TARİH METODU - Deneme Sınavı - 17

Sosyal Antropoloji: Antropoloji biliminin en önemli dalıdır. insan davranışlarını mukayeseli bir şekilde inceler. Araştırmalarında, toplum yapılarını, kurumların oluşmasını sistematik bir şekilde çözümlemeye çalışır. Bu amaçla; toplumların dinî, siyasî ve sosyal kurumlarını inceleme konusu yapar. Halk kültürünü oluşturan, müzik, dans, oyun vb. folklor araştırmaları ile öne çıkar. Belirli problemlerin, kültür, toplum ve kişilikle olan ilişkilerini ortaya koymaya çalışır. Kısaca bu bilim dalı, sosyal kurumlar, gelenek-görenek, inanç sistemleri, dil ve düşünce gibi toplumsal olguları inceleyerek, tarihin daha doğru anlaşılmasına katkı sağlar.

Toplumlarda tarih bilincinin oluşması bir zarurettir. Başka alanlarla pek yan yana gelmeyen “bilinç” kelimesinin, tarihe tamlanan olması, toplumların tarihi hafızadan yoksun olmamalarından kaynaklanmaktadır

Tarih, yaşanmış ve yaşanan hayatın her yönünü konu edinir. Dolayısıyla tarihin oluşmasına katkı sunan etkenler de çeşitli olabilir. Fakat aksini düşünenler de vardır. Mesela, Hegel-Marx çizgisindeki tarihçiler, tarih içindeki olayların tamamen
iktisadî etkenler ile gerçekleştirildiğini savunurlar. Buna göre sorunun yanıtı A şıkkı olacaktır.

Literatürümüzde bu tarza “Şe’nî tarih” de denir. Öğretici (Pragmatik) tarihte   maksat sadece olayları yazmak değil; aynı zamanda onlardan faydalı sonuçlar da çıkarmaktır

Eserlerinde; olayları irdelemeyi tarihin merkezine oturtur. Kitabında özellikle Kuzey Afrika toplumlarının oluşumlarını  anlatırken, bu toplumların, üretim tarzlarını , töre ve kurumlarını yani toplumların alt ve üst yapılarını  inceleyerek yeni bir tarz ortaya koyan İbni Haldundur.

Tarihin ilişkili olduğu bilim dalları arasında coğrafya, felsefe, sosyoloji, iktisat,Kronoloji ve Takvimler, antropoloji yer alırken Fizik bunların arasında yer almaz.

Nümizmatik: İslam ve Osmanlı  tarihinde “meskûkat” olarak bilinen paraların
bilim dalıdır. Tarih içinde bas›lan paraların incelemesini yapar. Özellikle hükümdarları , onların kullandıkları lakapları, hangi senelerde hüküm sürdüklerini öğrenmeye imkân sağlar

Devletlerin doğuşu, gelişmesi, birbirleri ile ilişkileri, savaş, barış ve anlaşmaları  konu alan tarihe siyasi tarih adı verilir.

Önce konu ile alakalı  bütün kaynakları derleyerek olayları zapt eder.

Ardından kronolojik veya tematik bir tasnife tabi tutar.

Okuduklarının  analizini yapar, sebep ve sonuçlarını irdeleyerek, “neden-nasıl” sorularının  cevabını bulduktan sonra yazar. Tüm bu özellikler araştırıcı tarihe işaret etmektedir.