TARIM ALET VE MAKİNALARI

Dip klapesi pompaya doğru olan tek yönlü su geçişine izin verir ve suyun pompadan su kaynağına olan geri dönüş yolunu kapatarak emme borusunun sürekli su ile dolu olmasını sağlar.

Statik emme yüksekliği (hse): Emme su düzeyi ile pompa ekseni arasındaki düşey uzaklıktır.

Dinamik basma yüksekliği (hdb): Statik basma yüksekliği ile basma hattındaki
yük kayıplarının (hkb) toplamıdır (hdb = hsb + hkb)

Ekonomik Boru Çapı
Suyun iletilmesinde kullanılan boruların seçiminde ve döşenmesinde; suyun özelliği, borunun döşeneceği toprağın durumu, iletim debisi, manometrik yükseklik, borunun tipi ve çapı ile aşınma ve korozyona dayanımı gibi faktörler göz önüne alınır. Sulama pompaj tesislerinde genellikle plastik, alüminyum, demir, çelik, çimento ve beton borular kullanılır.

Emme hattındaki basıncın suyun buhar basıncının altına düşmesinin nedenleri aşağıdaki gibi sıralanabilir; 
1. Atmosfer basıncının düşük olması,
2. Suyun sıcaklığının ve buna bağlı olarak buhar basıncının yüksek olması,
3. Statik emme yüksekliğinin fazla olması,
4. Emme borusundaki su hızının yüksek olması,
5. Emme borusundaki kayıpların büyük olması.

Karışık akışlı pompa: Su pompaya aksiyal yönde girer, aksiyal ve radyal doğrultular arasında çarktan çıkar.

Santrifüj Pompa Parçaları;
Santrifüj pompalarda sabit ve hareketli parçalar bulunmaktadır:
1. Hareketli parçalar:
a. Çark,
b. Çarka bağlı sızdırmazlık bileziği,
c. Pompa mili.

Çarkın biçimine ve kanatların şekline göre:
a. Radyal akışlı çarklar,
b. Karışık akışlı çarklar,
c. Aksiyal akışlı çarklar.

Pompa mili motordan aldığı hareketi çarka iletir.

Kıyaslama Değerleri
Santrifüj pompaların birbirleriyle kıyaslanmasında ya da karşılaştırılmasında kıyaslama değerleri kullanılır. Santrifüj pompalarda 4 farklı kıyaslama değeri vardır. Bunlar; çaplar oranı, hız oranı, debi oranı ve özgül hızdır.

Bir pompa teorik olarak pompa ekseninden en fazla 10,33 m daha aşağıdaki suyu basabilir.

Hm = Hg + Hk
Hg = hse + hsb
Hk = hke + hkb
Hm = hse + hke + hsb + hkb
Hm = hde + hdb

1. Atmosfer basıncının düşük olması,
2. Suyun sıcaklığının ve buna bağlı olarak buhar basıncının yüksek olması,
3. Statik emme yüksekliğinin fazla olması,
4. Emme borusundaki su hızının yüksek olması,
5. Emme borusundaki kayıpların büyük olması.

Kavitasyon; pompanın sesli, titreşimli ve gürültülü çalışmasına neden olur,
pompa sanki kum tanecikleri basıyor gibi bir izlenim verir. Çarkta aşınmalara
neden olan kavitasyon, aynı zamanda pompa veriminin, debinin ve manometrik
yüksekliğin düşmesine neden olur.

Pompa milinin durumuna göre:
a. Yatay milli (eksenli) pompalar:
- Uçtan emmeli,
- Yandan emmeli,
- Alttan emmeli,
- Üstten emmeli.

Santrifüj pompanın
şematik görünüşü
ve parçaları (1. Dip
klapesi ve süzgeç,
2. Emme borusu,
3. Dirsek 4. Gövde,
5. Difizör, 6. Çark,
7.Mil, 8. Salmastra,
9. Salyangoz,
10. Sızdırmazlık
bileziği, 11. Basma
borusu 12. Geri
tepme klapesi, 13.
Ayar vanası 14.Su
doldurma tapası)

Santrifüj pompalarda sabit ve hareketli parçalar bulunmaktadır:
1. Hareketli parçalar:
a. Çark,
b. Çarka bağlı sızdırmazlık bileziği,
c. Pompa mili.

Salmastra, mil ile gövde arasındaki su ve hava sızdırmazlığını sağlar.

Çatı, pompa ile motoru rijit bir cisim gibi aynı eksende tutar.

Debi oranı, çark çıkışındaki radyal hız bileşeni ile manometrik yükseklik arasındaki ilişkiyi verir.