TARIM EKONOMİSİ - Deneme Sınavı - 10

Bitkisel üretimde kullanılan girdilerin artışı ile gelişmeler göze çarpmaktadır. Son zamanlarda modern sulama sistemleriyle bu alanda teknolojik gelişmelerden yararlanılarak üretim artmıştır. Salma sulamanın hakim olduğu ülkemizde son yıllarda modern sulama sistemlerine verilen desteklerle üretim ve verimlilikte artışlar gözlenmektedir. 2011 yılı tarımsal destekler kapsamında, tarımsal sulama konusunda %100 faiz indirimli kredi uygulamasının modern sulamayı olumlu etkilemesi beklenmektedir.

24 Ocak 1980 programı ile tarım politikalarında köklü değişiklikler yapılmış, tarımsal ürünlerin kamu etkinliğinden daha çok piyasa koşullarına tabi olmasını sağlayacak politikalar uygulanmaya başlanmıştır.

Tarım kesiminde istihdam çeşitleri: 

ücretli çalışan - yevmiyeli

kendi hesabına çalışan - iş veren

ücretsiz aile işçisi olarak 3 çeşittir.

Tarım işletmelerinde mevsimlik işçiler, ürün biçimi, çapalama, hasat, ürün toplama ya da söküm faaliyetinde çalışmaktadırlar.

Tarımsal üretim değeri içinde bitkisel üretim %70, hayvansal üretim ise % 30 düzeyde paya sahiptir. Türkiye’de bünyesinde bitkisel ve hayvansal üretime yer veren işletmeler çoğunluktadır. Sadece hayvancılık faaliyetinde bulunan işletmelerin oranı %2,8 düzeyindedir.

Pamuk, tütün, şekerpancarı, ayçiçeği ve patates endüstri bitkilerine örnek gösterilebilir.

2009/2016 döneminde elmada %5,2, kayısıda %10,5, erikte %21,1, şeftalide %23,2, zeytinde ise %34,0 oranında artış gerçekleşmiştir. Turunçgil meyvelerden portakalda %9,5 mandalinada %58,0 oranında artış olmuştur. Sert kabuklu meyvelerden fındık %16 oranında azalırken, antepfıstığı %107,3 oranında artmıştır. İncir üretiminde %25, muz üretiminde %49,6 oranında artış olurken, üzüm üretiminde önemli bir değişiklik olmamıştır.

Gıda güvencesi: İnsanlarin yeterli ve güvenli gıdalara ulaşacakları gelir düzeyine sahip olamamaları nedeniyle, açlık sorununa kadar uzanacak ekonomik durumun ortaya çıkmasıdır.

Türkiye bal verimi kovan başına 13-18 kg arasında değişmekte olup, yıllık kişi başına tüketim ortalama 1 kg civarındadır.

Tarıma dayalı sanayi, tarımsal üretim için gerekli olan gübre, tarım ilacı, tohum, fide, fidan, alet-makina gibi temel girdileri üreterek tarımsal üretimin verimliliğini artırır. Paketleme ürünleri tarımsal üretim için gerekli değildir.

Rasyonel tarımın yapıldığı gelişmiş ülkelerde, tarımsal ürünlerin ortalama %60’ı, Türkiye’de ise %25-30’u gıda sanayinde değerlendirilmektedir.

Türkiye’de bu dönemde iç ticaret hadlerinin tarım aleyhine giderek hızlı bir şekilde azalması, kırsal alanla kentsel alan ayrımında yaşanan zorluklar, ekonomik ve sosyal nedenlere bağlı olarak göçlerin artışı bu sürecin hızlanmasında temel nedenler olarak görülebilir. Son yıllarda kırsalda bazı köy ve bucakların belediye statüsüne kavuşturulmasından da kaynaklanan kent nüfusunun artışı da görülmektedir. Kırsal nüfustaki oransal düşüş, göç ve şehirleşmenin yanında tarımsal üretim faaliyetinde teknoloji kullanımıyla da yakından ilgilidir. Tarım sektöründe mekanizasyon düzeyi arttıkça, kırsal alanlardaki nüfusun kentlere akımı da artabilmektedir. Türkiye’de günümüzde tarımsal üretim alanlarının son kullanım düzeyine ulaşmaları da tarımsal nüfusun değişiminde etkilidir.

Türkiye’de 2000 yılında en yüksek göç alan il, yaklaşık %50 ile İstanbul olmuştur. Göç veren bölgeler arasında %50,3 ile Batı Karadeniz ve %49,8 ile Kuzeydoğu Anadolu Bölgeleri yer almıştır (TUİK, 2010).

Türkiye’de tarla arazileri son kullanım sınırına ulaşılmıştır ve artık tarım arazilerini artırarak üretimi yükseltmek mümkün değildir.

Türkiye İstatistik Kurumu verilerine göre, 2015/2016 üretim döneminde, sert
kabuklular ve içecek bitkileri grubunda yeterlilik derecesi, en yüksek olan ürün
fındık olarak gösterilmiştir.

Türkiye’nin kalkınmasında önemli etkileri olan tarım sektörünün gelişmesinde, başlangıçta kamusal yatırımların büyük payı olmuştur. Kamu yatırımlarıyla tarımsal üretimle ilgili Sümerbank, Şeker Fabrikaları, İçki Fabrikaları, Et ve Balık Kurumu, Süt Endüstrisi Kurumu, Çaykur, Yem Sanayi gibi kurumların faaliyetleri gelişmiş, sonraları kalkınma planı ile birlikte tarım sektöründe özel sektör yatırımlarına alan oluşturulmuştur.

Tarımsal ürünlerin pazarlanması ve finansmanı alanında yapılan düzenlemelerle oluşturulan ticaret borsaları, toptancı halleri, ihracatçı birlikleri, kooperatifler tarımın gelişim ve modern ülkelere uyum sürecini hızlandırmıştır.

Türkiyede, 1927 yılında 13,6 milyon olan toplam nüfus, 2016 yılında 79,8 milyona ulaşmıştır. Nüfusun gelişim sürecinde, kırsal alandan kentlere akış görülmektedir. 1927 yılında toplam nüfusun %75,8’i kırsalda, %24,2’si kentlerde yaşamaktadır?

Türkiye de 1927 yılında toplam nüfusun %75,8 (yüzde yetmişbeş virgül sekiz)’i kırsalda, %24,2 (yüzde yirmidört virgül iki)’si kentlerde yaşamaktaydı.