TARIM EKONOMİSİ - Deneme Sınavı - 14

Ekonomik olmayan hiçbir tekniğin, uygulamada  yer bulma şansı yoktur.
Tarımsal bilim dallarının ortaya koyduğu sonuçları tarım işletmelerinde karlı bir
şekilde uygulanıp, uygulanamayacağını tarımsal işletmecilik, ekonomik prensiplerden yararlanarak gösterir. Tarımsal işletme ekonomisi şu dört temel
soruya cevap bulmalıdır:
1. Ne üretilecektir?
Tarım işletmesinde hangi bitkisel ve hayvansal üretim faaliyetlerine veya üretim faaliyetleri bileşimlerine yer verilmelidir.
2. Nasıl üretilecektir? Ürünler hangi üretim girdileri ve bunların hangi kombinasyonları kullanılarak üretilmelidir.
Karı en yüksek yapacak en uygun girdi kulanım miktarı ne olmalıdır.
3. Ne kadar üretilecektir?
Ürünler ve üretim yöntemi saptandıktan sonra, kullanılacak
üretim girdilerine karşılık elde edilecek en karlı üretim düzeyi belirlenir.
4. Nerede ve ne zaman üretilecektir? Ekonomik olarak, hangi ürünlerin nerede ve ne zaman üretileceği kararlaştırılır.
Ekonomik olmayan faaliyetler, işletmede yer bulamazlar.

Teknik bilimlerde olduğu gibi sınırları kesin olmamakla birlikte Tarım Ekonomisinin başlıca dalları şunlardır:
• Tarımsal Üretim Ekonomisi
• Tarım İşletmelerinin Planlanması
• Tarım Muhasebesi
• Tarımsal Finansman
• Tarımsal Kıymet Takdiri
• Tarımsal Proje
• Tarımsal Pazarlama
• Tarımsal Kooperatifçilik
• Tarım Ekonomisi İstatistiği
• Doğal Kaynaklar ve Çevre Ekonomisi
• Ekonometri
• Tarım Tarihi ve Deontolojisi
• Tarım Politikası
• Kırsal Sosyoloji
• Kırsal Kalkınma
• Tarımsal Yayım ve İletişim
• Tarım Hukuku
Bu bilim dalları, ekonomik, sosyal ve teknik gelişmeler sonucunda zamanla
tarım ekonomisi içinden doğmuşlardır.

Tarım ekonomisinin bazı teknik ve sosyal bilimlerle yakın ilişkisi vardır. Bunlar arasında; hukuk, ahlak, etik, sosyoloji, psikoloji, agronomi, zootekni, jeoloji, mühendislik, ormancılık, istatistik, matematik, ekonometri sayılabilir.

Yöntem, gerçeğin ortaya çıkarılması için izlenen yoldur. Tarım ekonomisi çalışmalarında kullanılan genel araştırma yöntemleri sekiz grupta toplanabilir:
1. Endüksiyon (tüme varım) yöntemi

2. Dedüksiyon (tümden gelim) yöntemi

3. Tarihi yöntem

4. Gözlem ve tecrübe yöntemi

5. Anket ve örnekleme yöntemi

6. Monografi

7. İstatistik

8. Ekonometri

Tarımsal Ekonomi ismi ile ilk ders 1902-1903 öğretim yılında Wisconsin
Üniversitesinde H.C. Taylor tarafından verilmiştir. Dersin temel konusu Azalan
Verim Kanunu olmuştur. Taylor 1903 senesinde “Introduction to the Study of
Agricultural Economics” (Tarım Ekonomisi Çalışmalarına Giriş) isimli kitabı yayınladı. Harvard’da profesör Carver tarafından ilk ders 1904 yılında verildi. Konu yine ağırlıklı olarak Azalan Verim Kanunu idi.

Yöntem, gerçeğin ortaya çıkarılması için izlenen yoldur. Tarım ekonomisi çalışmalarında kullanılan genel araştırma yöntemleri sekiz grupta toplanabilir:
Endüksiyon (tüme varım) yöntemi
Tek tek olaylardan, genel kurala ulaşmak şeklinde ifade edilebilir. Verilerin
toplanması ve analizi, hipoteze bağlı olmadan objektif şekilde yapılır. Her
araştırmada, olaylara ait veri ve belgelerin toplanması, nedenleri bulmak,
kanunlara varmak şeklinde üç aşama görülür.

Tarım işletmelerinde genellikle çeşitli ürünler yetiştirilir.
Tarımsal üretim risk ve belirsizliklere diğer sektörlere göre daha açıktır. Çünkü
doğal koşullara bağımlıdır ve insanlar bu konuda fazla bir şey yapamazlar. Ancak
sigorta yaptırmak yoluyla bir zarara uğrama durumunda, ödeyecekleri prim karşılığında bu zararlarını tazmin edebilirler.
Tarım işletmelerinde çeşitli ürün yetiştirmenin başlıca nedenleri;
• İklim
• Piyasa fiyatı
• Çiftçinin kendi ihtiyacı
• Hayvanlarının yem ihtiyacı
• Zararın kısmen telafi edilebilmesi
• İşgücünü daha iyi değerlendirebilmektir.

Tarımda, ürün elde edebilmek için belirli bir sürenin geçmesini beklemek
lazımdır.
Tarımda ürünün pazara arz edilebilmesi için ekim ya da dikimini, takiben bitkisel ürünlerde örneğin domates için 3-4 ay, buğday için 8-10 ayın geçmesi gerekir. Bu süre hayvansal üretim için kuzu elde etmede 6 ay, süt ineği için 2,5-3 yıldır.
Uzun ömürlü bitkisel ürünlerde ise elma için 4-5 yıl, zeytin için 13-14 yıldır.

Tarım işletmelerinin genellikle küçük ölçekte olması ve kendine yeterlilik
Tarımda, üretim yapan tarım işletmeleri genelde küçüktür. Türkiye’de tarım
işletmelerinin %85’i 100 dekara kadar genişliktedir. Tarım işletmelerinin büyüklüğü toprak genişliği, hayvan varlığı, işgücü varlığı, sermaye ya da gelir esas alınarak belirlenmektedir. En uygun ölçü, tarımsal gelirdir. Ancak Türkiye’de tarım işletmelerinin büyük kısmında muhasebe sistemi bulunmadığından gelire dayalı ölçülerin kullanımı kısıtlı olmakta, daha çok arazi genişliği esas alınmak durumunda kalınmaktadır .

 Sosyal güvenlik uygulamalarının yetersizliği
Her birey kendisini yaşamı boyunca güvencede hissetmek ister. Sosyal güvenceye sahip fertler daha verimli ve mutlu olurlar. Tarım kesiminde sosyal güvenlik sistemleri kapsamına alınmıştır. Ancak bunlardan sınırlı bir biçimde yararlanılmaktadır. Tarımda çalışanların farklı statüleri, yetiştirilen ürünlerin çeşitliliğinden kaynaklanan çalışma şartları, gelir düşüklüğü, bürokratik işlemler, sosyal güvenlik sorununun çözümünü zorlaştırmaktadır. Tarım çalışanlarının statülerine göre sosyal güvenliklerini sağlayan yasalar şunlardır.

Tarımsal işletme ekonomisi şu dört temel soruya cevap bulmayı amaçlamaktadır. Bunlar;  Ne üretilecektir?, Nasıl üretilecektir?, Ne kadar üretilecektir?,Nerede ve ne zaman üretilecektir?.

Tarım ekonomisi çalışmalarında kullanılan genel araştırma yöntemleri 8 grupta toplanabilir. Bunlar; endüksiyon (tümevarım) yöntemi, dedüksiyon (tümdengelim yöntemi), tarihi yöntem, gözlem ve tecrübe yöntemi, anket ve örnekleme yöntemi, monografi, istatistik, ekonometridir.

Dedüksiyon yöntemi, genel kurallardan, özel veya bireysel sonuçlar çıkarılmasıdır.

Tarımsal Ekonomi ismi ile ilk ders 1902-1903 öğretim yılında verilmiştir.

Tarım Ekonomisinin Türkiye’deki ilk temelleri 1933 yılında atılmıştır.

Tarım 3 kısımda toplanabilmektedir. Bunlar; bitkisel üretim, hayvansal üretim ve tarım ürünleri ve girdileri teknolojisi şeklindedir.

Tarım işletmelerinde çeşitli ürün yetiştirmenin başlıca nedenleri arasında; iklim, piyasa fiyatı, çiftçinin kendi ihtiyacı, hayvanlarının yem ihtiyacı, zararın kısmen telafi edilebilmesi ve iş gücünü daha iyi değerlendirebilmektir.

Endüksiyon (tümevarım) yöntemi, tek tek olaylardan, genel kurala ulaşmak şeklinde ifade edilebilir. Verilerin toplanması ve analizi, hipoteze bağlı olmadan objektif şekilde yapılır.

Ürün arzının az olduğu yıllarda ürün fiyatları yüksek olabilmektedir.

Türkiye’de fiyatlarında şiddetli dalgalanmalar görülen iki ürün patates ve soğandır.