TARIM EKONOMİSİ VE TARIMSAL POLİTİKALAR - Deneme Sınavı - 9

2017 verilerine göre bitkisel üretimdeki ürünler bazındaki değişimler 2002 yılı ile karşılaştırıldığında çeltik, mısır, ayçiçeği, meyvelerde ise kayısı, kiraz, nar ve muz üretiminde artış olmuştur.

Gayri Safi Milli Hasıla (GSMH): Belli bir dönemde bir ülke vatandaşlarının sahip oldukları üretim faktörleri kullanılarak üretilmiş bütün nihai mal ve hizmetlerin piyasa fiyatları ile hesaplanmış değeri olarak tanımlanır.

Cumhuriyet’in kurulduğu yıl tarım sektörünün GSMH içindeki payı %42,8 iken 1970’li yıllarda %36,0, 1980 yılında %25, 1990 yılında %16, 2000 yılında %13,5, 2010 yılında ise %9,1 düzeyine düşmüştür.

Cumhuriyet’in ilk döneminde (1923-1929) tarım sektörünün ekonomideki önemi, istihdamdaki payının %89, GSYİH’daki payının %44.5 ve büyüme hızının %27 olmasından anlaşılmaktadır.

2005 yılında ortalama büyüme hızı %4-5 civarında olurken sektörlerin ekonomideki yerlerine bakıldığında tarımın payı %12 iken sanayinin payı %28, hizmet sektörünün payı da %60 düzeyine çıkmıştır

2007 yılı tarım sektörü için -%7’lik bir üretim azalması ile en kötü yıl olmuştur.

2008’de %4,1 ve 2009’un ilk üççeyreğinde de ortalama %3,2 oranında büyümüştür. Ancak 2008 ve 2009 yıllarındaki büyümeler tarımı 2006 yılı seviyesine getirmeye yetmemiştir. Bitkisel üretimde mısır ve çeltiğin dışında üretimde artış kaydedilmemiştir

2003-2009 yıllarını kapsayan dönemde ekonomide yıllık büyüme oranı yüzde 4,9 gerçekleşirken tarım sektörü ancak yüzde 1,4 büyümüştür.

Dış pazarlarca talep edilen çeşitlerin talep edilen miktarlarda üretilmesiyle 1985 yılında başlayan organik tarım ürünleri üretimi, 2000’li yıllara gelindiğinde yeni bir boyut kazanmıştır. Kuru incir, kuru üzüm ve kuru kayısı ile başlayan organik tarım ürünleri üretimi; bitkisel ürünler, işlenmiş gıda ürünleri ve diğer tarım ve gıda ürünleri olarak sınıflandırabileceğimiz sektörel yelpazeye ulaşmıştır.

İlk yıllarda sadece 8 ürün organik olarak üretilirken 2008 yılında üretilen ürün çeşidi 247’ye ulaşmış, 9.384 üretici 141.752 hektar alanda 415.380 ton ürün elde etmiştir (Deniz, 2009: 13). 2017 yılında üretilen ürün çeşidi 214’e ulaşmış,

1944 yılında Bretton Woods konferansıyla başlayan uluslararası kurumların ortaya çıkışından tarım sektörü de etkilenmiştir.

Ülkeler arasında ticareti düzenlemek amacıyla imzalanan GATT müzakerelerinde 1947’den 1993 yılına kadar 8 müzakere düzenlenmiştir.

1986 yılında yapılan Uruguay görüşmelerine kadar tarımsal ürünlerin ticareti görüşmelere dâhil edilmemiştir.

Dünya Ticaret Örgütü, kurulduğu 1995 yılından bugüne (2019) kadar ileri tarım müzakereleri kapsamında konferanslar gerçekleştirmiştir

Dünya Ticaret Örgütü, kurulduğu 1995 yılından bugüne (2019) kadar ileri tarım müzakereleri kapsamında konferanslar gerçekleştirmiştir. Bu konferanslar sırasıyla Singapur (1996), Cenevre (1998, 2008 ve 2011), Seattle (1999), Doha (2001), Cancun (2004), Hong Kong (2005), Bali (2013), Nairobi (2015) şeklindedir.

2019 yılında 8 milyara yaklaşan dünya nüfusunun 2050 yılında 10 milyarı bulacağı tahmin edilmektedir.

Gelişen ülkelerde yaklaşık 2,6 milyar kişi geçimini tarımdan sağlamaktadır.

Elliden fazla gelişmekte olan ülke bunlardan çoğu az gelişmiş ülke olmak üzere dış ticaret gelirlerinin %20 ile %90’ını tipik tropikal ürünlerden sağlamaktadır.