TARIM EKONOMİSİ VE TARIMSAL POLİTİKALAR

Türkiye’nin dünya pazarına daha fazla ve daha iyi koşullarla tarımsal ürün satması, satışlarını zaman içinde ham maddelerden işlenmiş ürünlere doğru kaydırarak artırması ve böylece dünya pazarındaki payını büyütmesi gerekmektedir. Bunun gerçekleştirilebilmesi için, sektörde yapılması gereken başlıca temel düzenlemeler şunlardır (Yurdakul vd: 200):

• İç ve dış piyasa koşulları dikkate alınarak tarımsal üretim politikası oluşturulmalıdır.

• Üretimde verim ve kaliteyi artıracak stratejiler belirlenmelidir.

• Pazarlama alt yapısı iyileştirilmelidir.

• Üreticiler arasında pazarlama kuruluşları arasında ve üreticilerle pazarlamacılar ve işleme sanayi arasında yatay ve dikey entegrasyonu sağlamak için örgütlenme teşvik edilmelidir.

• İç ve dış pazarlama organizasyonunda kurumsal yapı, görev ve yetki dağılımının yeniden düzenlenmesi ve arz konsantrasyonunun artırılması suretiyle iyileştirilmelidir.

• Dış ticaret politikası oluşturularak buna uygun stratejiler belirlenmelidir.

• Pazarlamada vergi kayıplarını ve haksız rekabeti önleyecek ve piyasanın şeffaflığını sağlayacak düzenlemeler (ürün borsaları, zorunlu standardizasyon uygulamaları vb.) yapılmalıdır.

• Tarıma dayalı sanayilerin gelişmesi teşvik edilmelidir.

Artan tarımsal üretime ve gelire karşın, tarım sektörünün millî gelir içindeki yerini koruyamamasının ana nedeni, ekonomide öteki sektörlerin, daha hızlı bir gelişme içinde olmalarıdır (Dinler, 2008: 81).

Bugün gelişmişliğin göstergelerinden biri, tarımın ekonomi içerisindeki payının küçüklüğüdür. Bu payın küçüklüğü, bir yandan tarım toplumu olmaktan çıkmışlığın veya sanayi ve hizmetlerin büyüklüğünün bir işaretidir.

Bu bağlamda dikkat edilmesi gereken göstergeler arasında kırsal nüfusun yüksekliği, tarımsal istihdamın toplam istihdamdaki payı ve tarımın GSYİH içindeki payının yanı sıra, destekleme ödemelerinin mutlak ve göreli payı da bulunmaktadır (Acar ve Bulut: 15).

Toprak ve su kaynakları ile havayı kirletmeden çevre, bitki, hayvan ve insan sağlığını korumayı amaçlayan organik tarımın geçmişi 20.yüzyıla dayanmaktadır.

Organik tarım ilk kez, Türkiye’nin geleneksel ihraç ürünlerinden kuru incir ve kuru üzüm ile Ege bölgesinde gerçekleştirildi.

Beslenmede taşıdığı büyük önem nedeniyle dünyanın en stratejik ürün grubunu oluşturan hububat, dış ticarette ülkemiz için büyük önem taşımaktadır.

Tarım ürünleri dış ticareti ile uğraşan işletmeler, yüksek maliyet ve düşük getiri gibi sorunlar ile karşılaşmaktadırlar. Tarım sektörünün karşılaştığı sorunlar işletmeler arası farklılık gösterebilmekte ve her sorun her işletme için aynı oranda önem arz etmemektedir. Söz konusu sorunlar genel olarak, dünya piyasalarındaki belirsizlik ve istikrarsızlık, haksız rekabet, tarife dışı engeller, yüksek nakliye, işlem ve vergi maliyeti, yüksek ham madde ve ara mal maliyeti, talebe uygun ve rekabetçi fiyattan ürün sunamama, pazarlama sorunları, finansman sorunları ve teşviklerin yetersizliği olarak sayılabilir (TİM, 2016: 22).

2006 yılına kadar net ithalatçı olduğumuz mısırda ithalatımızın önemli bir kısmı Arjantin, ABD, Fransa ve Romanya’dan gerçekleştirilmiştir.

2003-2009 yıllarını kapsayan dönemde ekonomide yıllık büyüme oranı yüzde 4,9 gerçekleşirken tarım sektörü ancak yüzde 1,4 büyümüştür.