TARIM EKONOMİSİ VE TARIMSAL POLİTİKALAR

Tarımın en önemli özelliği çok fonksiyonlu olmasıdır.

Tarımsal üretimde, doğaya bağlılık yüzünden risk ve belirsizliklerin yüksek olması, tarımsal ürünlerin arz ve talebinin esnek olmayışı, tarımsal piyasaların istikrarsız olması ve üretimin özelliği itibari ile sermaye dönüşüm hızının yavaş olması gibi kendine özgü özelliklerinden dolayı diğer sektörlere göre kârlılık yönünden bazı olumsuzluklara sahiptir.

Geleneksel tarımsal üretiminin temel girdileri toprak ve iş gücüdür. geleneksel tarımsal üretim öncelikle çiftçinin kontrolü altındaki tarım arazisinin büyüklüğüne bağlıdır. ikinci olarak çiftçinin veya ailesinin doğrudan ya da dolaylı iş gücü kullanımı üretimde belirleyicidir. Dolayısıyla geleneksel biçimde üretim yapan bir tarım işletmesinde özellikle toplam üretimin artırılmasında iş gücü büyük önem arz etmektedir

Tarım sektörünün ekonomik büyüme yönünden önemli katkısı bulunmaktadır. Düşük nitelikli kırsal iş gücünün istihdamı, ürünlerin dış satımıyla döviz kazanılması, doğal kaynakların kullanımı ve korunması, yatırım sermayesi yaratılması ve işleme sanayi, tarımsal girdi sanayi, ticaret, mali hizmetler, ulaştırma, depolama vb. başta olmak üzere diğer sektörlerle güçlü etkileşim içinde bulunulması milli hasılanın büyümesine katkı sağlamaktadır.

Entansif (modern -yoğun) tarım, belirli büyüklükteki bir tarımsal araziden daha fazla ürün alınmasına yönelik tarımsal teknolojik faaliyetleri ifade eder.

Organik üretim, ekolojik sistemde hatalı uygulamalar sonrası yok olan doğal dengeyi tekrar kurmaya yönelik, insana ve çevreye dost üretim sistemlerini içermektedir.

Hayvancılık, küresel tarımsal üretim değerinin% 40’ına katkıda bulunmaktadır

Tarım sektörü, “evrensel” ve “kurumsal” olarak kavramsallaştırılabilen özellikleri ile diğer sektörlerden farklıdır. Tüm ekonomilerde geçerli olan tarımın bu ayırıcı özelliklerinden “evrensel” olanlar, tarımsal üretim faaliyetlerinin doğa koşullarına bağımlılığı ile ilişkilidir. Tarımdaki arz fonksiyonunun yapısı, fiyat ve gelir istikrarsızlığı, mevsimlik iş hacmi değişimi ile talep artış hızı bu kapsamda değerlendirilebilir.

TARIMSAL ÜRETİMİN ÖZELLİKLERİ
Tarımın en önemli özelliği çok fonksiyonlu olmasıdır.
• Gıda, yem, lif, yakıt ve diğer malları sağlar.
• Ekosistem üzerinde etkilidir.
• Sosyal yönü: Yaşam biçimidir.
• Ekonomik yönü: İstihdam, milli gelir, çiftçi geliri, ticaret.
• Dünya nüfusunun % 40’ının temel geçim kaynağıdır.
• Dünyadaki arazinin toplamının %40’ı tarım arazisidir.
• Dünyadaki tarım işletmesinin % 90’ının arazi büyüklüğü 2 hektarın altındadır.

Dünya Bankası’nın yayımlamış olduğu bazı istatistiki verilerle de bu farkları ortaya koymak mümkündür. Örneğin; 2003-2005 yılları arasında hektar başına alınan kilogram tahıl değerleri Hollanda’da 8.036, Belçika’da 8.710, İngiltere’de 7.097, İrlanda’da 7.390, Amerika Birleşik Devletleri’nde 6.444, Kore’de 6.233, Yunanistan’da 3.699, Türkiye’de 2.399’dur.

2003-2005 yılları arasında ise hektar başına alınan kilogram tahıl değerleri en düşük ülkeler Eritre 296, Nijerya 394, Namibya 441, Sudan 481, Botsvana 514, Angola 547, Libya 626, Zimbabve 676, Çad 711, Demokratik Kongo Cumhuriyeti 767’dir.

Dolayısıyla geleneksel biçimde üretim yapan bir tarım işletmesinde özellikle toplam üretimin artırılmasında iş gücü büyük önem arz etmektedir (Aruoba, 203).

Tarım sektörünün ekonomik büyüme yönünden önemli katkısı bulunmaktadır. Düşük nitelikli kırsal iş gücünün istihdamı, ürünlerin dış satımıyla döviz kazanılması, doğal kaynakların kullanımı ve korunması, yatırım sermayesi yaratılması ve işleme sanayi, tarımsal girdi sanayi, ticaret, mali hizmetler, ulaştırma, depolama vb. başta olmak üzere diğer sektörlerle güçlü etkileşim içinde bulunulması milli hasılanın büyümesine katkı sağlamaktadır.

2016 yılı analizleri , çalışan fakir yetişkinlerin %65’inin tarım aracılığıyla yaşamını devam ettirdiğini ortaya koymuştur (The World Bank, 2018).

Dünyada 2017/18 dönemi için, hububat ürünleri arasında buğday üretimi artarken, mısır ve arpa üretiminde düşüş yaşanmıştır. Yulaf ve çavdar üretimi ise aynı düzeyde kalmıştır. Küresel hububat üretimindeki düşüş; ABD, Brezilya ve Arjantin gibi başlıca mısır ihracatçısı ülkelerde mısır üretiminin düşmesinden kaynaklanmaktadır.

Toplam bakliyat üretimini ülke bazında incelediğimizde ise Hindistan 20 milyon ton yani yüzde 26’lık pay ile açık ara lider ülke konumundadır.

Organik tarımın ülke bazında ki dağılımı göz önüne alındığında; Avustralya % 35,6 milyon hektar, Arjantin 3,4 milyon hektar, Çin 3 milyon hektarla ilk üç sırada yer almaktadır.

Tarım sektörü diğer sektörlere sermaye ve iş gücü transfer etmesi ve aynı zamanda ham madde ve ürün ihtiyacını karşılaması açısından ekonomik kalkınma için büyük önem arz etmektedir. Küresel ısınmanın giderek artması, sulama olanaklarının azalması tarım sektörünün önemini daha da arttırmıştır.

Bitkisel üretim, ekilebilir alanların mevcudiyetine bağlıdır. Verimlilik tüketim kalıpları ve makroekonomik belirsizlikten etkilenmektedir.

Baklagillerin beslenme değeri dikkate alındığında genel olarak aşağıdaki özellikleri gösterdikleri söylenebilir: