TARIM EKONOMİSİ VE TARIMSAL POLİTİKALAR - Deneme Sınavı - 5

Her yılın Temmuz ayının ilk Cumartesi günü Dünya Kooperatifçilik günü olarak kutlanmaktadır. Doğru cevap B şıkkıdır.

Avrupa Birliği’ndeki kooperatifleri incelemek için Almanya’daki Raiffeisen kooperatifleri örnek alınabilir. Doğru cevap D şıkkıdır.

Ulusal düzeyde bir araya gelen bu örgütlerden AB düzeyinde üst örgütlenmeye gidenlerden ekonomik hedefleri olan örgütler COGECA (General Committee for Agricultural Cooperation in the European Community), mesleki hedefleri olan örgütler ise COPA (Committee of Professional Agricultural Organisations) bünyesinde bir araya gelmektedirler. Doğru cevap E şıkkıdır.

CEJA’nın üç temel amacı vardır. Bunlar, AB’deki genç çiftçilerin menfaatlerini korumak, genç çiftçilerin çalışma olanaklarına bağlı olarak ortak ulusal bilgi alışverişini geliştirmek ve genç çiftçiler için ortak programlar oluşturmaktır. Doğru cevap A şıkkıdır.

Tahıl üretiminde % 5.3 ile en yüksek paya sahip ürün ise buğdaydır. Doğru cevap B şıkkıdır.

Roma Antlaşması’nın 39. maddesine göre Ortak Tarım Politikası’nın amaçları şunlardır:

1. Özellikle emek faktörü başta olmak üzere teknik gelişmeleri teşvik ederek üretim faktörlerinin verimliliğini ve üretimi artırmak,

Tarımla uğraşanların bireysel gelirlerini artırmak suretiyle kırsal kesimde- kiler için adil bir yaşam standardını sağlamak,

Piyasaları istikrara kavuşturmak,

Arzda ve üretimde sürekliliği sağlamak,

Tüketicilerin uygun fiyatlarla tarım ürünlerini alabilmelerini sağlamak.Doğru cevap D şıkkıdır.

Avrupa Ekonomik Topluluğunun kurulmasından hemen sonra Türkiye, 31 Temmuz 1959 yılında müracaat ederek ortaklık başvurusu yapmıştır. Doğru cevap C şıkkıdır.

AB’nin Türkiye’den yapmış olduğu ithal ürünlerin yaklaşık olarak % 24’ünü meyve, sebze ve sert kabuklu meyveler oluşturmaktadır. Doğru cevap A şıkkıdır.

Üretim faktörleri miktarı ile üretim miktarı arasındaki fiziksel ilişkiye verimlilik adı verilir.

Türkiye’de tarım sektörü ekonomik ve sosyal açıdan önem taşır. Tarım sektörün­de teknolojideki gelişmelere rağmen üretimin doğa koşullarına bağlı olması risk ve belirsizliği beraberinde getirir. Bu belirsizlik ve risk tarımın desteklenmesi ve korunmasını gerektirmektedir.

Türkiye’de tarımsal destekleme politikalarının genel görünümü, üretici ve tü­ketici kesimlerini fiyat dalgalanmalarına karşı korumak ve dengeli bir gelir dağı­lımı sağlama şeklindedir.

Osmanlı Devleti tarım sektöründe destekleyen gelişmelerin tarihsel sıralaması aşağıdaki gibidir;
I. Üreticiye değer fiya­tının altında ödeme yapılması yasaklanmıştır.
II. Ziraat ve Sanayi Meclisi kurulmuştur.
III. Ziraat Meclisi kurulmuştur.
IV. Demir yollarının devreye girmesiyle tarımsal üretim canlandırılmıştır.

1938 yılından başlayarak Türkiye Malzeme Ofisi (TMO) aracılığıyla ilk olara  destekleme kapsamına alınan ürünler buğday, arpa, çavdar, yulaf ve afyon sakızı olmuştur. 1940 yılından itibaren tütün, çay ve anason, 1941’de mısır, 1944’de ise çeltik destekleme kapsamına alınmıştır.

Tarım sektörünün diğer sektörlere göre daha düşük katma değer üretmesine ve tarım ürünleri fiyatlarının daha az artmasına bağlı olarak bu sektörün millî gelirden aldığı pay zaman içerisinde gerilemektedir. Bunların dışında tarım ürünlerinin gelir ve fiyat esnekliklerinin düşük olması ve tarımsal üretimin iklim koşullarından etkilenmesinden dolayı bu sektörde çalışanların millî gelirden aldıkları pay diğer sektörlerde çalışanların aldıkları paya göre gerilemektedir.

2000 yılına gelindiğinde Türkiye Ekonomisi açısından önemli bir gelişme olan IMF ile yapılan anlaşma çerçevesindeki Enflasyonla Mücadele Programı yürürlüğe girmiştir.

Tablo 4.7'e göre zayıf yönlerinden biri AR-GE Teşvik Mevzuatının Rekabetçi ve Etkili Olmayışı -Sorumlu Kurumlarla İlgili Belirsizlik ve Eş Güdüm Eksikliği'dir.

1.Plan (1963-67) ve 7.Plan (1996-00)
1. Plan döneminde girdi verimliliği, fiyat istikrarı, enflasyonu önleme, göreli fiyatları koruma, kooperatifleri destekleme ve pazarlama hizmetlerini geliştirme amaçları dikkati çekmektedir.
2001 yılı seçimlerinden sonra hükümet, tarım sektörünü düzenleme amaçlı 25.04.2006 tarih 26149 Sayılı Resmi Gazete’de yayınlanan yasaya göre ön görülen destekleme politikasının amacını iki temel esasa dayandırmıştır. Birincisi, tarım sektörünün öncelikli problemlerinin çözümüne katkıda bulunmak, ikincisi ise uygulanan politikaların etkinliğini artırmak, sektörün bu politikalara uyumunu kolaylaştırmaktır.

Tarımsal destekleme politikaları üreticiden tüketiciye kadar geniş bir kesimi etkileyebilecek önlemleri kapsaması bakımından uygulamada da oldukça çeşitli araçların kullanımını gerektirmektedir. Tarımsal destekler 18.04.2006 tarih ve 5488 sayılı kanuna göre aşağıdaki şekil de gruplandırılmıştır. Tarımsal Destekleri belirlemek üzere Tarımsal Destekleme ve Yönlendirme Kurulu kurulmuştur.

Telafi Edici Ödemeler: Üreticilerin arz fazlası olan ürünlerin üretiminden vazgeçerek alternatif ürünlere yönelmeleri teşvik edilir. Üreticilere, arazilerinde alternatif ürünleri yetiştirmelerinden dolayı karşılaşabilecekleri gelir kayıplarını önlemek üzere telafi edici ödeme yapılır. Her bir üretici için yapılacak ödeme miktarı, üreticinin alternatif ürünlerin üretimine ayırdığı arazi miktarı ile birim ödeme miktarının çarpımısuretiyle hesaplanır.

Türkiye’de tarımsal destekleme politikalarının finansmanını sağlayan kaynaklardan;
Kurumsallaşmamış Kredi Kaynakları:
Cumhuriyet’in ilk yıllarında çiftçiler daha çok kurumsallaşmamış kaynaklardan borç alırlardı. Bu da iki şekilde olurdu. Birincisi yakın komşu ve akrabalardan
alınan güvene dayalı borçlardı.