TARİH METODU

Osmanlı tarihinin en önemli hadiselerinden birisi olan ve “Patrona İsyanı” olarak adlandırılan 1730 İsyanı çeşitli eserlere konu olmuştur.

Joseph von Hammer, Devlet-i Osmâniye Tarihi, I-X, (Çeviren: Mehmet Ata), İstanbul 1329-1337. (Hammer’in Osmanlıca olan ilk tercümesi, Osmanlının kuruluşundan 1676’ya kadar olan kısmını ihtiva eder).

Osmanlı döneminde eser vermiş tarihçiler ve eserleri için bakılacak bazı el kitaplarından biri de Bursalı Mehmed Tahir'in Osmanlı Müellifleri, I-III, İstanbul 1915-1924 adlı eseridir.

Osmanlıca kitaplarda ve belgelerde her zaman karşılaşılan Hicrî ve Rumî tarihleri miladî tarihe çevirmek için de bazı el kitaplarına müracaat edilmelidir. Bu maksatla günümüzde yaygın olarak, Yücel Dağlı-Cumhure Üçer, Tarih Çevirme Klavuzu, I-V, Ankara 1997 adlı çalışma kullanılmaktadır.

Divanî: Osmanlılar zamanında özellikle erken dönemlerde Divan-ı Hümayûn'da kayıtların tutulduğu yazı çeşididir. Hızlı ve ince kalem ile yazılana divanî kırması adı verilirdi.

Siyakat: Osmanlı Devleti’nde özellikle maliye ile ilgili yazışmalarda kullanılan bir yazı çeşididir.

Osmanlılar, 17. yüzyıldan itibaren tahrir defterlerinin yerine yeni bir vergi defteri tutmaya başlamışlardır. Bu defterler şahıs vergisini ihtiva eden Avarız defterleridir ve bu defterler 17. ile 18. yüzyıl nüfus tespiti araştırmalarında kullanılabilirler.

Osmanlı Devleti’nde resmî tarih yazıcılığı, vekayi’nüvislik kurumunun XVIII. yüzyıl başlarında ortaya çıkmasından itibaren imparatorluğun sonuna kadar sürecek devamlı bir devlet hizmeti hâline gelmiştir.

Vak’anüvis, “vaka yazan” manasına gelir ve bu tarz tarih yazıcılığının özelliği hadiselerin yıl yıl anlatılmasıdır.

Osmanlı tarihinin en önemli hadiselerinden birisi olan ve “Patrona İsyanı” olarak adlandırılan 1730 İsyanı çeşitli eserlere konu olmuştur. 1730 İsyanı’nı anlatan tarihler Abdi’nin Abdi Tarihi (Tarih-i Sultan Mahmud Han ibn Sultan Mustafa Han) isimli eserdir.

III. Selim dönemi ve tahttan indirilmesiyle ilgili pek çok eser kaleme alınmıştır. Tüfengçibaşı Ârif Efendi Tarihçesi; müellifi belli olmayan Yayla İmamı Risalesi; Dihkânîzâde Ubeydullah Kuşmanî’nin Fezleke-i Nasîhât-ı Kuşmânî; Ahmed Câvid’in Hadîka-i Vekayi; Kethüdazâde Said’in Neticetü’l-Vekayi ve Celal Beyzâde’nin Sultan-ı Selim Sâlis Tarihi bu dönemin en önemli kaynaklarıdır. İsâ-zâde Tarihi ise IV. Murad dönemine aittir.

'Devlet-i Osmâniye Tarihi' kitabının yazarı Joseph von Hammer'dır.

Osmanlılar zamanında özellikle erken dönemlerde Divan-ı Hümayûnda kayıtların tutulduğu yazı çeşidi, Divanî olarak isimlendirilir.

Şehnâme Yazıcılığı Fatih döneminde ortaya çıkmıştır.

Şerîfî’nin Fetihnâme-i Kıbrıs eserinin konu aldığı olay, Osmanlıların en büyük deniz seferlerinden birisi olan Kıbrıs’ın fethi'dir.

Tarih-i Feth-i Üngürus, XVI. yüzyılın sonlarında meydana gelen ve kesintilerle uzun yıllar devam eden Osmanlı-İran savaşları hakkında yazılmış olan eserler arasında gösterilemez

Şakaik-ı Nu’maniye ulema biyografilerini konu almaktadır.

İbn Kemal ilk dönem Osmanlı tarihçiliğinde dönüm noktası olmuştur.

Ruznâme, Padişahların günlük hayatlarının anlatıldığı eserlere verilen addır.

Son Vek’anüvis Abdurrahman Şeref Bey'dir.