. Doğru cevap A'dır.

İnsan kaynaklarının, örgütlenme düzeyinin ve yerel kalkınma kapasitesinin geliştirilmesi için gerekli araçlar:

- Eğitim ve sağlık hizmetlerinin güçlendirilmesi - Yoksullukla mücadele ve dezavantajlı grupların istihdam edilebilirliğinin artırılması - Yerel kalkınma kapasitesinin güçlendirilmesidir. Doğru cevap E'dir.

Kırsal kalkınmaya yönlendirilen yardımlarda esneklik: Yerinden yönetim, yerinden yönetim ve bölgesel, yerel yetkililerle danışma ve ortaklık. Doğru cevap B'dir.

Yapısal politikalar:Toprak-insan ilişkilerinin düzenlemesi, • Sulama ve toprak ıslahı gibi altyapı yatırımların gerçekleştirilmesi, • Doğal kaynakların çevreyi koruma ve sürdürülebilir üretim anlayışına göre kullanımı, • Modern teknolojilerin tarıma sokulması, • Tarım girdilerinin (gübre, tohumluk, ilaç, makine vb.) bilinçli kullanımının yaygınlaştırılması, • Tarımsal pazarlama ve standardizasyon hizmetlerinin etkinleştirilmesi, • Kredi sorunlarının çözümü ve tarım ürünleri dışsatımının geliştirilmesi olarak özetlenebilir.Doğru cevap C'dir.

Telafi edici ödemeler: Üreticilerin arz fazlası olan ürünlerin üretiminden vazgeçerek alternatif ürünlere yönelmeleri teşvik edilir. Üreticilere, arazilerinde alternatif ürünleri yetiştirmelerinden dolayı karşılaşabilecekleri gelir kayıplarını önlemek üzere telafi edici ödeme yapılır. Doğru cevap D'dir.

1. Dünya ekonomisi açısından ağırlık taşıyacak sayıda ülke, ifadesi

2. Belirli uluslar arası hedefler, ifadesi 

3. Ekonomik olayların oluşumu, ifadesi 

4. Uluslar arası anlaşmalar ifadesi önemlidir. Doğru cevap E'dir.