TARİHİ COĞRAFYA

M. Elibüyük “Matematik Coğrafya” adını verdiği kitabında coğrafyayı; 1-Matematik coğrafya, 2-Fiziki coğrafya, 3-Beşeri coğrafya, 4- Ekonomik coğrafya, 5- Bölgesel coğrafya, 6- Tarihi coğrafya olmak üzere altı bölüme ayırmaktadır.

Coğrafya, hem araştırma ve öğretim kolaylığı sağlamak hem
de uzmanlaşmayı kolaylaştırmak amacıyla ‘sistematik açıdan’  Fiziki Coğrafya, Beşeri Coğrafya ve Bölgesel Coğrafya olmak üzere üç gruba ayrılabilir. Bölgesel coğrafya grubunda Dünya coğrafyası, Kıtalar coğrafyası, Bölgeler coğrafyası, Ülkeler coğrafyası ve Yöreler coğrafyası yer alır.

Beşeri Coğrafya başlığı altında yerleşme coğrafyası, nüfus coğrafyası, kültürel coğrafya, siyasi coğrafya, idari ve Ekonomik coğrafya yer almaktadır.

Coğrafi bilgi sistemleri, matematiki coğrafya, kartografya, uzaktan algılama vb. gibi konular "coğrafya teknikleri" adı verilen coğrafyanın yardımcısı, destekçisi ve çok kullandığı tekniklerdir.

Fiziki coğrafya, doğada var olan ve insan tarafından değiştirilmemiş fakat insanın yaşamasını doğrudan etkileyen varlıkları inceler. Fiziki coğrafya araştırma, inceleme ve uygulamalarını öncelikle arazide olmak üzere, laboratuvarda ve büroda yapar.

Kronolojik tasnifte coğrafyayı, kendi içerisinde dört gruba ayırmak olasıdır. Jeolojik zamanlar ve Holosen’e kadar olan dönemi araştıran coğrafya ‘paleocoğrafya’; Holosen/Neolitik dönemden günümüze  kadar olan dönemi araştıran "‘tarihi coğrafya’; bugünü araştıran ‘çağdaş/modern coğrafya’ ve son olarak geleceğin coğrafyası da diyebileceğimiz ‘planlama coğrafyası’.

Holosen ile birlikte başlayan MÖ. 8000’den sonrasını tarihi coğrafya incelemektedir.

Zaman geçmişe ait ise araştırma, paleocoğrafya veya tarihi coğrafya olurken, geleceğe ait ise planlama coğrafyası olmaktadır. Burada geçmiş araştırılıyorsa, mutlaka geçmişe ait bilgi ve belgelerin kullanılması gerektiği de hatırlatılmalıdır. Eğer planlama coğrafyası çalışılıyorsa bu defa, bugünün belge ve bilgileri kullanılarak geleceğe yönelik projeksiyonlar yapılmalıdır. Çağdaş/modern coğrafya ise yukarıda da belirtildiği gibi günümüzü, çağdaş veya modern zamanları ele alan araştırmalar olmaktadır.

Doğru cevapta verilen tanım, sosyolojinin tanımıdır. Geri kalan şıklarda yapılan tanımlar ise coğrafyaya aittir.

Siyasi coğrafya, insan ilişkilerine dayandığı için, beşeri coğrafyanın altında yer alır. Jeomorfoloji ve biocoğrafya fiziki, kıtalar ve bölgeler coğrayası ise bölgesel coğrafyanın altındadır.

Coğrafi teknikler, coğrafya araştırmalarına yardımcı olan, destek niteliğinde araştırma alanları/teknikleridir. Ancak biocoğrafya, bu tür teknikler arasında yer almaz. Biocoğrafya, fiziki coğrafyanın alt dallarından birisidir.

Jeolojik zamanlar ve Holosen’e kadar olan dönemi inceleyen paleocoğrafya, ilk sırada gelir.

Yeni teorilerin üretilmesi, coğrafya bilimini geri bırakmak, tam aksine ilerlemesini sağlar. Diğer şıklarda yer alan sebepler, coğrafyanın yeterince gelişememesine yol açmakta.

Sorulması gereken ilk soru “nerede” olmalıdır. Ondan sonra ise “neden orada” sorusu cevaplanmalıdır.

Dağılış, coğrafyanın 3 temel ilkesinden biridir. Diğer temel ilkeler nedensellik ve karşılaştırmadır.

Tarih coğrafyası, bu tasnif içinde yer almaz. Tarih coğrafyası, tıpkı modern coğrafya gibi, kendi içinde sınıflandırılabilir. Ancak, coğrafyanın bir alt dalı değildir.

Sınıflandırma yapmanın amacı araştırmalarda ve eğitimde uzmanlığı sağlamak ve bunları daha kolay hale getirmektir. Yeni bilim dalları yaratmak, amaçlardan biri değildir.

Harita bilgisi, çok eski zamanlardan beri kullanılmakta olan bir tekniktir.

Seçeneklerden A Coğrafyanın, B ve D tarihin , C ise Coğrafya tarihinin tanımıdır.

Türkiye’de coğrafya metotları ve teorileri hakkında telif eser azlığı yanında, çeviri eserler bulmak ta oldukça zordur. Bu çeviri eksikliği konusu, sadece Türkiye’de ihmal edilen bir durum da değildir.