TARİH METODU

X. ve XI. yüzyıl İran ve Mâverâünnehir coğrafyasına ait kitabeler ise Sheila S. Blair tarafından yayınlanarak tahlil edilmiştir: Monumental Inscriptions from Early Islamic Iran and Transoxiana, Leiden 1992. Doğru yanıt “A” şıkkıdır.

Günümüze ulaşan en eski vergi kitabeleri Ankara, Kırşehir, Ani ve Bakü şehirlerinde bulunmaktadır. Doğru yanıt “E” şıkkıdır.

İslâm coğrafyasına ait kitabeler XII. yüzyıla kadar Arapça olarak kaleme alınmıştır. Günümüze ulaşan en eski Farsça kitabeler XII. yüzyıl, en eski Türkçe kitabeler ise XIV. yüzyıla aittir. Doğru yanıt “C” şıkkıdır.

İslâm coğrafyasına ait kitabeler XII. yüzyıla kadar Arapça olarak kaleme alınmıştır. Günümüze ulaşan en eski Farsça kitabeler XII. yüzyıl, en eski Türkçe kitabeler ise XIV. yüzyıla aittir. Doğru yanıt “E” şıkkıdır.

İslâmiyet’in ilk dönemlerinde Bizans ve Sasanî paraları kullanılmış ve ilk İslâm sikkesi Emevî halifesi Abdu’l-melik b. Mervân (685-705) tarafından hicrî 74 (milâdî 695) yılında bastırılmıştır. Doğru yanıt “C” şıkkıdır.

Nümizmatik kaynaklar özellikle vekâyinâmelerin suskun kaldığı ya da çelişkili bilgiler verdiği durumlarda, hükümdarların tahta çıkış veya tahttan iniş yıllarının tespiti, hükümdar unvanları, siyasî isyanlar, taht kavgaları ve hâkimiyet ilişkilerinin tespiti açısından Ortaçağ tarihi araştırmalarında büyük bir öneme sahiptirler. Doğru yanıt “E” şıkkıdır.

İslâm devletleri tarafından bastırılan paralar ve bu konudaki bibliyografya şu genel nitelikli çalışmalarda tanıtılmıştır: Michael Broome, A Handbook of Islamic Coins, London 1985; Stephen Album, A Checklist of Islamic Coins, Santa Rosa 1998. Doğru yanıt “A” şıkkıdır.

Ortaçağ İslâm devletlerinden günümüze ulaşan vakfiye sayısı oldukça sınırlıdır. Günümüze ulaşan en eski vakfiye örnekleri Karahanlılar devrine aittir: Muhammed Han İbrâhîm (1052-1068)’in iki vakfiyesi Mohammad Khadr tarafından yayınlanmıştır: “Deux actes de waqf d’un Qarakhanide d’Asia Centrale”, JA, CCLV/3-4 (1967), s. 304-334. Doğru yanıt “B” şıkkıdır.

Ortaçağ İslâm devletlerinden günümüze ulaşan en eski vesikalar genellikle papirüs üzerine yazılmıştır. Doğru yanıt “A” şıkkıdır.

İslâm dünyasında daha XI. yüzyıl ortalarından itibaren, usta münşî ya da müellifler tarafından, daha çok resmî kâtiplere yazışma usûllerini öğretmek amacıyla orijinal vesikaların suretlerini ihtiva eden mecmuaların tertip edildiği görülmektedir. Doğru yanıt “B” şıkkıdır.