TARIM EKONOMİSİ VE TARIMSAL POLİTİKALAR

Dünya ticaretini düzenleme çalışmaları 1947’de başlamakla birlikte tarımsal ürünlerin ticaretiyle ilgili uluslararası çalışmalar 1986 yılında görüşmelere dâhil edilmiştir. Doğru seçenek "C" şıkkıdır.

Aynı koşullarla karşı karşıya olan gelişmekte olan ülkelerin kendi aralarında hem teknik hem de ekonomik iş birliğini kapsayan stratejiler geliştirmesine Güney-güney diyaloğu adı verilir. Doğru seçenek "C" şıkkıdır.

Gıda, yakıt, lif ve ilaç üretimi için çevrebilimsel ilkeler oluşturma ve sürdürülebilir tarım sistemleri tasarım ve yönetimi uygulamalarına verilen ad agroekolojidir. Doğru seçenek "B" şıkkıdır.

Modern tarımsal ekim ve toplama yöntemleri geniş olarak 1960’lı yıllar sonrası dönemde yaygınlaşmaya başlamıştır. 1970’lerde Güney ve Doğu Asya’da tarıma uygun alanların %10’unda tarım yapılırken 2000’li yıllarda bu oran %80’e çıkmıştır. Sahraaltı Afrika ülkelerinde ise bu oran %22’dir. 1961'den bu yana tarım alanlarının kullanımındaki artışın en az olduğu bölge Sahraaltı Afrika'dır. Doğru seçenek "D" şıkkıdır.

Dünya tarımsal GSYİH’nın paylaşımı incelendiğinde en büyük payı %24.25 ile Çin almaktadır. Doğru seçenek "E" şıkkıdır.

1980-2017 döneminde tarımsal GSYİH’si en fazla büyüyen bölge Doğu Asya ve Pasifik Bölgesi olmuştur. Bu bölgeyi sırasıyla Orta Doğu ve Kuzey Afrika, Güney Asya, Sahraaltı Afrika ve Latin Amerika ve Karayipler bölgeleri izlemektedir. Doğru seçenek "A" şıkkıdır.

Dünyada kendi tarımsal işlerinde çalışan nüfusun en yoğun olduğu bölge Sahraaltı Afrika bölgesi iken en az yoğunluğun olduğu bölge Avrupa ve Orta Asya bölgesidir. Doğru seçenek "B" şıkkıdır.

1977 yılında gelişme yolundaki ülkelerde açlık ve kırsal yoksullukla mücadele amacıyla kurulan ve merkezi Roma’da bulunan tarımsal örgütlenme kuruluşu IFAD (Uluslararası Tarımsal Kalkınma Fonu/International Fund for Agricultural Development)'dır. Doğru seçenek "C" şıkkıdır.

Dünya'da tarımsal ürün üretiminde şeker kamışı üretimi ilk sıradayken bu ürünü mısır ve pirinç takip etmektedir. Doğru seçenek "D" şıkkıdır.

Organik tarım ürünleri üretiminde en büyük pay kahve ve zeytine aittir. Dünyada toplam organik tarımsal ürünlerin yarısını bu iki ürün oluşturmaktadır. Ceviz, fındık, hindistan cevizi gibi sert kabuklular, kakao ve üzüm ise bu ürünleri takip etmektedir. Doğru seçenek "B" şıkkıdır.

Dünyada tarımsal performans 1960’lı yıllardan itibaren oransal olarak azalma eğilimindedir. 1969-1999 döneminde tarımsal üretim yıllık olarak %2,2 artmıştır. Bu oran 1979-1999 döneminde %2,1 olarak gerçekleşmiştir. 1999-2015 arasında yıllık tarımsal üretim artışı %1,6’ya gerilemiştir. 2015-2030 yılları arasında tarımsal üretimde yıllık artış oranı %1,3 olarak tahmin edilmektedir. Dünyada ortalama nüfus artışı ise 1979-1999 döneminde %1,6 iken, 1989-1999 arasında %1,5’e, 1999-2015 arasında ise %1,2’ye gerilemiştir. 2015-2030 arası büyüme tahmini ise %0,9’dur. Dünya GSYİH büyüme oranları ise 1997-2015 döneminde yıllık %3,5 olarak gerçekleşmiştir. Doğru cevap C'dir.

Agroekoloji: Gıda, yakıt, lif ve ilaç üretimi için çevrebilimsel ilkeler oluşturma ve sürdürülebilir tarım sistemleri tasarım ve yönetimi uygulamalarına agroekoloji denilmektedir.

Afrika’da agroekolojik olumsuzluklar, tarım arazilerinin hızla kuraklaşması, düşük nüfus yoğunluğu, faal piyasaların kötülüğü ve dünyanın kalan kısmıyla rekabet etmekten kaynaklanmaktadır. Doğru cevap D'dir.

Dünya genelinde tarım sektöründe çalışanların toplam çalışanlara göre daha fazla olduğu bölgeler olmakla birlikte oransal olarak bakıldığında tarım kesiminde çalışan nüfus diğer kesimlerde çalışanlardan daha azdır. Burada dikkat edilmesi gereken bir diğer nokta da sektör içinde kendi işini yapanlar ile bu sektörde ücretli olarak çalışanların ayrımıdır. Bölgesel olarak bu duruma baktığımızda Sahraaltı Afrika Bölgesi’nde kendi adına tarımsal faaliyette bulunan ya da tarım kesiminde ücretli olarak çalışan nüfus toplam çalışan nüfusun %60’ından fazladır. Bu bölgeyi sırasıyla Doğu Asya ve Pasifik, Latin Amerika ve Karayipler, Güney Asya, Orta Doğu ve Kuzey Afrika ve son olarak Avrupa ve Orta Asya bölgesi izlemektedir. Avrupa ve Orta Asya’da bu oran %10 civarındadır. Doğru cevap C'dir.

Tarım çalışanları kendi ülkelerinden diğer bölgelere mevsimlik olarak göç ederler. Bu göç genellikle büyük ticaret hacmi olan ürünlerin hasat edilmesi dönemlerinde olmaktadır. Sınırlar ötesi göçün büyük bölümü mevsimsel olarak güney-güney göçü olarak gerçekleşir.

Güney-Güney Göçü: Gelişmekte olan ülkeler arasındaki emek göçü güney-güney göçü olarak isimlendirilir. Doğru cevap B'dir.

Bölgeler arasında göçün nedenlerinden ilki tarımsal gelirler arasındaki farktır. İkinci olarak tarım sektöründe bulunanların kendi bölgelerinde yaşadıkları negatif şoklardır. Yapılan araştırmalarda 1990-2000 döneminde Ekvator, Panama, Sri Lanka ve Meksika’da görülen bölgesel göçler zayıf altyapı sistemleri ve düşük yaşam kalitesinden dolayı gerçekleşmiştir. Guatemala gibi tarımsal potansiyeli yüksek ülkelerde yaşanan ülke dışına göçler daha çok kırsal kesimden şehirlere doğru olmuştur. Doğru cevap D'dir.

Dünya Ticaret Örgütü (World Trade Organization WTO)
Dünya Ticaret Örgütü (DTÖ) çok taraflı ticaret sisteminin yasal ve kurumsal organıdır. 1995 yılında kurulan DTÖ, 1947 yılında ticaretin önündeki engellerin çok taraflı müzakereler yoluyla kaldırılması amacıyla kurulan Tarifeler ve Ticaret Genel Anlaşması’nın (GATT) yerini almıştır. Günümüzde uluslararası ticaretin yasal temelleri DTÖ Anlaşmaları ile belirlenmektedir. Bu bağlamda DTÖ Anlaşmaları bağlayıcıdır ve DTÖ üyelerinin ticaret politikalarını bu Anlaşmalar çerçevesinde belirlemeleri gerekmektedir. DTÖ’nün 29 Temmuz 2016’dan beri 164 üyesi bulunmaktadır. DTÖ’nün üst yönetimini her iki yılda bir toplanan Bakanlar Konseyi oluşturmaktadır. Bakanlar Konseyinin altında bulunan Genel Konsey ise Bakanlar Konseyinde alınan kararları uygulamakla sorumludur. DTÖ Genel Direktörü ise Bakanlar Konseyi tarafından atanır. DTÖ’nün merkezi İsviçre’nin Cenevre kentindedir. Doğru cevap E'dir.

Dünya tarım sektöründe görülen temel sorunları; yüksek enerji fiyatları, iklim değişiklikleri, su kıtlığı, gelecekteki belirsizlikler, bioyakıt talebindeki artış (etanol ve biodizel), bölgesel göçler, ekonomik krizler ve arazi baskısı başlıkları altında sıralayabiliriz; Bu sorunların bir kısmı bölgesel olmakla birlikte dünya ülkelerinin tamamında az ya da çok mevcuttur. Bu sorunların çözümünde ülkeler kendi başlarına politikalar geliştirmekle birlikte uluslararası kuruluşlar da çaba harcamaktadırlar. Doğru cevap A'dır.