TARIM EKONOMİSİ - Deneme Sınavı - 10

Doğal kaynaklar, insan yapımı veya insan eliyle üretilmiş varlıklar değildir. Diğer ifadeler doğrudur.

Yenilenebilen Enerji Kaynakları: Rüzgar, Jeotermal, Güneş Enerjisi, Biyokütle Enerjisi gibi)

1870 yılında ise elektriğin, demir üretiminde girdi olarak kullanılmaya
başlanması gibi gelişmeler, seri üretimin gerçekleşmesine altyapı oluşturan önemli
buluşlardan bazılarıdır

Sürdürülebilir tarım için öncelikli eylemler; (i) verimli topraklar tarımsal üretim için korunmalı, (ii) toprak ve su kaynaklarını koruma çalışmaları geliştirilmeli, (iii) marjinal araziler üzerinde tarımın etkileri "azaltılmalı", (iv) bitkisel ve hayvansal üretim
faaliyetlerinin birbirine entegre olması teşvik edilmeli, (v) kuru tarım bölgelerinde
sürdürülebilirlik ve verimlilik yükseltilmeli, (vi) entegre tarımsal mücadele uygulamaları yaygınlaştırılmalı, (vii) tarım kimyasallarının (ilaç, gübre, büyümeyi düzenleyiciler gibi) kullanımı kontrol edilmeli, (viii) tarımın genetik kaynakları korunmalı, (ix) küçük çiftçiler ve tarım kesimindeki topraksız ailelerin tarım dışı işlerde
istihdamı artırılarak toprak üzerindeki nüfus baskısı hafifletilmeli ve (x) tarımda
fiyat politikaları yerine koruma politikalarına ağırlık verilmeli olarak saptanmıştır

Kirlenmenin kontrolüne yönelik politika araçlarının çevre kalitesinin korunması ve iyileştirilmesi yanında, belirli amaçları da gerçekleştirmesi gerekmektedir. Bu amaçlar şöyle sıralanabilir: (i) Seçilen araç/araçların yönetim ve uygulama
maliyetleri, bunların kullanılması ile sağlanan toplumsal faydalardan daha "düşük" olmalı ve ekonomik etkinliği sağlayabilmelidir. Toplumsal açıdan en düşük
maliyetli olanlar tercih edilmelidir. (ii) Faaliyetler arasında ayrıma neden olarak
ölçek sorunu yaratmamalı ve bu bağlamda bazı üreticilerin faaliyet alanından çekilmesine neden olmamalıdır. (iii) Seçilen araç/araçların uygulama maliyeti ve
bütün faaliyetlerin yeni düzenlemeye uyumu, en düşük maliyet ile sağlanmalıdır.
(iv) Araçların yaratacağı etkiler ve sonuçlar belirgin olmalı veya belirsizlik faktörü
içermemeli, veri gereksinimi mümkün olduğunca az olmalı, teşvik edici olmalı ve
politik yönden de kabul edilebilir olmalıdır.

Kullanıma bağlı olmayan değer: opsiyon değeri, miras değeri ve varolma değeridir.

2872 sayılı Çevre Kanunu’ndan önce çevre malları “sahipsiz şeyler” olarak tanımlanmıştır.

Fiziksel çevre, dünyayı karakterize eden canlı (biyotik) ve cansız (abiyotik) çevrenin tümünden meydana gelmekte olup, litosfer (yerkabuğu), atmosfer (hava), biyosfer (içinde canlıların yaşamlarını sürdürdüğü su, toprak ve hava katmanlarını kapsayan kuşak veya canlı küre) ve hidrosferden (su) oluşur

Ülkedeki çeşitli ekonomik faaliyetlerin kaynaklardan etkilenme derecesi:
Ülke içinde birçok ekonomik faaliyet üzerinde dolaylı ve/veya doğrudan etkiye sahip olan kaynaklara yatırım yapılmasına öncelik verilmelidir. Ülke ekonomisinde bütün sektörlerde hammadde olarak kullanılan enerji kaynaklarına yatırım yapılması, alüminyum veya bakır endüstrisine, demir-çelik endüstrisine yatırım yapılması, bataklık kurutma amaçlı yatırım yapılmasına tercih edilebilir

Yenilenemeyen kaynakların ticari getirisi, doğal kaynağı bulma ve çıkarma sürecinde kullanılan emek ve sermaye maliyetinin üzerinde bir artı değer yaratılmasını ifade etmekte olup, bu getiri ülkeler için oldukça önemli görülmektedir. Bilindiği gibi bu artı değer rant olarak adlandırılır.

Ekonomi literatüründe yaygın biçimde kullanılan “kamusal mal” kavramı, genellikle bu malların temel özelliklerini dikkate almayıp sadece kamu (devlet) eliyle üretilen veya üretilmesi gereken mallar gibi algılanmasına neden olmaktadır. Bu yanlış algılamanın önemi, genellikle doğal kaynakları, birer kamusal mal olarak kabul eden alışkanlık nedeniyle daha da artmaktadır. Kamusal mallar, sıklıkla bireyler tarafından ortak yararlanılan ve faydası bölünemeyen mallar olarak tanımlanır. Diğer bir ifade ile her birimi herkes tarafından kullanılabilen ve hiç kimsenin tüketimden dışlanamadığı mallar kamusal mal olarak tanımlanabilir. Örneğin, ulusal savunma ve güvenlik sistemleri, borsa ve meteoroloji bültenleri yalın birer kamusal mal özelliği taşımaktadır.

Stok kaynaklardan bazılarının miktarları zamanla kendiliğinde ve insanların
etkileri olmadan azalmakta ve bazılarının miktarları ise, insanların kullanımına
bağlı olmadan kendiliğinden azalmaktadır. Özellikle doğal gaz, yeraltı sızıntıları
olan petrol, paslanma özelliğine sahip olan metaller ve kendiliğinden radyoaktif
parçalanmaya maruz kalan uranyum ve radyum gibi madenlerin miktarları kendiliğinden kullanıma bağlı olmadan azalmaktadır. Bununla birlikte teknolojide
sağlanan gelişmelerle bu kaynakların kendiliğinden kaybolmaları ve kullanılabilir
miktarlarındaki azalma kontrol altına alınabilmektedir. Bununla birlikte bu kaynakların kontrolüne yönelik harcamalar ve sağlanan fayda karşılaştırıldığında, bu
girişimlerin ekonomik yönden kabul edilememe olasılığı oldukça yüksek olacaktır. Madenler, paslanma özelliği olmayan metaller, kil ve taş gibi doğal kaynakların
miktarları ise, kullanılmadığı sürece azalmamaktadır. Stok kaynaklar, esasen uzun
ömürlü mallar ve enerji üretiminde hammadde olarak kullanılmaktadır. Stok kaynakların bulunması, çıkarılması veya üretimi ve işlenmesi, doğal bilimler ve endüstriyel teknolojideki değişmelerle oldukça yakından ilişkilidir. Stok kaynaklar
ile diğer kaynaklar arasındaki ilişkiler, genellikle biyolojik ve belirgin özellik taşımamakta olup, söz konusu ilişkiler oldukça basit ve teknik nitelikli görülmektedir.

Organik ürünlerin birim alan verimi, -özellikle ilk yıllarda-, geleneksel ürünlere oranla % 20-30 daha düşük olabilmektedir. Bununla birlikte dünya pazarlarında geleneksel ve organik ürünlerin fiyatları arasında, organik ürünler lehine ortalama % 15 ile % 35 arasında değişen oranlar fiyat farkı (kalite primi) olabilmekte ve bu durum organik tarıma geçişi teşvik etmektedir. Organik tarıma geçişe paralel tarım dışı girdi yerine organik girdilerin kullanımı gerekli olduğundan, organik tarım üretici refahına olumlu katkı yapmaktadır. Ayrıca tarımda diğer sektörlerce üretilen girdilerin kullanılmaması durumunda verimde kayıp olmakla birlikte, ürün kalitesi yükselmekte, çevre koruma avantajı sağlanabilmekte ve insan yaşamına olumlu katkı yapılabilmektedir.

İnsanlar başta olmak üzere tüm canlılar doğa içinde yaşamaktadırlar. Doğa canlıların yaşam ortamı olup, buna evrensel dilde habitat denir. Bitkisel ve hayvansal (flora ve fauna) kökenli olarak bütün canlılar, habitat içindeki yaşamlarında, birbirleri ile fiziksel, kimyasal ve biyolojik ilişkiler, alış verişler ve dayanışmalar içerisinde dengeli bir yaşam sürdürürler

Doğal kaynakların sınıflandırılmasında, genellikle kaynakların en önemli özellikleri olan süre veya zaman dikkate alınmaktadır. Süreklilik veya üretim faktörlerinin kullanılma süresi içinde kaynağın tükenmesine bağlı olarak, doğal kaynakları; tükenen veya tükenmeyen kaynaklar olarak iki gruba ayırmak mümkündür. Bununla birlikte bu sınıflandırma sistemindeki “tükenme” kavramı ekonomik anlam taşımakta olup, fiziki olarak kaynağın tükenmesi ile ilgili değildir. Ekonomi biliminde bir kaynağın kullanılması ile sağlanan gelir (Örneğin,60 $/ton gibi), kaynağın üretimi ve/veya çıkarılması için yapılacak masraflardan (Örneğin,140 $/ ton gibi) daha düşük ise, doğada bulunmasına karşın, böyle bir kaynak ekonomik yönden tükenmiş (üretimin verimli olmaması) kabul edilir

Doğal kaynaklar, insan yapımı veya insan eliyle üretilmiş varlıklar değildir. Bu bakımdan genellikle doğal kaynakların orijinal ve özellikle yenilenemeyen kaynakların bilinen miktarları değiştirilememektedir. Hava, su, ıslak alanlar ve yeraltı suyu bu kapsamdaki doğal kaynaklardan bazılarıdır

İnsanlar başta olmak üzere tüm canlılar doğa içinde yaşamaktadırlar. Doğa canlıların yaşam ortamı olup, buna evrensel dilde habitat denir. Bitkisel ve hayvansal (flora ve fauna) kökenli olarak bütün canlılar, habitat içindeki yaşamlarında, birbirleri ile fiziksel, kimyasal ve biyolojik ilişkiler, alış verişler ve dayanışmalar içerisinde dengeli bir yaşam sürdürürler. Bu topluluk içinde ayrıştırıcılar, üreticiler ve tüketiciler kendi işlevlerini pozitif ilişkilerle sürdürdükleri sürece, yaşam ortamı doğal dengesini korumayı başarır ve canlı yaşam bir denge ve ahenk içerisinde varlığını sürdürür ve geliştirir.

Ekonomi bilimi, sınırlı miktarda bulunan üretim araçlarının sınırsız insan gereksinimlerini tatmin etmeye yönelik mal ve hizmet üretimine ayrılması konusu ile ilgilenir.

Mal ve hizmet üretimini destekleyen veya üretim sürecinde kullanılan canlı ve cansız varlıkların tamamına kaynak denir.

İnsanın gereksinimlerinin tatmini için gerekli olan mal ve hizmetlerin üretilmesinde kullanılan doğal kaynaklar (toprak ve arazi), emek (işgücü), sermaye ve girişimci gibi faktörlere kaynak veya üretim faktörü denir.