TARIM EKONOMİSİ VE TARIMSAL POLİTİKALAR - Deneme Sınavı - 2

Türkiye’nin Avrupa Birliği’ne üye olabilmesi için önemli koşullardan biri de Türk tarım sektörünün Ortak Tarım Politikası’na uyum sağlamasıdır. Avrupa Birliği’nin Türkiye’den yaptığı en büyük ithalat kalemi meyvelerden oluşurken Türkiye’ye sattığı ürünlerin başında ise tütün ve tütün muadili ürünler gelmektedir. Doğru cevap E'dir.

Açıklama: Tarımsal üretim, ekonomik kalkınma ile birlikte miktar olarak artarken tarımsal gelir de artmakta ve tarımsal gelirin millî gelir içindeki payı da azalmaktadır. Artan tarımsal üretime ve gelire karşın, tarım sektörünün millî gelir içindeki yerini koruyamamasının ana nedeni, ekonomide öteki sektörlerin, daha hızlı bir gelişme içinde olmalarıdır. Doğru cevap A'dır.

Özellikle gelişmiş ülkeler gıda güvencelerini garanti altına almak için tarım sektörünü öncelikli sektörler arasına alarak bu sektörü desteklemiş ve hiçbir zaman kendi insanlarının beslenmesini başka ülkelerin inisiyatifine bırakmamışlardır. Doğru cevap B'dir.

Teorik olarak ulusal ekonomiler gü.lendik.e büyüyen GSMH içerisinde tarımın payı göreli olarak azalır. Bu durum, tarımda yaratılan katma değerin diğer sektörlere oranla daha düşük olması ve gelir arttıkça tüketim harcamalarının sınai mallara ve hizmetler sekt.rüne kayması ile açıklanmaktadır (Günaydın, 2006: 14). Doğru cevap C'dir.

Tablo 5.2’de gerekli bilgilere yer verilmiştir. Doğru cevap D'dir.

Bugün gelişmişliğin göstergelerinden biri, tarımın ekonomi içerisindeki payının küçüklüğüdür. Bu payın küçüklüğü, bir yandan tarım toplumu olmaktan çıkmışlığın veya sanayi ve hizmetlerin büyüklüğünün bir işaretidir.Doğru cevap E'dir.

Ülkemizde organik tarım faaliyetleri 1986 yılında Avrupa’daki gelişmelerden farklı şekilde ithalatçı firmaların istekleri doğrultusunda, ihracata yönelik olarak başlamıştır. Organik tarım ilk kez, Türkiye’nin geleneksel ihraç ürünlerinden kuru incir ve kuru üzüm ile Ege bölgesinde gerçekleştirildi.Doğru cevap C'dir.

Ekonomileri az ya da çok tarımsal ürün ticaretine bağımlı (duyarlı) ülkelerde, tarım sektörünün iç ve dış pazarlarda rekabet edebilecek güçlü bir yapıya kavuşturulması, büyük önem taşımaktadır. Böyle bir yapının tesisi ancak üretim aşamasından başlayıp pazarlamanın son aşamasına kadar geçen süreçteki tüm unsurlarda sağlam temellere dayalı güçlü yapıların oluşturulmasıyla olanaklıdır (Yurdakul vd: 184-199). Doğru cevap D'dir.

1980 sonrasında tarımda kendi kendine yetebilen bir konumda olan Türkiye, tarımda uygulanan neoliberal politikalarla bu özelliğini yitirerek pek çok ürünü ithal etmek zorunda kalmış ve böylece tarımda net ihracatçı konumundan net ithalatçı konuma gelmiştir. Doğru cevap A'dır.

Ticaretin serbestleşmesi serbest ticarete geçiş ile mümkün olmaktadır. Bir ticaret sistemi tam rekabet ortamında çalışıyorsa bu sistemi yansız (nötr) olarak tanımlamak mümkündür. Ticaret sisteminde yansızlığa doğru yapılacak her eylem ticaretin serbestleştirilmesi olarak tanımlanmaktadır. Tarımsal ticaretin serbestleşmesi üç şekilde kendini gösterir. Birincisi, tarım piyasalarında kamu müdahalelerinden uzaklaşılarak tam rekabet piyasasına doğru geçiştir. İkinci gösterge, ortalama gümrük tarifeleri ve sektöre yönelik yurt içi destek oranlarının azaltılmasıdır. Serbestleşmenin bir diğer göstergesi ise reel kurun ve reel efektif sektörel kurların zaman içinde görece istikrarlı olduğu, büyük dalgalanmaların yaşanmadığı bir ortamın varlığıdır. Doğru cevap E'dir.

Tarımsal verimliliğin artırılması için Tarım sektörüyle bağlantılı tarımsal sanayilere yatırım yapılması hem tarımda üretkenliğin hem de tarım dışı sektörlerde istihdamın artırılması açısından etkin olacaktır. Doğru cevap B'dir.

Biyoteknoloji; bitki, hayvan veya mikroorganizmalar kullanılarak yeni bir organizma (bitki, hayvan ya da mikroorganizma) geliştirmek, doğal olarak var olmayan veya ihtiyacımız kadar üretilemeyen yeni ve az bulunan maddeleri (ürünleri) elde etmek veya var olan bir organizmanın genetik yapısında arzu edilen yönde değişiklikler meydana getirmek amacı ile kullanılan yöntemlerin tümüdür. Doğru cevap B'dir.

Baklagillerin beslenme değeri dikkate alındığında genel olarak aşağıdaki özellikleri gösterdikleri söylenebilir:

Yüksek oranda protein içerirler.

Yüksek oranda mutlak gerekli lizin aminoasidi içerirler.

Mutlak gerekli metionin ve sistin aminoasidi bakımından yoksunlardır.

Tahıl taneleri için mükemmel bir tamamlayıcı protein kaynağıdır.

Kolesterol seviyeleri oldukça düşüktür.

Bazı anti besinsel maddeler içerdikleri için sindirimleri zordur. Doğru cevap D'dir.

Türkiye’nin dünya pazarına daha fazla ve daha iyi koşullarla tarımsal ürün satması, satışlarını zaman içinde ham maddelerden işlenmiş ürünlere doğru kaydırarak artırması ve böylece dünya pazarındaki payını büyütmesi gerekmektedir. Bunun gerçekleştirilebilmesi için, sektörde yapılması gereken başlıca temel düzenlemeler şunlardır (Yurdakul vd: 200):

• İç ve dış piyasa koşulları dikkate alınarak tarımsal üretim politikası oluşturulmalıdır.

• Üretimde verim ve kaliteyi artıracak stratejiler belirlenmelidir.

• Pazarlama alt yapısı iyileştirilmelidir.

• Üreticiler arasında pazarlama kuruluşları arasında ve üreticilerle pazarlamacılar ve işleme sanayi arasında yatay ve dikey entegrasyonu sağlamak için örgütlenme teşvik edilmelidir.

• İç ve dış pazarlama organizasyonunda kurumsal yapı, görev ve yetki dağılımının yeniden düzenlenmesi ve arz konsantrasyonunun artırılması suretiyle iyileştirilmelidir.

• Dış ticaret politikası oluşturularak buna uygun stratejiler belirlenmelidir.

• Pazarlamada vergi kayıplarını ve haksız rekabeti önleyecek ve piyasanın şeffaflığını sağlayacak düzenlemeler (ürün borsaları, zorunlu standardizasyon uygulamaları vb.) yapılmalıdır.

• Tarıma dayalı sanayilerin gelişmesi teşvik edilmelidir.

Artan tarımsal üretime ve gelire karşın, tarım sektörünün millî gelir içindeki yerini koruyamamasının ana nedeni, ekonomide öteki sektörlerin, daha hızlı bir gelişme içinde olmalarıdır (Dinler, 2008: 81).

Bugün gelişmişliğin göstergelerinden biri, tarımın ekonomi içerisindeki payının küçüklüğüdür. Bu payın küçüklüğü, bir yandan tarım toplumu olmaktan çıkmışlığın veya sanayi ve hizmetlerin büyüklüğünün bir işaretidir.

Bu bağlamda dikkat edilmesi gereken göstergeler arasında kırsal nüfusun yüksekliği, tarımsal istihdamın toplam istihdamdaki payı ve tarımın GSYİH içindeki payının yanı sıra, destekleme ödemelerinin mutlak ve göreli payı da bulunmaktadır (Acar ve Bulut: 15).

Toprak ve su kaynakları ile havayı kirletmeden çevre, bitki, hayvan ve insan sağlığını korumayı amaçlayan organik tarımın geçmişi 20.yüzyıla dayanmaktadır.

Organik tarım ilk kez, Türkiye’nin geleneksel ihraç ürünlerinden kuru incir ve kuru üzüm ile Ege bölgesinde gerçekleştirildi.

Beslenmede taşıdığı büyük önem nedeniyle dünyanın en stratejik ürün grubunu oluşturan hububat, dış ticarette ülkemiz için büyük önem taşımaktadır.

Tarım ürünleri dış ticareti ile uğraşan işletmeler, yüksek maliyet ve düşük getiri gibi sorunlar ile karşılaşmaktadırlar. Tarım sektörünün karşılaştığı sorunlar işletmeler arası farklılık gösterebilmekte ve her sorun her işletme için aynı oranda önem arz etmemektedir. Söz konusu sorunlar genel olarak, dünya piyasalarındaki belirsizlik ve istikrarsızlık, haksız rekabet, tarife dışı engeller, yüksek nakliye, işlem ve vergi maliyeti, yüksek ham madde ve ara mal maliyeti, talebe uygun ve rekabetçi fiyattan ürün sunamama, pazarlama sorunları, finansman sorunları ve teşviklerin yetersizliği olarak sayılabilir (TİM, 2016: 22).