TARİH METODU - Deneme Sınavı - 23

Araştırmacı tarihte A şıkkında belirtilenin aksine tarihçinin konuyu ele alışı neden-sonuç ilişkisi kurma gereksinimi nedeniyle konunun kendisinin önüne geçer. Dolayısıyla A şıkkı bu tür tarihyazımının özelliklerinden biri değildir.

1 Ocak 1926 dan itibaren Türkiye,dünya standartlarına uymak için Hicrî ve Rumî takvimleri terk ederek Miladî takvime geçmiştir. Cevap: A şıkkıdır.

Genel olarak insan bilimi anlamına gelen Antropoloji, tarih içinde insanın yaptıkları, ürettikleri ve davranışları ile ilgilenir.

Epigrafi: Taş, metal, mermer, seramik ve benzeri sağlam yüzeyler üzerine yazılan; bugün ya bağımsız bir şekilde veya bir yapının üstünde tespit edilen yazılar ile uğraşan bilim dalıdır.

Tarihin tanımı yapılırken sık sık  tarihçinin görevlerine de vurgu yapılır. Tarihçinin temel görevi, olayları mümkün olduğunca gerçeğine uygun olarak yansıtmaktır. Ama unutmamak gerekir ki, tarihçi “vaka’y›/olayı” yeniden yaratmamaktadır

Arapçada “ağaç” anlamına gelen “şecere”, terim olarak soy bilgisi demektir. Şecerelerde kişilerin soyu tıpkı bir ağacın dalları gibi detaylandırılarak yazılır. Bunlara “ensab cetvelleri” de denilir. Özellikle Araplarda çok gelişmiş bir tarih türüdür. Sözlü ve yazılı türleri vardır. Bu tür eserlere Kütübü’l-Ensab, soy tespiti yapana da Nessab adı verilir. Doğru yanıt C'dir.

Doğru cevap C şıkkıdır. Menkıbeler sözlü kaynaklara ait türler arasında yer almaktadır.

A şıkkındaki görüş pozitivist sosyal bilim felsefesine aittir. Diğerleri yorumlayıcı yaklaşımın görüşleridir.

Toplumsal gerçeklik yasaları bireylerin isteklerine göre şekil almaz, bağlı olduğu yasalar değişmez niteliktedir. Cevap C şıkkıdır.

Eserin tanıtıcı unsurlarının belirlenmesi aşamasında, bilinmesi gereken noktalardan biri eserin yazılış tarihidir. Bu kısım, çoğunlukla yazma eserlerin sonunda ferağ kaydı (kolofon) denilen bölümde yer alır.

Ta’lik: Arap alfabesiyle sağdan sola yatık olarak yazılan ve harflerin kuyruklarının uzun tutulduğu yazı türü. Genelde Şeyhülislamlık ve ona bağlı kurum ve kişiler bu yazı türünü kullanmaktaydılar.

Kütüphanelerde bulunan eserlerin adlarının ve yazarlarının belirlenmesi uzmanlarca gerçekleştirilen bir iştir. Bununla beraber eserlerin adlarının ya da yazarlarının tam belirlenemediği durumlara da rastlanmaktadır. Bu yüzden araştırmacı kütüphane kataloglarına güvenmemeli ve mutlaka kendi kritiğini de yapmalıdır. Doğru yanıt “D” şıkkıdır.

Her üç seçenek de tarihin iç eleştirisi olarak olayların eleştirisinin yöntemlerindendir.

Helenler, gittikleri uzak ülkelerdeki kavimler ile bu ülkelerin tarihi, coğrafyası ve etnolojisi hakkında topladıkları bilgileri ve izlenimleri kendi yurttaşlarına büyük alanlarda ya da tapınak avlularında yaptıkları konuşmalarla aktarıyorlardı. Bu konuşmaları aktaran kişilere logograf denilmekteydi. Cevap :A şıkkıdır.

Kronolojik bakımdan daha eski olan ve
“Eskidoğu” diye adlandırılan grupta Eski Önasya (Mezopotomya, Suriye-Filistin, İran ve Anadolu) ve ardından Eski Mısır kültürleri; genel olarak “Eskibatı›” diye adlandırılan ikinci grupta ise Ege-Helen kültürleri, Büyük İskender’in açtığı Helenizm devri kültürü ve İtalya-Roma kültürleri yer almaktadır.

Roma. Doğru yanıt A'dır.

Tarihe bilimsel yaklaşım ilk kez Helenler ile başlamıştır denilebilir. Helenler’den önce Yakın Doğulu kavimlerde tarih yazımı dini ve mitolojik karakterli idi. Oysa Herodotos ile başladığı kabul edilen Helen tarih yazımın en büyük özelliği hümanist oluşu idi.

Roma tarih yazıcılığının son gerçek tarihçisi Ammianus Marcellinus’tur: M.S. 330 yılında bugünkü adı Antakya olan Antiokheia kentinde doğmuştur. Helen asıllı olan Ammianus, asker olarak pek çok savaşta çarpmıştır. Ammianus M.S. 96-378 yılları arasını kapsayan bir tarih eseri kaleme almıştır. Bu eserinde Tacitus’u devam ettirmekle kalmamış, aynı zamanda O’nu kendisine örnek edinmiştir. Böylece hem Tacitus gibi yılları esas alan bir yöntemle yazmış, hem de imparator biyografilerine yer vermiştir. Olayların betimlenmesi arasına coğrafi, fiziksel, matematik, felsefi, dini, toplumsal türden anlatımlar da koymuştur